ایرج نظافتی
کربلا حریم عشق و دلدادگی است و تا عاشق نباشید نمی‌توانید به درک واقعیت‌های کربلا پی ببرید، آری عاشق حسین و اصحاب حسین(ع).
 و چه زیبا گفت سید شهیدان اهل سیدمرتضی آوینی: کربلا را تو مپندار که شهری در میان شهر‌ها و نامی است در میان نام‌ها. نه، کربلا حریم حق است و هیچ کس را جز یاران امام حسین‌(ع) راهی به سوی حقیقت نیست.
از علامه طباطبایی سؤال شد چطور گناهان انسان با زیارت حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام بخشیده می‌شود؟ ایشان فرمودند که بکاء به منزله توبه‌ای است که بنده انجام می‌دهد، اراده خدا بر این است که یکی از آمرزش‌های گناهان زیارت و‌ گریه بر امام حسین علیه‌السلام باشد.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: هر کسی که خداوند خیرش را بخواهد، حب امام حسین علیه‌السلام و حب زیارتش را در قلب او می‌اندازد.
یکی از مسائل مهمی که بعد از سقوط حکومت بعثی صدام در کربلا مورد توجه قرار گرفته است، طرح توسعه و بازسازی در اعتاب مقدسه عراق توسط ایرانیان عاشق و شیفته اهل بیت علیهم‌السلام است.
 در طرح توسعه عتبات عالیات عراق، شهر کربلای معلی همیشه در صدر بوده و افراد متخصص فراوانی افتخار حضور در این طرح‌ها را در سرزمین کربلای معلی داشته‌اند.
در گزارش پیش‌رو به این شهر مقدس سفر می‌کنیم و همراه می‌شویم با نحوه توسعه حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام. 
تشریح جزئیات طرح توسعه حرم امام حسین(ع) 
امام محمد باقر علیه‌السلام فرمودند: «شیعیان ما را به زیارت امام حسین علیه‌السلام امر کنید، چرا که زیارتش روزی را افزون می‌کند و عمر را طولانی می‌گرداند و بلاها و بدی‌ها را دفع می‌کند و زیارت کردن امام حسین علیه‌السلام بر هر مؤمنی که اقرار به امامت او از جانب خدا داشته باشد، واجب است.»
طرح جامع توسعه حرم مطهر سیدالشهدا(ع) که پ‍یرامون حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس(ع) و فضای بین‌الحرمین را دربر می‌گیرد در مساحت حدود 40 هکتار مرحله به مرحله در حال اجراست.
بر اساس طرح جامع توسعه، سه صحن بزرگ مزین به نام‌های صحن حضرت زینب سلام الله علیها(فاز نخست)، صحن امام حسن علیه‌السلام(فاز دوم) و صحن صاحب‌الزمان(عج) گرداگرد حرم مطهر ساخته خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین پروژه‌های توسعه حرم حسینی(ع) در کربلای معلی، ساخت صحن مطهر حضرت زینب سلام الله علیها در مقام تل زینبیه است.
بیژن سرانجام، معاون فنی و مهندسی ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات از پ‍یشرفت 75 درصدی عملیات اجرائی مرحله نخست طرح توسعه حرم مطهر امام حسین‌(ع) خبر می‌دهد. 
وی با بیان اینکه قسمت‌هایی از بخش زیارتی این طرح بزرگ تا پ‍ایان امسال تکمیل و به بهره‌برداری خواهد رسید می‌گوید: «با تلاش کارگران، استادکاران و مهندسان ایرانی، میزان پ‍یشرفت فیزیکی مرحله نخست طرح توسعه حرم مطهر امام حسین‌(ع) مزین به نام صحن و شبستان حضرت زینب(س) به 75 درصد رسید.»
معاون فنی و مهندسی ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات در ادامه همین بحث می‌افزاید: «با توجه به نیاز ضروری حرم به فضای مناسب برای برگزاری مراسم عبادی و بیتوته زائران به‌ویژه در ایام شلوغ مانند اربعین،‌ تکمیل بخش زیارتی در اولویت‌ عوامل اجرائی قرار گرفته و در تلاش هستیم تا ساختمان مقام حضرت زینب(س) مشهور به تل زینبیه و شبستان امام حسین(ع) را تا پایان امسال تکمیل و به تولیت حرم تحویل دهیم.»
