نشریه آمریکایی: به خاطر عهدشکنی فرصت توافق با ایران را از دست داده‌ایم

نشریه آمریکایی تأکید کرد: خروج ترامپ از توافق هسته‌‏ای، بدترین اشتباه آمریکا در قبال ایران بود و دولت آمریکا باید جبران کند.

در حالی که غربگرایان حامی برجام در ایران، مدت‌هاست حرفی از حقوق پایمال شده ایران در این توافق نمی‌زنند و عوض آن، نسخه مذاکره دوباره با بایدن و ترامپ را می‌پیچند، نشریه «ریسپانسیبل استیت‌کرفت» بر ضرورت جبران عهدشکنی آمریکا تأکید کرد.

این نشریه که به اندیشکده کوئینسی وابسته است، نوشت: با گذشت 6 سال از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا از توافق هسته‌ای ایران، پیامدهای فاجعه‌بار این تصمیم همچنان در حال افزایش است. علاوه‌بر اینکه ایران بیش از هر زمان دیگری به توانایی ساخت تسلیحات هسته‌ای نزدیک شده است، اکنون باید در نظر بگیریم که چگونه وضعیت رو به افول امنیتی در خاورمیانه خطرات را به میزان قابل‌ توجهی افزایش داده است.

ترامپ، وعده «توافق بهتر» را داد، اما در عوض، اشتباه پرهزینه‌تری مرتکب شد که ممکن است رفع آن غیرممکن باشد. برای درک کامل تصمیم ترامپ، این موضوع در نظر بگیرید: زمانی که آمریکا و ایران به توافق پایبند بودند، تخمین زده می‌شد که حدوداً یک سال طول می‌کشد تا ایران مواد شکافت‌پذیر کافی برای ساخت یک سلاح هسته‌ای تولید کند و کشورهای مذاکره‌کننده با ایران ارزیابی می‌کردند که این زمان برای پاسخ به تخلفات احتمالی و جلوگیری از تولید بمب کافی است. حتی اگر ایران به مواد شکافت‌پذیر کافی دست پیدا می‌کرد، باز هم ممکن بود یک سال دیگر طول بکشد تا ایران یک سلاح هسته‌ای قابل تحویل تولید کند. از ماه می 2018، این معامله مفید بود و از نظر اکثریت، موفقیت بزرگی به حساب می‌آمد.

سپس ترامپ به‌طور یکجانبه از این توافق خارج شد و اکنون در وضعیت بسیار بدتری قرار داریم. ایران می‌گوید قصد تولید سلاح‌های هسته‌ای ندارد و اطلاعات آمریکا در حال حاضر، هیچ تلاشی را از سوی تهران برای تسلیحات نمی‌بیند، با این حال تصور می‌شود تهران نه یک سال بلکه فقط چند هفته تا توانایی تولید مواد شکافت‌پذیر کافی برای یک بمب در صورت تمایل به این کار فاصله داشته باشد. در عین حال، توانایی بازرسان برای کشف به‌‌موقع تخلفات احتمالی کاهش یافته است. همان‌طور که یکی از مقامات آمریکایی در مورد ایران گفت، «آنها رقص‌کنان تا آستانه تولید سلاح خواهند رفت.»

بدتر اینکه، روابط آمریکا و ایران به دلیل خروج ترامپ به‌قدری آسیب دیده که به نظر نمی‌رسد توافق دوباره به همان شکل قبلی قابل احیا باشد. هرگونه تلاش برای تثبیت روابط طرفین به دلیل تبادل آتش مستقیم بین اسرائیل و ایران به شدت پیچیده شده است. همان‌طور که بیش از هر زمان دیگری به یک رویکرد غیرنظامی نیاز داریم، چشم‌انداز راه‌حل دیپلماتیک دور از دسترس به نظر می‌رسد.

