نگاهی به اظهارات رئیس سابق شورای شهر تهران
از اعتراف دیروز به کم‌کاری اصلاح‌طلبان در شهر تا انتقاد امروز به پُرکاری شهرداری!
سرویس اجتماعی-
محسن هاشمی رئیس سابق شورای شهر تهران در حالی علی‌رغم اقدامات قابل‌توجه شهرداری از وضعیت امروز حمل‌ونقل عمومی پایتخت ابراز نارضایتی کرده است که قبلاً از کم‌کاری در دوره مدیریت اصلاح‌طلبان بر شهر انتقاد کرده بود.
به گزارش کیهان، محسن هاشمی، رئیس سابق شورای شهر تهران دیروز به خبرگزاری ایرنا گفت: «وضعیت کنونی ناوگان حمل‌ونقل عمومی در کلانشهر تهران زیبنده نیست. اکنون حمل‌ونقل عمومی در تهران اصلاً وضعیت خوبی ندارد. در شرایط فعلی باید حداقل ۱۲ خط مترو و حدود ۲۵۶ ایستگاه درون‌شهری در پایتخت وجود داشته باشد و با این شرایط حداقل امکان جابه‌جایی هفت میلیون مسافر فراهم خواهد شد، هرچند در آینده این رقم به ۱۰میلیون نفر می‌رسد. اما در حال حاضر این‌طور نیست و وضعیت فعلی حمل‌ونقل عمومی از برنامه‌های پیش‌بینی‌شده بسیار عقب‌تر است.»
هاشمی ادامه داد: «وضعیت اتوبوس‌های موجود در ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت خوب نیست. اکنون باید ناوگان عمومی در بخش اتوبوس‌ها حداقل ۹هزار دستگاه اتوبوس در تهران داشته باشد. اما اکنون تعداد اتوبوس‌ها کمتر از پنج‌هزار دستگاه است و شاید به روایتی تعداد آنها به ۲ تا ۳هزار دستگاه برسد.»
البته وی، گریزی هم به نقش دولت‌ها در این موضوع زده و افزوده است: «هرچند شهرداری تلاش می‌کند اقداماتی را در راستای توسعه حمل‌ونقل عمومی به ویژه در بخش اتوبوس‌ها انجام دهد اما به نظر می‌رسد که دولت‌ها علاقه‌مندی کافی به حمل‌ونقل عمومی نشان نمی‌دهند و اولویت‌ها بیشتر به سمت خودرومحوری است. به عنوان نمونه میلیاردها دلار به خرید خودرو اختصاص داده می‌شود، اما فقط ۱۰۰میلیون دلار به حمل‌ونقل عمومی تخصیص داده می‌شود. در حال حاضر سالیانه حدود یک‌میلیون و ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار خودرو در داخل کشور ساخته می‌شود اما زمانی که صحبت از واردات خودرو می‌شود، وضعیت متفاوت می‌شود زیرا وضعیت موجود نشان می‌دهد که سالانه تنها ۱۰۰ واگن وارد کشور می‌شود. از سوی دیگر در کشورمان کارخانه‌های واگن‌سازی زیادی فعالیت دارد اما ظرفیت‌های تولید آنها کاملاً خالی است. از یک‌سو ادعای تولید و عدالت‌محوری می‌کنیم اما حمل‌ونقل عمومی را فراموش کرده‌ایم.»
اعتراف دیروز به کم‌کاری دوستان
هرچند هاشمی تلاش کرده است در آنچه وضعیت نامطلوب حمل‌ونقل عمومی تهران خوانده سهم دولت‌ها را نیز مورد توجه قرار دهد، اما وقتی انتقاد امروز وی به وضعیت حمل‌ونقل عمومی تهران و میزان گسترش خطوط مترو، علی‌رغم اقدامات مهم صورت‌گرفته در دوره فعلی را می‌بینیم، ناخودآگاه یاد انتقادهای سفت و سخت او در زمان ریاست دوره قبل شورای شهر تهران و اعتراف به کم‌کاری دوستان اصلاح‌طلبش در مدیریت شهر تهران می‌افتیم. در واقع رئیس سابق شورای شهر تهران باید در این انتقاد اشاره‌ای به سهم خود و دوستان همفکرش در دوره قبل مدیریت شهر تهران هم داشته باشد.
