معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت امور خارجه گفت: همکاران من به سفیر و کاردار آلمان اعلام کردند که این کشور با حمایت از یک تروریست، نزدیک به ۴۵۰ هزار ایرانی در آلمان را با مشکل مواجه کرده است. 

وحید جلال‌زاده معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با ایرنا، از اقدامات جدید وزارت امور خارجه در راستای ارتقای سطح خدمات به ایرانیان خارج از کشور و توسعه زیرساخت‌های کنسولی، در کشورهای مختلف، سخن گفت.

جلال زاده در این زمینه خاطرنشان کرد: سفیر نماینده دولت نیست بلکه نماینده نظام جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود. این بدان معناست که تمامی قوا در خارج از کشور و در تعامل با کشورهای خارجی به سفیر مراجعه می‌کنند. این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چراکه سفیر در مقام نمایندگی کل نظام عمل می‌کند.

وی افزود: به تعبیر وزیر امورخارجه تنها بخشی از این وزارتخانه که به صورت مستقیم با ارباب رجوع در ارتباط است، معاونت کنسولی است. به همین دلیل، این معاونت را می‌توان معاونت مردمی وزارت امور خارجه دانست.

معاون کنسولی وزارت امورخارجه خاطرنشان کرد: تقریباً تمامی مسئولیت‌هایی که بر عهده این معاونت قرار دارد، به نوعی با مردم مرتبط است. یا مستقیماً با آحاد مردم در تماس هستیم، یا از طریق تعامل با نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی به رفع نیازها و مسائل مردم می‌پردازیم. این ارتباط گسترده، وظیفه معاونت کنسولی را در خدمت‌رسانی به هم‌وطنان در داخل و خارج از کشور دوچندان می‌کند.

وی همچنین بیان داشت: در حال حاضر، ۳۸ کنسولگری مستقل در کشورهای مختلف فعالیت می‌کنند و در تمامی سفارتخانه‌ها نیز بخشی به نام کنسولی وجود دارد که مسئولیت آن ارائه خدمات کنسولی به هموطنان است. این بخش‌ها وظیفه اصلی انجام امور کنسولی و رفع نیازهای ایرانیان مقیم در سراسر دنیا را برعهده‌ دارند.

جلال‌زاده افزود: در راستای برگزاری کمیسیون‌های مشترک، در ماه مهر میزبان هیئت عراقی بودیم تا بتوانیم روابط کنسولی خود را با این کشور ارتقا دهیم. در این دیدار، موضوعاتی همچون وضعیت زندانیان ایرانی در عراق و بالعکس، همچنین مسائل مربوط به اربعین و تسهیل فرآیندهای مربوط به گذرنامه‌ها و بسته‌های تردد آسان مورد بحث قرار گرفت. یکی از چالش‌های ما در این زمینه، فوت برخی از زائرین ایرانی در ایام اربعین است. در این خصوص، تمام مسائل کنسولی مرتبط با اعزام و خدمات به این افراد در مهر ماه با طرف عراقی مطرح شد.

حمایت حقوقی از محکومین ایرانی در خارج؛ 

تبادل ۱۸۲ نفر و تسهیل بازگشت به میهن

جلال‌زاده در حوزه حمایت‌های حقوقی از زندانیان ایرانی در خارج از کشور خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات مهم در حمایت از اتباع ایرانی، انجام حمایت‌های حقوقی برای آزادی و انتقال ۱۸۲ نفر از محکومین ایرانی به زندان‌های کشور بوده است. از این تعداد، ۶۳ نفر طبق موافقت‌نامه‌های انتقال محکومین از سایر کشورها به زندان‌های ایران به کشور بازگشته‌اند. این اقدام موجب شادی و خوشحالی فراوان خانواده‌های این افراد شد. به‌عنوان مثال، فرض کنید یکی از این زندانیان در کشورهایی مانند ازبکستان، ترکمنستان یا ترکیه بوده است. برای ملاقات با زندانیان در این کشورها، خانواده‌ها با مشکلات بسیاری مواجه می‌شدند؛ باید مسافرت‌های طولانی انجام می‌دادند، هزینه‌های زیادی می‌پرداختند و مشکلات فراوانی را تحمل می‌کردند.