بدتر این که افزایش تنش‌ها ممکن است تهران را به یک تصمیم سیاسی در استراتژی هسته‌ای نزدیک‌تر کند. خطر ساخت بمب توسط ایران و خطر حمله اسرائیل به سایت‌های هسته‌ای ایران می‌تواند منجر به درگیری نظامی گسترده‌تر در منطقه شود.

البته نیازی نبود این‌طور شود. این توافق تا زمانی که ترامپ آن را رها نکرد کار می‌کرد و اگر ترامپ از آن خارج نمی‌شد امروز هم می‌توانست کارساز باشد. تهران برای پایبندی به برجام موافقت کرد که برنامه هسته‌ای خود را به میزان قابل توجهی محدود کند. ایران موافقت کرد که ذخایر اورانیوم با غنای پایین خود را تا 300 کیلوگرم کاهش دهد و غنی‌سازی اورانیوم را به 3/67 درصد، محدود کند و تعداد سانتریفیوژهای در حال کار را تا دوسوم محدود کرد و متعهد شد که به مدت 15 سال هیچ تأسیسات غنی‌سازی جدیدی ایجاد نکند. کارخانه غنی‌سازی فردو از غنی‌سازی اورانیوم منع شد و غنی‌سازی تنها در تأسیسات نطنز امکان‌پذیر بود. ایران موافقت کرده بود که تاسیسات هسته‌ای دیگری را برای تولید پلوتونیوم بسیار کمتر طراحی کند و سوخت مصرف‌شده آن به خارج از کشور ارسال شود. همچنین با اجرای موقت پادمان‌های اضافی تحت نظارت آژانس موافقت کرد.

یک سال پس از خروج ترامپ، ایران شروع به تلافی با نقض تدریجی مفاد توافق کرد. سقف ذخایر اورانیوم را برداشت، غنی‌سازی را فراتر از حد مجاز 3درصد افزایش داد و فعالیت در تأسیسات ممنوعه را از سر گرفت و گسترش داد. بسیاری از پیشرفت‌های ایران در واکنش به اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا و اسرائیل صورت گرفت. در اوایل سال 2020، دولت ترامپ، سرلشکر ایرانی قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس را  ترور کرد؛ و اندکی پس از آن، تهران اعلام کرد دیگر به تعهدات غنی‌سازی خود در توافق پایبند نخواهد بود. اما با وجود این، اعلام کرد که اگر طرف‌های دیگر به تعهدات خود بازگردند و به تعهدات خود در مورد کاهش تحریم‌ها عمل کنند، ایران نیز به پایبندی خود بازخواهد گشت. در اواخر سال 2020، محسن فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای ایرانی، در نزدیکی تهران، توسط اسرائیل ترور شد. بلافاصله پس از آن، مجلس ایران قانونی را برای تسریع برنامه هسته‌ای تصویب کرد.

ایران غنی‌سازی اورانیوم 20درصدی را در اوایل سال 2021 در فردو و سپس به 60درصد در نطنز، چند ماه پس از یک اقدام خرابکارانه که به نطنز آسیب رساند، آغاز کرد. از آن زمان، ایران به طور پیوسته میزان تولید اورانیوم غنی‌شده را افزایش داده است. ایران به طور پیوسته در حال پیشبرد برنامه هسته‌ای خود است و هرچه بیشتر به تبدیل‌شدن به یک «دولت در آستانه» توانایی ساخت سلاح نزدیک می‌شود. پس از سال‌ها کارکردن سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر، ایران به دانش فنی دست یافته است که قابل بازگرداندن نیست.

اما مهم‌تر از آن، ما فرصت سیاسی برای دستیابی به توافق جامع با ایران را از دست داده‌ایم. توافق هسته‌ای ایران بدون حمایت فعال روسیه و چین امکان‌پذیر نبود. با این حال، این کشورها دیگر در این مسائل با غرب همسو نیستند و ایران فعالانه از روسیه در جنگ با اوکراین و فروش نفت به چین حمایت می‌کند. ایران به اندازه گذشته به لغو تحریم‌ها از سوی ایالات متحده نیاز ندارد.

