شبهه: اگر دشمنان در معاهدات خود با ما عهد شکنی کردند آیا ما باید همچنان برسر عهد و تعهد و پیمان خود بمانیم؟ آیا این عقلانی است؟ نظر قرآن چیست؟
پاسخ: این روزها که صحبت از مذاکره با آمریکا داغ است، بسیاری از دلسوزان نظام، عهد‌شکنی‌های مکرر آمریکا و کشورهای غربی را به طرفداران مذاکره یادآوری می‌کنند.حال سؤال است چگونه می‌توان با طرفی که حتی یک‌بار هم سر عهد خود باقی نمانده مذاکره کرد؟ و با دشمنی که بارها عهدشکنی کرده باید چه کنیم؟خداوند در آیات ۵۸ و ۵۹ سوره مبارکه انفال به موضوع پیمان‌شکنی دشمنان اشاره می‌کند. طبق این آیه خداوند به مسلمانان امر می‌کند که درصورت عهدشکنی دشمنان شما هم برسر پیمان خود نمانید و پیمانتان را لغو کنید.
اگر حتی بیم عهد‌شکنی داشتید مقابله به مثل کنید.
نکته جالب این آیه این‌جا است که خداوند حتی پیمان‌شکنی دشمن را مطرح نمی‌کند بلکه می‌فرماید: حتی اگر بیم این را داشتید که دشمن قصد پیمان‌شکنی دارد، یعنی اگر نشانه‌هایی یافتید و یقین کردید که آنها می‌خواهند عهدشان را بشکنند، شما هم عهد خود را به همان میزان لغو کنید و منتظر پیمان‌شکنی کامل دشمن نباشید.
البته خدا تأکید می‌کند که پیش از لغو عهد به دشمن اطلاع دهید.به این آیات توجه کنید: «وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِیَانَةً فَانْبِذْ إِلَیْهِمْ عَلَى‏ سَوَآءٍ إِنَ‏اللَّهَ لَایُحِبُّ الْخَآئِنِینَ‏ وَ لَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ سَبَقُواْ إِنَّهُمْ لَا یُعْجِزُونَ»؛ و اگر از خیانت و پیمان‌شکنی گروهی (که با آنان هم‌پیمان هستی) بیم‌داری، پس به آنان خبر ده که (پیمان) به صورتی مساوی گسسته است، زیرا خدا خائنان را دوست ندارد. (انفال ۵۸) و آنان که کافرند گمان نکنند که با پیمان‌شکنی خود (بر قدرتِ حق) پیشی جسته‌اند، اینان نمی‌توانند (ما را) عاجز کنند.(تا از دسترس قدرت ما بیرون روند) (انفال/ ۵۹)
دشمن نقض عهد کرد، پیمان‌نامه را سمتش پرت کنید
خدا در این آیه از کلمه «فَانْبِذْ إِلَیْهِمْ» استفاده می‌کند یعنی انداختن. خدا می‌فرماید: اگر دشمن عهدش را نقض کرد، ابتدا به او تذکر و خبر بدهید و بعد نه تنها شما هم‌، پیمانتان را نقض کنید، بلکه پیمان‌نامه را به طرف آنها پرت کنید.
اهمیت وفای به عهد در جمهوری اسلامی
جمهوری اسلامی و در رأس آن رهبر معظم انقلاب همواره با تأسی از قرآن کریم همواره سر عهدش با دشمنان چه در داخل و چه در خارج پایبند بوده است. شهید سلیمانی در یکی از خاطراتش می‌گوید: یک بار برای به دام انداختن یک شرور آدم‌کش در سیستان و بلوچستان که ضربه‌های سنگینی به ما زده بود و بسیاری از عزیزان ما را شهید کرده بود، نقشه کشیدیم و به وسیله یک رابط با آنها قرار مذاکره گذاشتیم (و دعوتش کردیم). سرکرده اشرار هم به محل قرار آمد و ما بلافاصله دستگیرش کردیم. با خوشحالی خبر دستگیری این شرور را برای آقا بردم و ایشان بلافاصله فرمودند که تماس بگیرید فوراً آزادش کنند.من هم اطاعت کردم و بعد از تماس گفتم چرا گفتید آزادش کنیم؟ آقا فرمودند: مگر نمی‌گویی دعوتش کردیم؟ مرام شیعه این است که کسی را که دعوت می‌کنی و مهمان تو است، حتی اگر قاتل پدرت هم باشد، حق نداری او را آزار بدهی و باید سر قرارت با او بمانی.