ارتقای خدمات کنسولی با راه‌اندازی کنسول دیجیتالی و تقویت روابط دوجانبه

معاون کنسولی و امور ایرانیان وزارت امورخارجه در ادامه اظهار داشت: روابط سیاسی ما با برخی کشورها قطع شده است. در نتیجه، ایرانیانی که در این کشورها مقیم بودند، برای دریافت خدمات کنسولی با مشکلات جدی مواجه شده بودند. به همین دلیل، ما اقدام به راه‌اندازی یک «کنسول دیجیتالی» کردیم، به‌طوری‌که دیگر نیازی نیست ایرانیان مقیم کانادا، آمریکا یا مکزیک به نمایندگی‌های ایران مراجعه کنند. پیش از این، بسیاری از این افراد مجبور بودند برای دریافت خدمات کنسولی، هزینه‌های سنگینی (معمولاً دو یا سه هزار دلار) صرف کنند تا به نزدیک‌ترین نمایندگی مراجعه کنند. با راه‌اندازی این خدمات کنسولی دیجیتال، این مشکل برطرف شده است.

معاهده آپوستیل؛ گام جدید در تسهیل تایید مدارک 

و خدمات کنسولی برای ایرانیان

جلال زاده با اشاره به تلاش‌های حقوقی بین‌المللی در حوزه خدمات کنسولی افزود: در سال‌های گذشته، ایران به معاهده آپوستیل پیوسته است. این معاهده تسهیل‌کننده خدمات کنسولی میان کشورها است. اگر بخواهم به‌طور ساده و با یک مثال ذهنی توضیح بدهم، می‌توانم آن را مشابه به خدمات رومینگ در ارتباطات تلفنی توضیح دهم. به‌عنوان مثال، وقتی شما به کشور دیگری سفر می‌کنید، ارتباطات تلفنی شما با شرکت‌های همراه اول یا ایرانسل، مشابه به خدمات رومینگ است. به همین ترتیب، خدمات کنسولی میان کشورهای عضو این معاهده هم به شکلی مشابه عمل می‌کند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: این به این معناست که اگر یک دانشجوی هلندی در کشور هلند تحصیل کند و مدرک او مهر شود، دیگر نیازی نیست که او برای تایید آن به نمایندگی ما مراجعه کند. مهر این مدرک در هر کشوری که عضو معاهده آپوستیل باشد، برای ما معتبر است. این موضوع همچنین برعکس نیز صدق می‌کند. به این معنا که اگر مدرکی از سوی ما صادر شود و مهر آپوستیل بر آن زده شود، دیگر نیازی نیست که برای تایید آن به سفارتخانه‌های کشورهای دیگر مراجعه کنیم. این معاهده امکانات بسیار خوبی را برای ایرانیان فراهم می‌آورد. ما در حال حاضر مقدمات نرم‌افزاری، اداری و سیاسی لازم برای اجرای این معاهده را آماده کرده‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم که تا پایان سال جاری بتوانیم آن را به‌طور قطعی اجرائی کنیم. این اقدام می‌تواند تسهیلگر بسیاری از امور کنسولی برای ایرانیان باشد.

اصلاحات قانونی

 برای تسهیل امور ایرانیان خارج از کشور

جلال زاده با اشاره به اصلاحات قوانین مربوط به ایرانیان خارج از کشور، اظهار داشت: درخصوص صدور گذرنامه برای فرزندانی که کمتر از ۱۸ سال دارند، در صورتی که مادر ایرانی به هر دلیلی برای درخواست گذرنامه به نمایندگی مراجعه کند و پدر از انجام این کار امتناع نماید یا غیبت کند، با تشخیص سفیر این مشکل حل شده و نگرانی مادران ایرانی برطرف گردیده است. همچنین، اصلاح ماده ۹۸۹ قانون مدنی که مربوط به تابعیت مضاعف است، که خود نیاز به توضیح مفصل دارد، در این قانون صورت گرفته است و این اصلاحات برای ایرانیان خارج از کشور بسیار حائز اهمیت است. موارد دیگری نیز در این قانون پیش‌بینی شده که شامل ۱۶ بند می‌باشد و هدف آن تسهیل امور ایرانیان در سطوح و زمینه‌های مختلف است.

آخرین وضعیت خدمت‌رسانی کنسولی

 به شهروندان ایرانی ساکن در آلمان

جلال زاده با اشاره به درگذشت جمشید شارمهد تروریست و عامل اصلی واقعه خونین انفجار کانون رهپویان وصال شیراز، گفت: پس از فوت یک زندانی تروریست که دولت آلمان ادعا می‌کرد تابعیت این کشور را دارد، آلمان اقدام غیردیپلماتیک و خارج از عرف بین‌الملل انجام داد. این فرد، که دستش به خون ۱۸ نفر در حادثه تروریستی حسینیه شیراز آلوده بود و در این حمله تعداد زیادی نیز مجروح شدند، حکم اعدام دریافت کرده بود. با این حال، پیش از اجرای حکم اعدام، این فرد به مرگ طبیعی درگذشت. این موضوع را به اطلاع دولت آلمان و سفیر آن‌ها در تهران رساندیم، اما ظاهراً آن‌ها به دنبال بهانه‌ای برای واکنش بودند. در نتیجه، آن‌ها کنسولگری‌های ما در ‌هامبورگ، فرانکفورت و مونیخ را تعطیل کردند. در حال حاضر تنها سفارت ما در آلمان خدمات کنسولی را ارائه می‌دهد. به‌منظور جبران این تعطیلی‌ها، طبق دستور آقای دکتر عراقچی، معاون وزیر امور خارجه، تمام تلاش‌ها برای حفظ حقوق ایرانیان در آلمان به عمل آمده و هیچ‌گونه اختلالی در خدمات کنسولی ایرانیان ایجاد نشده است.