اغلب گفته می‌شد که اگرچه توافق هسته‌ای همه مشکلات روابط ایران و آمریکا را حل نکرد، اما با خارج کردن بمب هسته‌ای ایران از معادله، مشکل مهمی را حل کرد.  درس‌های این داستان غم‌انگیز روشن است: ایجاد یک توافق هسته‌ای معنادار بسیار سخت‌تر از نابود کردن آن است. توافق با ایران واقعاً یک دستاورد قابل توجه بود و اگر آمریکا، رویای «توافق بهتر» را کنار می‌گذاشت و به توافقی که داشتیم پایبند می‌ماند، امروز وضعیت ما بسیار بهتر بود. تصمیم ترامپ (با کمک مایک پمپئو و جان بولتون) برای خروج از برجام یک شکست تاریخی و مطلق بود. اکنون، چشم‌انداز یافتن راه‌حل دیپلماتیک جدید برای بحران، دلهره‌آور است. اما باید تلاش کنیم؛ جایگزین‌ها بدتر هستند.

 

 

سوءاستفاده از نجابت شهید رئیسی و فرافکنی خسارات دولت برجام

رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت ادعا کرد که دولت، قیمت خودرو را برای جلوگیری از سودجویی دلالان گران کرد.

الیاس حضرتی که در آستانه صد روزگی دولت میهمان برنامه «زمانه» سیما بود، همچنین گفته است: تمام برنامه‌های اقتصادی پزشکیان پیوست حمایت از محرومین دارد.

وی در این گفت‌و‌گو اظهار کرد: رئیس‌جمهور در طول ۹۰ روز گذشته توانست دیوار بی‌اعتماد به زنان را از میان بردارد، شکاف نسلی را به یک عدالت نسبی تبدیل کرده و به شکاف قومیتی پایان دهد.

وی همچنین گفت: موضوع اقتصادی و جراحی مهم‌ترین است و اهمیت دارد. برای این امر یک الزام مهمی وجود دارد که سیاست خارجی است. تا زمانی که تحریم هستیم و FATF حل نشود نمی‌توان کاری کرد. لازمه اقدامات، حل مسائل بین‌المللی است و برای اینکه این دو موضوع حل بشود، موضوع سومی وجود دارد که فوری‌ترین است و آن هم زنده کردن اعتماد و یک‌دل کردن و ایجاد همبستگی است.

حضرتی اضافه کرد: اصلی‌ترین اصلاح، اقتصادی است و برای حل مسائل اقتصادی، باید امید داخلی ایجاد شود. آقای پزشکیان در ۹۰ روز ابداعات جدیدی را شروع کرد. اولین کاری که انجام داد گفت که می‌خواهم از بانوان در سطح عالی مدیریت استفاده کنم. لذا این تابو را شکاند و دیوار بی‌اعتمادی نسبت به زنان را از بین برد. قدم دوم مسئله نسلی و شکاف نسلی است. الان اکثر مدیران جوان هستند، از دهه ۷۰ و ۸۰؛ بالای ۶۰ درصد مدیران جدید دولت جوان هستند.

حضرتی خاطرنشان کرد: برای حل مسئله باید از جایی شروع کرد که به اصل داستان برسیم. وقتی امید اجتماعی نداریم و سرمایه اجتماعی به حداقل رسیده باقی قسمت‌ها درست نمی‌شود. 

وی در ادامه مدعی شد: آقای پزشکیان گفته که «نگوییم خرابه تحویل گرفتیم». احتمالاً پدر و مادر مرحوم رئیسی برایش دعا کردند که پس از او آدم نجیبی رئیس‌جمهوری شده است. امروز با ۲۰ هزار مگاوات ناترازی برق مواجهیم، این یعنی میزان تولید و مصرف بسیار با هم فاصله دارد، در نتیجه باید فکری کرد، قرار نیست مشکلات را زیر فرش مخفی کنیم.