وی با اشاره به نامگذاری امسال که همچون شعار سنوات قبل بر تولید ملی و حمایت از صنایع داخلی تاکید دارد، می‌گوید: «کمک‌های اهدائی مردم عزیز و نذر خیرانِ حرم‌ساز از کشور خارج نمی‌شود بلکه این مبالغ صرف خرید ملزومات، مصالح، خدمات و تامین نیروی کار مورد نیاز پروژه از کشور شده و به این ترتیب برکت نذر توسعه عتبات به چرخه اقتصاد ملی تزریق می‌شود.»
تملک زمین‌های اطراف حرم مطهر امام حسین(ع)
در روایت داریم که خداوند متعال در عوض شهادت امام حسین علیه‌السلام چهار ویژگی مهم به آن حضرت عنایت کرده از جمله، امامت را در ذریه امام حسین علیه‌السلام قرار داده است، شفا را در تربت امام حسین علیه‌السلام قرار داده، اجابت دعا تحت قبه امام حسین علیه‌السلام و دیگر اینکه روزهای زائران حسینی از عمر آنها حساب نمی‌شود.
به گفته مسئولان مدیریت حرم مطهر امام حسین(ع) تملک زمین‌های اطراف حرم که اراضی بسیار گران‌قیمتی محسوب می‌شود با همت خیران عراقی و تولیت حرم انجام شده است. 
پس از تملک و آزادسازی زمین، عملیات اجرائی مرحله نخست این طرح مزین به نام صحن و شبستان حضرت زینب(س) در مساحت حدود 5 هکتار از سال 94 آغاز شد.
صحن و شبستان حضرت زینب(س) دارای دو بخش زیارتی و غیرزیارتی و در محدوده بین خیابان باب‌القبله، خیابان شهدا و خیابان جمهوری در کربلا است.
صحن‌‌ها، رواق‌ها و شبستان‌های حضرت زینب(س) با زیربنای 135هزار متر مربع در 4 طبقه طراحی شده که دو طبقه زیر و دو طبقه روی سطح زمین در حال اجراست.
کتابخانه، مهمانسرا، موزه و ساختمان اداری نیز ازجمله بخش‌های غیر زیارتی این طرح است.
 بخش زیارتی فاز نخست طرح توسعه حرم مطهر سیدالشهدا(ع) شامل 4 شبستان مزین به نام شبستان حضرت علی‌اکبر(ع)، شبستان امام حسین(ع)، شبستان باب‌القبله و شبستان عقیله و حدود 250 رواق (به‌‌ عنوان مسیر سایه‌دار تردد زائران) در محیط داخلی و خارجی است. 
مشخصات شبستان‌های صحن حضرت زینب(س) 
معاون فنی و مهندسی ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات با بیان اینکه طراحی پروژه توسعه حرم مطهر به‌گونه‌ای است که از ساختمان فعلی بلندتر نباشد، می‌گوید: «از 4 شبستان در حال ساخت، یکی در طبقه همکف و سه شبستان دیگر زیرزمین است.»
وی درباره جانمایی شبستان‌های در حال ساخت می‌گوید: «شبستان حضرت علی‌اکبر‌(ع) در طبقه همکف و در رو‌به‌روی خیمه‌گاه حسینی و به مساحت حدود ۲ هزارو ۸۰۰ متر مربع قرار دارد.»
به گفته این مقام مسئول در ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات، شبستان عقیله به مساحت ۲ هزار متر مربع در شمال ساختمان مقام حضرت زینب (س)، شبستان امام حسین‌(ع) به مساحت ۴ هزار و ۸۰۰ متر مربع در جنوب ساختمان مقام و شبستان باب‌القبله به مساحت ۲ هزار و ۵۰۰ مترمربع در جنوب در باب‌القبله حرم مطهر همگی در تراز زیر سطح در حال ساخت است.»
پیشرفت ساخت تل زینبیه 
معاون فنی و مهندسی ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات درباره ساخت مقام حضرت زینب(س)‌ می‌گوید: «ساختمان پیشین تل زینبیه در یک طبقه و تنها ۳۸۰ متر مربع وسعت داشت که فضای بسیار کمی را در اختیار زائران قرار می‌داد.»