اهمیت فوق‌العاده وفای به عهد در اسلام
وفای به عهد در آموزه‌های اسلام بقدری مهم است که طبق آیه ۵۸ انفال خدا می‌خواهد به دشمن فرصت داده شود که شاید سرعهدش برگردد و می‌فرماید: اگر دشمن خیانت کرد، اول به او خبر و تذکر بده اگر باز هم سر نقض عهدش ماند، آنگاه تو هم عهدت را بشکن و معاهده را به سمت دشمت پرت کن.این حکم خدا برای این است که هم دشمن غافلگیر نشود و شما هم ناجوانمردى نکرده‌اید، یک‌بار هم به آنها تذکر داده‌اید و راه را برای بازگشت آنها به پیمان‌نامه باز گذاشته‌اید. دشمن هم دیگر بهانه‌ای ندارد.
قدرت مطلق خداست
در آیه ۵۹ سوره انفال خداوند خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید: تو مپندار که کافران با عذر‌تراشی و خیانت و نقض عهد از ما سبقت گرفته‌اند و ما نمی‌توانیم به آنان برسیم، آنها نمی‌توانند خدا را عاجز کنند و قدرت بر همه چیز منحصراً از آن خداست و او قادر مطلق است.«على‏ سواء»، به معناى مقابله به مثل است، یعنى همان‌گونه که آنان در فکر توطئه و پیمان شکنى‌‏اند، 
شما همپیمان را لغو کنید. به عبارتی به معناى رفتار عادلانه با دشمن است. این‌جا عدالت یعنی همان‌قدر که پیمان شکستند، شما هم پیمان‌شکنی کنید.
نکاتی درباره پیمان‌شکنی دشمن و لغو عهد و پیمان با او
بانگاهی به این دو آیه و موضوعاتی که در آن مطرح شده است در می‌یابیم که اولاً پیمان باید به گونه‌ای باشد که دشمن نتواند آن را نقض کند. ثانیاً باید بقدری هوشیار باشیم که اگر دشمن قصد خیانت داشت فوراً مطلع شویم و پیمان را با او لغو کنیم و ثالثاً با این دو اقدام ابتکار عمل به دست دشمن نمی‌افتد و نمی‌تواند حتی گمان کند که از مسلمانان سبقت گرفته‌است.
پیام‌هایی از آیات ۵۸ و ۵۹ سوره انفال
در مسائل مهم نظامى و اجتماعى، منتظر وقوع خیانت نباشید، بلکه باید با احتمال خیانت هم فوراً اقدام کنید: «و امّا تخافنّ... خیانة»
اسلام به قراردادها و معاهدات خود پایبند است و تا زمانی که خوف خیانتى نیست، وفا لازم است: «و امّا تخافنّ... خیانة فأنبذ الیهم» با دشمن هم عدل وانصاف داشته باشید. «على سواء»، یعنى لغو قرار داد از روى مقابله به مثل، عادلانه است: «على سواء» جنگ، قبل از اعلام با کسانى که سابقه‏ پیمان داشته‏‌ایم، خیانت است: «فأنبذ الیهم... انّ اللّه لا یحبّ الخائنین».
خدا پس از فرمان به نقض پیمان با دشمن عهد‌شکن، در آیه بعد مسلمانان را به آمادگی برای مقابله با دشمن فرا می‌خواند می‌گوید: برای مبارزه با آن کافران خود را مهیا کنید و تا آن حد که می‌توانید از آذوقه و تسلیحات و آلات جنگی و اسبان سواری زین کرده برای تهدید و ترساندن دشمنان خدا و دشمنان خودتان فراهم سازید.
از: فارس