سفرهای استانی، توصیه رهبر معظم انقلاب گامی برای حل مشکلات و توسعه کشور
نوید شفیعی
سفرهای استانی، فرصتی برای لمس نزدیکتر زندگی مردم، شنیدن دغدغهها از زبان خودشان و شناخت واقعی ظرفیتها و چالشهای هر منطقه است. این سفرها نهتنها فرصتی برای مسئولان بهمنظور درک بهتر نیازهای جوامع محلی فراهم میآورد، بلکه فضائی ایجاد میکند تا خواستههای خود را بیواسطه بیان کنند.
سفرهای استانی شهید جمهور، آیتالله سید ابراهیم رئیسی بهعنوان بخشی از سیاستهای ارتباط مستقیم با مردم، مزایای مختلفی داشته است که در حوزههای مختلف قابلبررسی است. این سفرها بهویژه در چارچوب شعارهای دولت سیزدهم مبنی بر دولت مردمی، نتایج قابلتوجهی داشته است.
شهید رئیسی با تمرکز بر مناطق محروم، کمتر توسعهیافته و توجه به تمامی استانها تلاش کرد تا منابع و درآمدهای کشور به شکلی عادلانه توزیع و خدمت رسانی به تمامی نقاط کشور صورت بگیرد. این رویکرد نشان میدهد که عدالتمحوری بهعنوان یکی از محورهای اصلی دولت در عمل دنبال میشد.
پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم نیز این مسئله را مدنظر دارد که سفرهای استانی علاوهبر بررسی میدانی پروژههای عمرانی و زیرساختی، تأمین اعتبارات فوری برای رفع موانع اجرائی و تسریع در اجرای پروژههای نیمهتمام، مردم را به حاکمیت و دولت نزدیکتر میکند.
در واقع میتوان گفت یکی از بزرگترین مزایای سفرهای استانی، برقراری ارتباط بیواسطه میان رئیسجمهور و مردم است. این ارتباط، فرصتی برای شنیدن دغدغهها، مشکلات و خواستههای مردمی ایجاد میکند که گاه در مسیر بروکراسی اداری نادیده گرفته میشوند. مردم در این دیدارها احساس میکنند که صدایشان به بالاترین سطح مدیریت کشور میرسد.
ارتباط مستقیم با مردم، همراهی با دولت در حل و رفع مشکلات را در پی خواهد داشت. مسئلهای که رئیسجمهور همواره بر آن تاکید داشته و راهحل عبور از مشکلات و پیشرفت کشور را در همراهی و کمک مردم قلمداد میکند.
رهبر معظم انقلاب نیز با اشاره به ارتباط مستقیم با مردم و اهمیت آن گفتند: «روحیّهی مردمی بودن و انس با مردم، تماس با مردم، از نزدیک پای صحبت مردم نشستن؛ راههایی باز کردن -خب ماها به حکم مسئولیّت یک محصوربودنهایی داریم، یک محدودیّتهایی داریم- که گذرگاهی باشد برای تماس با متن زندگی مردم. من به آقای رئیسجمهور هم چندبار تا حالا گفتهام که این سفرهای استانی خیلی چیز خوبی است، این یکی از آن کارهای بسیار مثبت است، به دولتهای قبل هم همین سفارش را من همیشه میکردم؛ یکی از راهها این است؛ رفتن به خانهی مردم، رفتن منزل شهدا -که حالا الحمدلله این کار تا حدودی باب شده و کار خوبی است- راهی برای تماسهای گوناگون مردم؛ اینها خیلی مهم است.»04/06/1394
ایشان به اهمیت سفرهای استانی قوه مققنه و مجلس شورای اسلامی هم اشاره کردند و عنوان کردند: «حضور در میان مردم و دیدن صحنههای واقعی زندگی مردم که این سفرهای استانی رئیس محترم مجلس و رؤسای کمیسیونها و بعضی از نمایندگان محترم حقیقتاً حرکت و اقدام بسیار خوبی است و باید انشاءالله ادامه پیدا کند. عزیزان من! حضور در کنار مردم را ترک نکنید. یکی از موفّقیّتهای بزرگ این است که بتوانید در کنار مردم باشید و در کنار مردم بمانید.»06/03/1400
تسریع در اجرای پروژههای نیمهتمام
یکی از نتایج ملموس سفرهای استانی که در سه سال حکمرانی شهید رئیسی شاهد بودیم، تسریع در تکمیل پروژههای نیمهتمام بود که سالها به دلایل مختلف متوقف مانده بودند. پیگیری شخصی رئیسجمهور از پیشرفت پروژهها و دستور مستقیم به مسئولان ذیربط برای اتمام پروژههای نیمه تمام منجر به این شد که پروژههایی که نه به خاطر اعتبار و کمبود مسائل مالی بلکه به علت کمکاری و عدم توجه روی زمین مانده بود به اتمام رسید.
به عنوان نمونه، در بخش دوم سفر استانی رئیسجمهور دولت چهاردهم به سیستان و بلوچستان که هفته گذشته انجام شد، بزرگراه زابل- زاهدان که بیش از 18 سال معطل مانده بود و اتمام آن به دولت سیزدهم نرسید، بخش پایانی آن اتمام و به بهرهبرداری رسید.
