محمد محمدی

«کمال شرف» یکی از مطرح‌ترین هنرمندان جهان عرب محسوب می‌شود؛ کاریکاتورهای او مثل یک رسانه قدرتمند و در قالب پاسخ سریع، به واکنش و تبیین مسائل روز منطقه و جبهه مقاومت و مخالفان آن می‌پردازد. این کاریکاتوریست 49ساله یمنی به مناسبت مراسم تجلیل از وی در جشنواره عمار و برپایی نمایشگاهی از آثارش در حوزه هنری، به تهران سفر کرد. او برنامه های متراکمی در این سفر داشت و فرصت گفت‌وگوی تفصیلی با وی برای ما فراهم نشد، اما در خلال این برنامه ها، برای دقایقی کوتاه پاسخگوی پرسش‌های ما بود.

چرا اغلب هنرمندان در جهان عرب با پروژه مقاومت همراه نیستند و چه چیزهایی باعث شد تا شما با مقاومت همراه شوید؟

عدم ارتباط بسیاری از نقاشان عرب با پروژه مقاومت ناشی از پمپاژ رسانه‌ها و پروژه‌های آمریکایی است که به منطقه وارد می‌شود. این پروژه‌ها برای هنرمندان جذابیت بیشتری دارند، چرا که امکانات و حمایت‌های فراوانی پشت آن‌ها وجود دارد. همچنین، رژیم‌های عربی نیز از این پروژه‌ها پشتیبانی می‌کنند و این امر باعث می‌شود که هنرمندان به سمت آن‌ها جذب شوند. در حالی که پروژه مقاومت، به دلیل محدودیت‌های موجود، کمتر از چنین امکاناتی برخوردار است. من از ابتدا به‌دنبال کشف ابعاد جدید هنر برای حمایت از مقاومت و مبارزه بودم. در این مسیر، تصمیم گرفتم که از کاریکاتور به‌عنوان یک ابزار تاثیرگذار استفاده کنم، چرا که این هنر می‌تواند پیام‌های مقاومت را به‌طور مؤثر به مردم منتقل کند.

یکی از روزنامه‌نگاران، کاریکاتورهای شما را از نظر سرعت و دقت با موشک نقطه‌زن و از نظر زیبایی و برندگی با خنجر یمنی مقایسه کرده است. نظر شما درباره این مقایسه چیست و خودتان کاریکاتورهای‌تان را با چه وسیله‌ای مقایسه می‌کنید؟

این مقایسه برای من بسیار دقیق و به‌جا است. کاریکاتورهای من از همان ابتدا با روحیه جهادی و مبارزاتی طراحی شده‌اند. یمن و روحیه‌ شجاعانه‌ یمنی در آثار من نقش اساسی دارند. این روحیه‌ شجاعانه باعث می‌شود که کاریکاتورهایم هم از نظر دقت و هم از نظر تاثیرگذاری شبیه به موشک‌های نقطه‌زن عمل کنند، زیرا هدفمند و دقیق هستند. همچنین، همانطور که در مبارزات جبهه مقاومت از خنجر یمنی به‌عنوان نماد برندگی و قدرت یاد می‌شود، کاریکاتورهای من نیز با همان برندگی و زیبایی طراحی شده‌اند. بنابراین، تشبیه‌های مطرح‌شده به‌ویژه از سوی رسانه‌ها کاملاً دقیق و مناسب به نظر می‌رسد.

رسانه‌های جبهه مقاومت برای موفقیت و تأثیرگذاری بیشتر باید به چه مواردی دقت کنند؟

رسانه‌های جبهه مقاومت باید با ایده‌های نوین و متفاوت کار کنند. در دنیای امروز، استفاده از رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های دیجیتال نظیر یوتیوب و شبکه‌های اجتماعی اهمیت بسیاری دارد. رسانه‌ها باید بتوانند از این ابزارهای جدید به‌طور موثر استفاده کنند تا بتوانند پیامی تاثیرگذار به مخاطبان منتقل کنند. به‌ویژه برای افرادی که ممکن است از جزییات مقاومت و مبارزات بی‌خبر باشند، استفاده از زبان هنر و قالب‌های تعاملی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. رسانه‌ها باید با نگاهی جدید به تولید محتوای هنری، به عمق مخاطبان خود دست یابند و پیام‌های مقاومتی را به گونه‌ای منتقل کنند که تأثیر عمیق‌تری داشته باشد.

کدام کاریکاتوریست‌ها و به‌طور کلی هنرمندان ایرانی را می‌شناسید و نظر شما درباره آثار ایشان چیست؟

در زمینه هنر کاریکاتور، ایران از پیشرفت‌های بسیار خوبی برخوردار است. من شخصاً آقای مسعود شجاعی طباطبایی را می‌شناسم و همیشه کارهای ایشان را دنبال کرده‌ام. ایشان یکی از کاریکاتوریست‌های برجسته ایران است که آثارش همواره نشان‌دهنده عمق و قدرت هنری است. اولین بار که با ایشان از طریق شبکه‌های اجتماعی ارتباط برقرار کردم، متوجه شدم که ایشان هم همان روحیه جهادی و والا را در آثارش به‌نمایش می‌گذارد. ایشان اولین فردی بود که از طریق این شبکه‌ها با من تماس گرفت و این ارتباط نشان‌دهنده‌ روحیه جسورانه‌ای است که در هنرمندان جهادی و مقاوم دیده می‌شود. به طور کلی، هنرمندان ایرانی در عرصه کاریکاتور و هنر، سهم عمده‌ای در مبارزه فرهنگی و مقاومت دارند.