وی تصریح می‌کند: «در صحن حضرت زینب(س) و بر اساس طراحی جدید، برای ایجاد فضای زیارتی متناسب با جمعیت میلیونی زائران، ساختمان قبلی تل زینبیه تخریب و سازه جدیدی در ۴ طبقه (۲ طبقه زیر سطحی و دو طبقه روسطحی) با زیربنای ۴ هزار و ۴۰۰ متر مربع در حال تکمیل است.»
در طراحی جدید این مقام، گنبدی با ارتفاع بیش از ۱۱ متر بر فراز تل زینبیه ساخته و نصب شده است، به گونه‌ای که ارتفاع آن از ارتفاع گنبد حرم مطهر امام حسین‌(ع) بلندتر نیست.
بر اساس اسناد تاریخی،‌ امام حسین(ع) در واقعه عاشورای سال61 هجری، پیکر مطهر شهدا را در مکانی کنار هم قرار داده بودند که برای یادآوری این نکته تاریخی و بزرگداشت مقام یاران با وفای سیدالشهدا(ع)، در این محل، مسجدی به نام فسطاط با زیربنای 350 متر مربع در حال ساخت است.
موزه‌ای از معماری ایرانی - اسلامی 
در صحن حضرت زینب(س)
بیژن سرانجام، درباره ویژگی‌های معماری صحن حضرت زینب(س) می‌گوید: «با توجه به احادیث بسیار درباره اهمیت این مکان مقدس و زیارت آن در مناسبت‌های مختلف، تلاش زیادی صورت گرفت که در طراحی و معماری، عوامل معنوی در کنار مسائل فنی تلفیق شود، به‌گونه‌ای که سازه‌ها ضمن ایجاد امکانات رفاهی برای زائران، معماری و نام‌گذاری‌ها نیز تداعی‌کننده رشادت‌ها و منزلت اصحاب امام بوده و هم نمادی از تعظیم شعائر الهی باشد.»
وی با اشاره به بهره‌گیری از اصول معماری ایرانی - اسلامی در اجرای طرح توسعه حرم مطهر امام حسین(ع) می‌افزاید: «نمای عمومی با نقوشی از کاشی‌های لعابدار و قوس‌هایی با هندسه معماری اسلامی تزئین شده است. همچنین در نماکاری صحن حضرت زینب(س) بیش از 30هزار متر مربع کاشی‌کاری و 12هزار متر مربع سنگ‌کاری در حال اجراست.»
معاون فنی و مهندسی ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات می‌گوید: «از دیگر ویژگی‌های معماری ایرانی - اسلامی صحن حضرت زینب(س)، ساخت 13 سردر در ورودی‌های اصلی شامل؛ سردر خیمه‌گاه، سردر ورودی شمالی و شرقی تل زینبیه، سردر موزه، سردر کتابخانه و سایر ورودی‌های فرعی است که برای تزئین آنها از روش‌های معرق، مقرنس‌کاری یا رسمی‌بندی استفاده می‌شود.»
 زائر کرب و بلا حق شفاعت دارد
زیارت قبر مطهر امام حسین علیه‌السلام در میان قبور اهل بیت علیهم‌السلام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و آثار و برکات زیادی برای زیارت قبر امام حسین علیه‌السلام بیان شده است.
کتاب «کامل‌الزیارات» به عنوان یکی از منابع معتبر حدیثی شیعه، تمام احادیث را جمع‌آوری کرده است. در این کتاب آمده است: حسین بن ثُوَیر خدمت امام صادق علیه‌السلام رسید، حضرت فرمودند: «ای حسین! کسی که از منزلش بیرون آید و قصدش زیارت قبر حضرت حسین بن علی علیه‌السلام باشد اگر پیاده‌رود خداوند به ازای هر قدمی که برمی‌‏دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو می‌‏فرماید تا آنکه به حائر برسد. در این هنگام خداوند او را از رستگاران و حاجت رواشدگان قرار می‏‌دهد.
بعد از انجام زیارت، خداوند او را از رستگاران ثبت می‌کند، و هنگامی که برمی‌گردد، فرشته‌ای نزدش می‌آید و می‌گوید: رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به تو سلام رسانده و می‌فرماید: عملت را از نو شروع کن. زیرا تا وقتی که مراسم و اعمال زیارت را به پایان برساند خداوند او را از فائزین محسوب می‏‌فرماید، تا زمانی که اراده مراجعت نماید، در این وقت فرشته‏‌ای نزد او آمده و می‏‌گوید: عملت را از نو شروع کن، زیرا خداوند گناهان گذشته‌ات را آمرزید».