وی درباره افزایش قیمت کارخانه خودرو از سوی دولت گفت: بازار باید رقابتی شود، همچنین بحث افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو مربوط به مصوبه ۱۳ ماه قبل است، اما انجام نشده بود، باید درصدی با توجه به تورم قیمت خودرو بالا می‌رفت. البته شاید قیمت خودرو در بازار تا حدی بالا برود، اما اختلاف زیادی نیست. در حال حاضر به دنبال این هستیم که فاصله بین قیمت بازار و قیمت کارخانه کاهش یابد و اگر افزایشی رخ می‌دهد مرحله به مرحله باشد. دولت، قیمت خودرو را برای جلوگیری از سودجویی دلالان گران کرد.

حضرتی ادامه داد: دکتر پزشکیان وقتی برنامه‌های اقتصادی خود را شروع کنند، در تمامی آن‌ها یک پیوست حمایت از محرومین وجود دارد که بر اساس آن باید از اقشار ویژه به صورت جدی حمایت شود.

وی در رابطه با بحث توقف مازوت‌سوزی هم گفت: در سال‌های مختلف برای جبران کمبود برق، مازوت‌سوزی عادی شده بود؛ اما امسال آقای پزشکیان گفتند باید چند کار را موقع کمبود برق انجام دهیم؛ تعطیلی‌ کارخانه‌ها، توقف مازوت‌سوزی، تقسیم خاموشی برق بین اقشار و مدیریت کاهش مصرف و تلاش برای تولید بیشتر برق.

درباره اظهارات عجیب آقای حضرتی گفتنی است که با کارهای نمایشی و سیاسی‌کاری یا حاشیه‌بازی و دوقطبی سازی نمی‌توان در مردم امید واقعی درست کرد. امید مردم همچنین با حواله دادن نوع مشکلات داخلی به برجام و FATF و مذاکره بی‌حاصل با عهدشکنان غربی نه تنها تقویت نمی‌شود بلکه آسیب هم می‌بیند؛ چرا که معنایش بی‌عملی و فرافکنی و پشت هم اندازی است.

نمی‌شود هر هفته، از یک یا دو گران‌سازی بی‌ضابطه دولتی درباره خودرو و نان و لبنیات و آب و گاز و ارز نیمایی و... رونمایی کرد و این تلقی یا تلقین داشت که بازی کلمات یا حواشی موجب آرامش گرفتن و امیدواری مردم می‌شود! نمی‌شود برای ذخیره‌سازی سوخت زمستانی نیروگاه‌ها تدبیر نکرد و پس از ایجاد کاهش فعالیت نیروگاه‌ها و تولید برق، ماجرا را تحریف نمود و به اسم «توقف مازوت‌سوزی به خاطر کاهش آلودگی هوا» برای مردم فاکتور کرد و در روزنامه آقای حضرتی (اعتماد) تیتر زد: «آسمان آبی‌تر می‌شود/ مازوت از سبد توليد برق نيروگاه‌ها خارج خواهد شد». این خلاف‌گویی بزرگ در حالی بود که اصل خبر، کوتاهی در ذخیره‌سازی سوخت نیروگاه‌ها و کاهش تولید برقی و قطعی برق و خاموشی بود! آقای حضرتی به جای این که فلسفه ببافند و برای دولت نظریه نداشته بتراشند، همین یک مورد دروغ‌گویی روزنامه متبوع خود به مردم را شفاف‌سازی کنند، جای امیدواری است و نیازی هم به امیدوار کردن مردم با بحث‌های سیاسی نیست.

