شبهه: اقوام و فامیل من (خواهر ­و ­برادرهای خودم و ­همسرم) خیلی راحت هستند و مجالس مختلط برگزار­می‌کنند. اگر­در مجالس آنان شرکت نکنم مادرم به‌شدت ناراحت و­دلگیر می‌شود و­اگر شرکت کنم هم حال خودم بد می‌شود و­هم نگران تربیت دو دختر 16 و 18 ساله‌ام هستم. 

پاسخ: احساس مسئولیت شما در­مقابل تربیت دینی فرزندتان امری پسندیده است. در بحث تربیت فرزند­ همه ‌چیز­­از­خود انسان شروع می‌شود. اگر­ما به‌عنوان پدر­ و مادر­ بر­مبنای آموزه‌های دینی عمل کنیم، قادر­خواهیم بود فرزندان معتقدی تربیت کنیم. آنچه در رابطه با اصول تربیتی و­به‌­عنوان یک قانون کلی ذکر می‌شود این است که درخت تربیت، ریشه‌اش در­ خانواده تثبیت و تقویت می‌شود و اگر­ریشه محکم باشد آفت‌ها نمی‌توانند اصل درخت را نابود کنند.

یکی از اموری که در اکثر­خانواده‌های مذهبی وجود دارد این است که علی‌رغم اعتقاداتی که دارند آن اعتقادات را به شکل قانون زندگی به دیگران معرفی نمی‌کنند. همین امر­باعث می‌شود تا در­اکثر مواقع تحت تأثیر­محیط، اطرافیان، رودربایستی و تعارفات قرار­بگیرند و دچار­تردید در­تصمیم شوند.

اعلام قوانین:

بنابراین اولین توصیه این است که شما به‌عنوان یک خانواده مذهبی با هماهنگی همسرتان، قوانین رعایت حریم‌ها در خانواده را اعلام کنید؛ به‌گونه‌ای که دیگران شمارا با آن قوانین بشناسند و بدانند خانواده شما نسبت به برخی امور­ حساس است و اهل رعایت. وقتی چنین اتفاقی بیفتد شاید در دفعات اول اطرافیان ناراحت یا متعجب شوند، اما با استمرار­این رویه این مسئله خود به ‌خود برایشان حل می‌شود که شما اهل مراعات هستید. لذا لازم است هم برای فرزندانتان و­هم برای افراد فامیل و دوستان تبیین کنید که برخی قوانین، جزء قوانین دینی هست و برما لازم است آن را انجام دهیم.

مشارکت همسران:

علاوه‌بر این، روش برخورد شما و همسرتان در­این قضیه باید یکسان و مشابه باشد؛ بنابراین در این جریان از مشارکت همسر خود بهره برده و سعی کنید تا با همیاری ایشان قانون دینی زندگی‌تان را به دیگران معرفی کنید.

مجوز­ حرام:

نکته بعدی اینکه گاهی والدین ما خوشی فرزند را در­امور ظاهری می‌بینند و کمتر ­به تأثیرات معنوی رفتارها توجه می‌کنند. طبیعتاً ناراحت شدن مادر شما نه از روی دشمنی که از روی محبت و­عشقی است که به شما دارند. منتها مصداق این محبت برای ایشان همین خوشی‌های ظاهری است، درحالی‌ که محبت حقیقی موقعی رقم می‌خورد که انسان به سعادت و سلامت دنیوی و اخروی فرزند خویش همت گمارد. دقت کنید که ناراحت شدن دیگران، حتی مادرتان به‌هیچ‌عنوان مجوز ارتکاب حرام (با فرض اینکه رفتن به این مجلس حرام باشد) نیست. در روایت می‌خوانیم: «لَا طَاعَهَ لِمَخْلُوقٍ فِی مَعْصِیهِ الْخَالِقِ (1): هرگز اطاعت از مخلوق در معصیت خالق جایز نیست».

تقویت رابطه عاطفی:

رابطه عاطفی و کلامی ازجمله ویژگی‌هایی است که باید بین شما و­مادرتان حاکم باشد. برقراری گفت‌وگوی دوستانه بین شما و مادرتان و پایبندی به تمام قواعد و­اصول یک گفت‌وگوی صحیح همچون عدم جبهه‌گیری، پرهیز از شتاب‌زدگی، پرهیز از­ تعصب، خوب شنیدن و خوب توجه کردن به گفته‌ها می‌تواند آغازگر یک ارتباط صمیمانه باشد. بهتر است در زمان مناسب و در خلوت، مادر خود را نسبت به قانون دینی زندگی خود آگاه کنید و تأثیر­این روابط و مهمانی‌ها را بر دخترانتان برای ایشان تبیین‌نمایید. وقتی منطقی با ایشان صحبت کنید و دلایل خود را مطرح کنید حتماً ایشان می‌پذیرند و قانع می‌شوند. در ­فرآیند قانع سازی باید امر­ تدریج را در نظر­گرفت؛ بنابراین برای قانع کردن مادرتان نباید عجله کرد، بلکه باید با طمأنینه و­آرامش و­همراه با تدبر ­پیش رفت.

دلجویی از ­افراد فامیل:

محبت و ­مهربانی خودتان را به افراد فامیل نیز­ بیشتر­کنید. اگر­مناسبت و­مهمانی دارند که همراه با گناه است می‌توانید قبل از­ مهمانی به دیدن آنها بروید، عذر خود را بیان کنید و­با هدیه دادن و­محبت ورزیدن بی‌غرضی خود را در ­این موضوع ثابت کنید.

نتیجه:

عدم توجه والدین به آموزه‌های دینی می‌تواند عامل بسیار مهمی درروی آوردن فرزندان به انحرافات باشد. متأسفانه امروزه برخی از والدین نسبت به حقیقت دین و حتی امور ظاهری دین بی‌توجه شده‌اند و­همین عدم پایبندی‌، منجر­به بی‌تفاوتی فرزندان نسبت به مسائل دینی می‌ شود و وقتی انسان نسبت به آموزه‌های دین بی‌تفاوت باشد ممکن است هر­ رفتاری را دنبال کند و از­ هر ناحیه‌ای دچار­آسیب شود. 

دستورات اسلام مملو از امور­اخلاقی است و وقتی خانواده‌ای خود را مقید به این دستورات بداند براحتی می‌تواند اخلاق را در متن زندگی فردی و­اجتماعی خویش وارد کند و­ از­آسیب‌پذیر­بودن در­امان بماند. ناراحتی دیگران حتی والدین دلیل موجهی برای شرکت در­ مجالس گناه نیست؛ بنابراین بهتر­است بستر ­محبت و­مهربانی به والدین را از­قبل فراهم کنیم و با به‌ کارگیری مصادیق متعدد محبت به آنها از میزان رنجیدن آنها بکاهیم.

برای مطالعه بیشتر:

1. تربیت فرزند، حبیب‌الله فرحزاد.

2. خانواده و تحول در­تربیت، رضا فرهادیان.

3. نقش خانواده در پیشگیری از ­انحرافات، سیف‌الله نحوی.

4. ارزش پدر­و­مادر در­اسلام، سید اسماعیل گوهری.

پی‌نوشت‌:

1. سید رضی، نهج‌البلاغه، مص: صبحی صالح، قم، هجرت، 1414 ق، کلمات قصار، کلمه 165