محسن هاشمی در زمان ریاست شورای پنجم شهر تهران، در تیرماه 1399 در حالی که سه سال از مدیریت اصلاح‌طلبان بر شهر تهران می‌گذشت در مصاحبه با روزنامه شرق کارنامه‌ای ناامید‌کننده از عملکرد مدیریت پنجم شهر تهران ارائه کرده و گفته بود: «شاید بخشی از مشکل در نداشتن جسارت و پیگیری و اولویت‌بندی در مدیریت شهری بود. شما مسئله توسعه مترو را در نظر بگیرید. دستگاه‌های حفار مدرنی که برای کندن تونل‌های مترو و ساخت سازه تونل در دوره گذشته از سوی خودم تأمین و به کشور وارد شده بود، الان سه سال است که بی‌کار افتاده و در این سه سال حتی یک کیلومتر مترو در تهران ساخته نشده است؛ در‌حالی‌که اصولاً ساخت تونل مترو بسیار کم‌هزینه است و مشکل مالی یا اجرائی ندارد و می‌توان اعتبار آن را از طریق بودجه غیرنقد تأمین کرد. اگر این دستگاه‌ها در سه سال گذشته فعالیت می‌کردند، الان سه خط جدید مترو داشتیم یا در حوزه تکمیل و راه‌اندازی ایستگاه‌ها هم با وجود آنکه هزینه سنگینی نداشت و قرار بود ماهانه یک ایستگاه مترو افتتاح شود، متوسط هر سه ماه یک‌بار هم شاهد افتتاح ایستگاه مترو نیستیم. اگر شرکت مترو نتواند بودجه را تأمین و در توسعه مترو هزینه کند، فقط باید هزینه‌های جاری خود را بدهد و این یعنی درجا زدن و حتی پسرفت در مقایسه با گذشته.»
هاشمی در آن مصاحبه، در ادامه تبیین ناکارآمدی‌های دوره گذشته مدیریت شهری تهران اضافه می‌کند: «ما نتوانستیم در این هفت سال حتی یک اتوبوس به تهران اضافه کنیم و نزدیک دو هزار اتوبوس را به دلیل فرسودگی از دست دادیم و نتوانستیم جایگزین کنیم.»
وی حتی از عملکرد ضعیف شهردار وقت تهران انتقاد کرده و با اعلام اینکه اگر مدیران جسارت، شجاعت و ریسک‌پذیری داشته باشند، پروژه را کلنگ می‌زنند و شروع می‌کنند و با سماجت بودجه آن را از شهرداری و دولت یا سیستم بانکی تأمین می‌کنند، ادامه می‌دهد: «برخی از اعضای شورا و کارشناسان نیز همین نظر را دارند که از فرصت حضور شهردار تهران در هیئت دولت در این دوره استفاده مناسبی نشده و در واقع برنامه‌ای برای آن نداشته‌ایم. در جلسات هم‌اندیشی هم این موضوع به آقای دکتر حناچی، شهردار محترم تهران، منتقل شده است که وقتی شهرداری مسئله‌های متعدد در حوزه‌های گوناگون دارد، از فرصت حضور در هیئت وزیران برای دسترسی سریع و آسان به وزرا و مسئولان اجرائی و حل مشکلات می‌توان استفاده بهتری
کرد.»
محسن هاشمی البته مدتی بعد از این مصاحبه تلاش کرده بود انتقاد خود به دوستانش در آن دوره شهرداری را اصلاح کند، وی گفته بود: «حرف خود را مبنی بر اینکه ما یک کیلومتر هم مترو نساختیم، پس می‌گیرم. چرا که تا امروز بیش از ۱۰ کیلومتر مترو افتتاح کردیم. این نکته را باید در نظر بگیریم که هر ایستگاه حدوداً یک کیلومتر خط مترو دارد و در خط ۶ این عدد حدود 1.5 کیلومتر است. در واقع با احتساب تونل‌های افتتاح‌شده در گذشته مجموع تونل‌ها به بیش از ۲۰ کیلومتر می‌رسد.»
