رئیس کل بانک مرکزی:
بدون حل مشکل سلامت مالی بانک‌ها رفع تمام تحریم‌ها نیز چاره‌ساز نیست
به گفته رئیس بانک مرکزی، حتی اگر تمام تحریم‌ها حل شود با این صورت‌های مالی بانک‌ها، امکان فعالیت در نظام بانکداری بین‌المللی وجود ندارد و بانک‌ها باید از نظر سلامت مالی آماده همکاری با بانک‌های دنیا باشند.
به گزارش بانک مرکزی، محمدرضا فرزین در مراسم یکصد سالگی بانک سپه، با اشاره به سهم ۹۲ درصدی نظام بانکی در تامین مالی کشور گفت: آسیب شناسی نظام تامین مالی نشان داد که مصرف تسهیلات با اهداف برنامه‌ریزی شده همخوانی ندارد و یا پول به سمت بنگاه‌های بزرگ می‌رود و این باعث می‌شود بنگاه‌های کوچک به دلیل عدم دسترسی به نقدینگی ضعیف شده و آسیب ببینند. حتی این موضوع سیاست‌های پولی را نیز از دستیابی به اهداف خود باز می‌دارد. وی افزود: اگر روش‌های تامین‌مالی را توسعه دهیم قطعا سرمایه‌گذاری در کشور تقویت می‌شود؛ به همین منظور طرحی با عنوان روش تامین مالی هدفمند تدوین کردیم تا به صورت هدفمند تامین مالی تمامی بنگاه‌ها از جمله بنگاه‌های کوچک را هم داشته باشیم. این طرح به صورت آزمایشی برای سه ماه در بانک ملی در حال اجرائی شدن است و سپس در کل شبکه بانکی اجرائی خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: هدف از این طرح این است که تسهیلاتی که بابت سرمایه در گردش به بنگاه می‌دهیم حتما منجر به تولید و تامین نیازهای تولیدی بنگاه شود. یکی از ویژگی‌های مهم این طرح افزایش کنترل نظارت بر مصرف تسهیلات است تا تسهیلات مطابق با اهداف سیاستگذار هزینه شود.
فرزین با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از تسهیلات بانکی به بنگاه‌های بزرگ تخصیص می‌یابد گفت: برای نظارت بیشتر، به زودی واحدی برای کنترل تسهیلات واحدهای بزرگ در بانک مرکزی راه‌اندازی می‌شود.
خروج بانک‌ها از بنگاهداری
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به الزام قانون برای خروج بانک‌ها از بنگاهداری گفت: با اجرائی شدن طرح تخصصی شدن بانک‌ها، بانک‌های مختلف باید وظایف خاص خود را باید داشته باشند و در حوزه تخصصی خود فعالیت کنند. از این رو فعالیت بانک‌ها در حوزه غیرمرتبط با بانکداری و ارائه خدمات بانکی غیرقابل قبول است.
فرزین با بیان اینکه بانک‌ها باید اهتمام جدی برای خروج از بنگاه‌هایی که مربوط به وظایف‌شان نیست داشته باشند، افزود: بانک‌ها نباید در عملیات دیگری ورود کنند و خودشان درگیر مدیریت بنگاه شوند؛ باید بنگاه را واگذار کنند؛ امسال حتما این کار تسریع می‌شود.
وی با اشاره به ظرفیت بانک‌های توسعه‌ای گفت: بانک توسعه‌ای می‌تواند بنگاه را خلق و واگذار کند و شبکه بانکی نباید بنگاه را اداره کند.
افزایش سرمایه شبکه بانکی به ۱۲۰۰ همت
رئیس کل بانک مرکزی به الزام قانون برنامه توسعه برای افزایش کفایت سرمایه بانک‌ها اشاره کرد و گفت: در سال ۱۴۰۱ مجموع سرمایه بانک‌ها ۳۳۰ همت بوده است و این رقم در سال ۱۴۰۳ به ۵۵۰ همت رسیده است و در سال جاری مجموع سرمایه شبکه بانکی باید به ۱۲۰۰ همت برسد. تا پایان سال ۱۴۰۴ بانک بر سرمایه زیر ۲۰ همتی نخواهیم داشت.
