فعاليت‌هاي انسان دوگونه است: التذاذي و تدبيري.

فعاليت‌هاي التذاذي همان فعاليت‌هاي ساده اي است که انسان تحت تاثير مستقيم غريزه و طبيعت و يا عادت - که طبيعت ثانوي است - براي رسيدن به يک لذت و يا فرار از يک رنج انجام مي‌دهد؛ مثلا تشنه مي‌شود و به سوي ظرف آب دست مي برد، گزنده‌اي مي‌بيند و پا به فرار مي‌گذارد‌، ميلي شديد به سيگار پيدا مي‌کند و سيگار آتش مي‌زند.

اين گونه کارها‌، کارهايي است موافق و ملايم با ميل و مستقيما با لذت و رنج سروکار دارد. کار لذت آور با نوعي جاذبه، انسان را به سوي خود مي کشد و کاررنج آور با نوعي دافعه، انسان را از خود دور مي‌سازد.

فعاليت‌هاي تدبيري کارهايي است که خود آن کارها جاذبه يا دافعه‌اي ندارند و غريزه و طبيعت‌، انسان را به سوي آن کارها نمی‌کشاند و يا از آنها دور نمی‌سازد، انسان به حکم عقل و اراده‌، به خاطر مصلحتي که در آنها نهفته است و يا به خاطر مصلحتي که در ترک آنها مي‌بيند آنها را انجام مي دهد يا ترک مي‌کند، يعني علت غايي و نيروي محرک و برانگيزاننده انسان مصلحت است‌، نه لذت. لذت را طبيعت تشخيص مي‌دهد و مصلحت را عقل.

* استاد مطهری، انسان و ايمان صص 48 و47