با این همه، وضعیت عملکردی شورا و شهرداری قبلی بر اساس آمار و ارقام گویاتر از آن است که نیاز به توضیح داشته باشد و مشاهده و مقایسه عینی عملکرد و خدماتی که در کف خیابان و جلوی چشم مردم ارائه می‌شود کار سختی نیست.
واقعیت وضعیت حمل‌ونقل عمومی تهران چیست؟
اما انتقادات رئیس سابق شورای شهر تهران از وضعیت کنونی حمل‌ونقل عمومی شهر با آمار و ارقامی که شهردار فعلی تهران اعلام می‌کند، همخوانی ندارد. علیرضا زاکانی در 4 بهمن‌ماه 1403 در تشریح بخشی از عملکرد سه ساله خود و مدیریت دوره ششم شهر تهران اظهار داشت: «۲۵۴ کیلومتر خط مترو را تحویل گرفتیم و در این ۳ سال به بیش از ۳۰۸ کیلومتر افزایش دادیم که البته بخشی از آن برون‌شهری است. ۱۴۲ ایستگاه مترو تحویل مترو شد که آن را به ۱۵۹ ایستگاه رساندیم. در کنار توجه به زیرساخت‌ها، تلاش برای خرید هزار و ۱۸۴ واگن داخلی و خارجی هم انجام شده که به امید خدا عملیاتی می‌شود.»
شهردار تهران با بیان اینکه در حال آماده‌سازی خط یک بی‌آرتی برای فعالیت تراموا هستیم، با مقایسه وضعیت ناوگان اتوبوسرانی تهران در دوره فعلی و گذشته مدیریت شهری تهران گفت: «ابتدای دوره از هزار و ۸۸۰ دستگاه اتوبوس، ۸۶۰ دستگاه در خطوط فعال بود و امروز سه‌هزار و ۳۰۰ دستگاه اتوبوس داریم و در ماه‌های آینده شاهد یک رشد جدی در این زمینه خواهیم بود.»
وی همچنین با اعلام اینکه برای تامین پنج‌هزار و ۲۲۵ دستگاه اتوبوس، قرارداد منعقد شده که دو هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی است، ادامه داد: «ما شاهد فعالیت چهار هزار و ۹۶۰ دستگاه اتوبوس در سال ۱۳۸۹ بودیم. امروز ما یک گام نسبت به گذشته جلوتر برمی‌داریم. با این حال تهران ۱۱هزار دستگاه اتوبوس نیاز دارد. تلاش‌ها باید به جایی برسد که معادله درصد استفاده از حمل‌ونقل عمومی و شخصی را جابه‌جا کند.»
اگرچه آمار و ارقام فعلی فقط در حوزه مترو و اتوبوس است و مدیریت ششم شهر تهران برخلاف دوره قبل که مدیران آن به کم‌کاری‌هایش اذعان می‌کنند، تفاهم ۱۰هزار دستگاه ون و ۲۷هزار و ۵۰۰ دستگاه تاکسی برقی را نیز منعقد کرده است که در ماه‌های آینده شاهد ورود آنها به شهر خواهیم بود؛ ناگفته نماند که بیش از ۲۰۰ دستگاه تاکسی برقی جدید هم‌اکنون در سطح شهر تردد می‌کنند که می‌تواند گام بزرگی برای کاهش آلودگی هوای کلانشهر تهران باشد.
به نظر می‌رسد با اذعان به اینکه همچنان علی‌رغم کارهای زیادی که انجام شده با حد مطلوب فاصله داریم و باید به تلاش‌های فعلی بیفزاییم، اما برخی انتقادات از وضعیت کنونی مدیریت شهری با وجود نتایج مثبتی که در شهر رقم خورده است، رنگ و بوی سیاسی داشته و با نادیده گرفتن حافظه شهروندان بیان می‌شود.
انتقاد بجا و پیشنهاد و مشورت امری مثبت است، اما مدیرانی که خودشان به کم‌کاری و کمبود جسارت شهردار وقت اذعان و با ناامیدی عملکرد دوستان‌شان را تبیین می‌کردند، نباید اخبار و اقدامات مثبت مدیریت شهری را نادیده بگیرند آن هم در حالی که رهبر انقلاب تاکید جدی مبنی بر منع ناامیدی در جامعه دارند.