وی افزود: ما به سرعت اقدامات لازم را انجام دادیم. تا ساعت ۱۲ شب روز دوشنبه ۲۸ آبان خدمات کنسولی را ادامه دادیم. بلافاصله بعد از آن، تقسیم کار کردیم و تعدادی از همکارانمان را به برلین منتقل کردیم، همچنین برخی از همکاران را به شهرهای نزدیک مانند لاهه، برن و میلان فرستادیم تا شهروندان ایرانی که در این مناطق بودند بتوانند خدمات کنسولی دریافت کنند. علاوه‌بر این، به دنبال توسعه کنسول دیجیتال هستیم تا بتوانیم حتی در آلمان هم این سرویس را به صورت آنلاین ارائه کنیم و هموطنان‌مان کمتر مجبور به پرداخت هزینه‌های رفت و آمد شوند. به طور کلی، ما اجازه نخواهیم داد که هموطنان ایرانی‌مان در آلمان با مشکلاتی در زمینه خدمات کنسولی مواجه شوند.

جلال زاده خاطرنشان کرد: همکاران من به سفیر و کاردار آلمان اعلام کردند که به دلیل حمایت این دولت از یک تروریست، نزدیک به ۴۵۰ هزار ایرانی در آلمان با مشکلاتی مواجه شده‌اند. بیشتر این افراد هم‌وطنانی هستند که تابعیت آلمان را دارند. این اقدام، که یک استاندارد دوگانه به نظر می‌رسد، برای ما قابل درک نیست. به دلیل یک تروریست، شما ۴۵۰ هزار ایرانی را در آلمان با مشکلات مختلف روبه‌رو کرده‌اید. ما به هیچ‌وجه اجازه نخواهیم داد که این مشکل برای هموطنان ایرانی‌مان در آلمان پیش آید و تمام تلاش خود را برای حل آن به کار خواهیم گرفت.

اقدامات انجام شده 

برای حل مشکلات دانشجویان ایرانی در کازان

معاون کنسولی وزارت امور خارجه اظهار داشت: هفته گذشته، در دانشگاه کازان یک اتفاق ناخوشایند برای دانشجویان خارجی رخ داد. در این حادثه که مربوط به تمدید روادید دانشجویی بود، به دلیل کمبود نیروی انسانی و فضای محدود دانشگاه، درگیری‌هایی میان دانشجویان از ملیت‌های مختلف، از جمله ایرانی‌ها، چینی‌ها، پاکستانی‌ها و ترکمنستانی‌ها و حراست دانشگاه پیش آمد. حراست دانشگاه تصمیم گرفت که پلیس را مطلع کند، و پس از ورود پلیس، متاسفانه درگیری‌هایی بین پلیس و دانشجویان صورت گرفت که فیلم آن در فضای مجازی منتشر شد. در نتیجه، دو دانشجوی ایرانی بازداشت شدند.

وی افزود: بلافاصله کنسولگری ایران و سفیر کشورمان در مسکو وارد عمل شدند و پس از چند ساعت، این دو دانشجوی ایرانی آزاد شدند. همچنین مراتب اعتراض خود را به مقامات محلی انتقال دادیم. همچنین وزیر محترم، آقای دکتر عراقچی از من خواستند که به کازان بروم و با مقامات محلی دیدار کنم.

جلال زاده خاطرنشان کرد: همچنین به مقامات روسیه اعلام کرده‌ایم که در ایران پلیس وارد دانشگاه‌ها نمی‌شود و تمامی مشکلات در داخل دانشگاه‌ها توسط حراست‌ها مدیریت می‌شود. خوشبختانه در حال حاضر دانشجویان ایرانی در کازان تهدیدی ندارند و در سفر من به کازان، قطعاً این موارد را با مقامات محلی مطرح خواهم کرد. هدف ما این است که امکانات نیروی انسانی و فضای دانشگاه گسترش یابد تا از بروز این‌گونه حوادث در آینده جلوگیری شود و همچنین برخوردهای مشابه با دانشجویان ایرانی دیگر تکرار نشود.