در ادعای خرابه تحویل گرفتن، آقای حضرتی ضمن توهین رودررو به شعور مردم، هم ادعای دروغش را مطرح می‌کند و هم منت سر مردم می‌گذارد که ما چون آدم‌های نجیبی هستیم، آن ادعا را نگفتیم و مطرح نکردیم! اگر شرافت رسانه‌ای در کار بود حتماً روزنامه متبوع آقای حضرتی، بیطرفانه وضعیت معدل رشد اقتصادی دو دولت روحانی و رئیسی، میزان افزایش نرخ ارز در دو دولت، میزان کسری در روز اول دولت‌ها و میزان موجودی داشتن یا نداشتن خزانه در هریک از دو دولت، میزان صادرات نفت در سه سال آخر دولت روحانی و سه سال دولت رئیسی، وضعیت صادرات نفت، وضعیت قتل‌عام یا مهارشدگی بیماری کرونا و موضوع واکسیناسیون و ادبیات مقامات دو دولت درباره امکان یا عدم امکان تامین واکسن، میزان افزایش مصرف برق و میزان افزایش یا کاهش ناترازی تولید در هر یک از دو دولت، وضعیت ناترازی‌های مالی و بودجه‌ای و ماجرای گزارش پایانی اعضای دولت آقای روحانی به آقای رئیسی (مبنی بر عدم امکان پرداخت حقوق سر ماه کارکنان دولت)، حجم تعهدات مالی ایجاد شده در دولت روحانی و تسویه بخش مهمی از آن در دولت شهید رئیسی، خودکفایی در واردات گندم در سال جاری با وجود واردات هفت میلیون تنی در دولت روحانی، و... را با هم مقایسه می‌کرد و در این صورت، نسبت به عملکرد دولت ورشکسته «برجام و دیگر هیچ» و بزک‌هایی که این روزنامه انجام داده و خسارت‌هایی که به مردم تحمیل کرده‌اند، از مردم عذرخواهی و از نجابت شهید رئیسی که تشکر می‌کرد که با بزرگواری، این گرفتاری‌های انباشته را به روی بانیان آن نیاورد تا امروز برخی عناصر دون‌پایه آنها به تحریف واقعیات بپردازند و طلبکاری کنند!

شاید آقای حضرتی در این روزهای پر مشغله، بیش از گذشته وقت نمی‌کند که محتوای روزنامه خود را ببیند. اما به ایشان یادآور می‌شویم در حالی که ایشان در تلویزیون ادعا می‌کرد «دولت، قیمت خودرو را برای جلوگیری از سودجویی دلالان گران کرد»، روزنامه اعتماد در خبری با عنوان «شوک شبانه به بازار خودرو» نوشت: «فقط دو روز پس از رسانه‌ای شدن نامه دبیر انجمن خودروسازان به معاون اول رئیس‌جمهور برای درخواست افزایش 70 تا 80 درصدی قیمت خودرو، دو خودروساز اصلی «شبانه» قیمت پایه محصولات خود را تا 30 درصد افزایش دادند. بامداد دوشنبه، دو شرکت خودروساز اعلام کردند که بر اساس «دستورالعمل تنظیم بازار شورای رقابت»، قیمت محصولات خود را «اصلاح کرده‌اند.» جداول منتشر شده از سوی ایران خودرو و سایپا، نشان می‌دهد که قیمت دنا از گروه ایران خودرو تا 200 میلیون تومان و قیمت شاهین از گروه سایپا 129 میلیون تومان افزایش داشته است. بسیاری از خریداران نگران تاثیر این افزایش قیمت 30 درصدی بر حواله‌های قبلی خود هستند. ضمن اینکه این افزایش قیمت برای قیمت کارخانه‌ای خودرو است و مواردی چون بیمه و مالیات بر ارزش افزوده و چند مورد دیگر به آن اضافه نشده و با این حساب قیمت‌ها باز هم بالاتر از جداول کنونی خودروسازان خواهد بود. از میان تمام خودروهای ایرانی، خودروی «تارا اتوماتیک V4» بیشترین واکنش را به مجوز گرانی محصولات کارخانه نشان داده و در 24 ساعت گذشته حدود 52 میلیون تومان گران شده است. از میان سایر محصولات پرتقاضای ایران خودرو «دنا پلاس توربو اتوماتیک آپشنال» نیز با افزایش 40 میلیون تومانی، به قیمت یک میلیارد و 40 میلیون تومان 

در بازار آزاد رسیده است».