مسئلهای که رهبری هم در سخنانشان مد نظر قرار دادهاند و به آن اشاره کردهاند موضوع پیگیری و اتمام مصوبات است. ایشان تصریح کردند:
«دولت باید این مصوباتی را که در مورد این استان انجام دادهاند در سفری که به این استان کردند، انشاءالله توفیق پیدا کنند به طور کامل انجام بدهند.»12/10/1386
تقویت نظارت و پاسخگویی کابینه و
مسئولان استانی
حضور رئیسجمهور در استانها و مواجهه مستقیم با مردم، اعضای کابینه و مسئولین استانی را در موقعیتی قرار میدهد که پاسخگوی عملکرد خود باشند. این امر باعث شفافیت بیشتر و آگاهی شخص رئیسجمهور بر امور میشود. به طور مثال شهید رئیسی در سفرهای خود علاوهبر تقدیر از مسئولین فعال استانی، افرادی که کمکار بودند و مسائل و مشکلات مردم را حل و پیگیری نمیکردند را عزل میکرد.
رهبر انقلاب نیز با اشاره به اینکه صرف خواندن مشکلات در گزارش کافی نیست عنوان کردند: « رفتن به استانهای مختلف و سرکشیِ مسئولان درجهی یک کشور به شهرستانهای گوناگون و تماس با مردم و دیدن واقعیتها با چشم، نه در گزارش.»15/02/1387
تمرکز بر مسائل خاص هر منطقه
حضور رئیسجمهور در استانهای مختلف کشور باعث تمرکز بر مسائل خاص هر منطقه شده و موجب میشود تا با توجه به ویژگیهای هر استان به پیشرفت اقتصادی آن نیز بیفزاید. به عنوان نمونه، سفر پزشکیان به خراسان شمالی منجر به این شد تا رئیسجمهور با در نظر گرفتن جایگاه این استان و همجواری و هممرزی با کشور ترکمنستان، بحث تبادلات مرزی و بازارچههای مرزی با این کشور را مطرح کنند. همچنین این مسئله میتواند خود را در سفرهای آتی رئیسجمهور و اعضای دولت به این کشور و گفتوگو با مسئولین آن نیز خود را نشان دهد.
از دیگر مزیتهای سفرهای استانی دیدارهای رئیسجمهور با نخبگان، کارآفرینان و علما است. این امر باعث میشود که نخبگان هر منطقه نقش پررنگتری در تصمیمگیریها ایفا کنند و بتوانند برای حل چالشها در برنامهریزیها شرکت داشته باشند.
رهبر معظم انقلاب نیز پیشتر با اشاره به اهمیت بهکارگیری نخبگان و عدم اکتفا به صرف نشستها گفتند: «نکتهی بعدی، تعامل با نخبگان همفکر و بااخلاص است. آقای رئیسجمهور اشاره کردند در سرتاسر کشور نخبگان زیادی هستند- در تهران هم خیلی هستند، در جاهای دیگر هم هستند- باید با اینها تعامل کنیم. البته نشست و برخاست با نخبگان در سفرها خوب است؛ لیکن این کافی نیست، بیش از این لازم است.»06/06/1385
سفرهای استانی رئیسجمهور نهتنها به حل مشکلات کوتاهمدت کمک میکند، بلکه زمینهساز تغییرات بنیادین در نحوه اداره کشور و توزیع منابع شده است. این سفرها، با تمام محدودیتها و چالشها، گامی بهسوی ایجاد حکمرانی عادلانهتر، شفافتر و نزدیکتر به مردم است.
رهبر انقلاب همچنین اظهار داشتند: «سفرهای استانی بسیار کار خوب و برجسته و لازمی بود و من واقعاً تعجب میکنم که بعضیها چطور کاری را که اینجور واضح است که خوب است، انکار میکنند و زیر سؤال میبرند. این برای وزرا، برای رئیسجمهور، برای عوامل اجرائی و دولت خیلی زحمت دارد و کار بسیار طاقتفرسائی است؛ لکن آنچه که محصول این کار میشود، عبارت است از روشن شدن فاصلهی بین نگاهِ از دور به حقایق یک کشور و نگاهِ از نزدیک؛ این، خیلی فرق میکند.»09/04/1386
و در پایان نیز باید به سخنان رهبر انقلاب با دولت چهاردهم اشاره کرد که ایشان خطاب به دولت گفتند: «نکتهی بعدی دربارهی حضور در بین مردم است. اینکه اگر سفر استانی کردید، بگویند این پوپولیست است، عوامگرا و مانند اینها است، این حرفها را اعتنا نکنید. اطّلاع از متن آنچه در زندگی مردم میگذرد، با کارتابل و گزارش کتبی امکانپذیر نیست؛ باید بروید ببینید و از خود مردم بشنوید. وقتی انسان میرود میشنود، میبیند که با آنچه در گزارش به ما رسیده تفاوتهای زیادی وجود دارد. نمیخواهم بگویم همهی گزارشها خلاف است، غلط است؛ نه، گزارشهای خوب هم داریم، منتها گزارش نشان نمیدهد واقعیّت را. الان که میخواستیم بیاییم اینجا، من راجع به این راهپیمایی اربعین به یک نفری که از راهپیمایی برگشته بود گفتم چطور بود، خوب بود، گفت اگر همهی علما، همهی شعرا، همهی دانشمندها جمع بشوند، نمیتوانند یکهزارمِ آنچه را که دارد اتّفاق میافتد توصیف کنند! این را یک نفری همین یک ساعت پیش به من گفت؛ یعنی دیدن ـ [اینکه] انسان از نزدیک ببیند ـ یک چیز دیگر است. بروید بین مردم؛ بروید با مردم گرم بگیرید، صحبت کنید. یک جاهایی، در یک شهرستانی، در یک روستایی، مقتضی است بروید در خانهی مردم؛ در منطقهی زلزلهزده یا سیلزده، بروید در چادر مردم؛ بروید ببینید، از آنها بشنوید، آنوقت بر اساس اینها تصمیم بگیرید. بنابراین، حضور در [بین] مردم خیلی خوب است، سفرهای استانی خیلی خوب است و انشاءالله توفیقاتی داشته باشید.»06/06/1403