رئیس هیئت عالی بانک مرکزی بر اهمیت افزایش کفایت سرمایه برای پیوستن به نظام بانکی بین‌المللی اشاره کرد و گفت: افزایش کفایت سرمایه بانک‌ها امری حیاتی برای نظام بانکی است و حتی اگر تمام تحریم‌ها حل شود با این صورت‌های مالی بانک‌ها، امکان فعالیت در نظام بانکداری بین‌المللی وجود ندارد و بانک‌ها باید از نظر سلامت مالی آماده همکاری با بانک‌های دنیا باشند.
وی با اشاره به نقش دولت در افزایش سرمایه بانک‌ها و ضرورت افزایش این شاخص مهم توسط دولت افزود: همه بانک‌ها باید افزایش سرمایه را انجام دهند؛ حداقل سرمایه بانک باید ۲۰ همت باشد و زیر ۲۰ همت دیگر بانکی را نخواهیم داشت. سال گذشته ۱۱ بانک کفایت سرمایه ۸ و بالای ۸ داشتند که این تعداد در سال جاری به ۱۶ بانک می‌رسد. ۹ بانک کفایت سرمایه منفی دارد که برنامه اصلاحی به آنها ارائه شده است تا افزایش نسبت کفایت سرمایه را انجام دهند. بقیه بانک‌ها کفایت سرمایه مثبت دارند، اما زیر ۸ درصد است که با افزایش سرمایه امسال می‌توانند به نسبت استاندارد برسند.
ناترازی نقدینگی مشکل اصلی نظام بانکی است
رئیس کل بانک مرکزی با تشریح ناترازی در نظام بانکی گفت: ناترازی نظام بانکی ناشی از ورشکستگی نیست بلکه دارایی بانک‌ها بسیار بیشتر از بدهی موجود است ولی موضع مربوط به نقدینگی و نقدشوندگی دارایی‌هاست. این مسئله با واگذاری اموال و دارایی‌های غیرمرتبط با فعالیت بانکی و دریافت مطالبات شبکه بانکی از دولت تا حدود زیادی مرتفع خواهد شد و به توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها نیز کمک خواهد کرد.
فرزین درباره اضافه برداشت نظام بانکی هم گفت: اگر وارد ریشه شویم بخشی ناشی از مطالبات از دولت است؛ برنامه بانک مرکزی در سال جاری کاهش حداقل ۲۰۰ همت از اضافه برداشت نظام بانکی است.
افزایش سرمایه ۲۰۰ همتی بانک‌های دولتی
رئیس کل بانک مرکزی خواستار اجرائی شدن افزایش سرمایه ۲۰۰ همتی بانک‌های دولتی شد و گفت: بخش عمده اضافه برداشت بانک‌ها دولتی به دلیل مطالبات از حاکمیت و دولت است و دولت باید در این خصوص تعیین تکلیف کند و مانند بخش خصوصی متعهد به افزایش سرمایه بانک‌های دولتی باشد.
وی افزود: طبق قانون ما می‌توانیم به دلیل اضافه برداشت، شرکت‌ها و بنگاه‌های بانک‌ها را بگیریم ولی علاقه‌ای نداریم دارایی‌های بزرگ بانک‌ها که متعلق به سپرده گذاران هست را بگیریم.
فرزین همچنین با اشاره به نقش شبکه بانکی در تامین مالی کشور گفت: سال جاری سالی تعیین‌کننده برای نظام بانکی است و تمام توان بانک مرکزی صرف بازگرداندن شبکه بانکی به استانداردهای بانکداری خواهد شد.