سرویس اجتماعی - مهدی برازنده:

جمع‌آوری و رسیدگی به معتادان متجاهر در پایتخت برعهده قرارگاه اجتماعی شهر تهران است و مسئولان شهرداری می‌گویند این قرارگاه توانسته است با همکاری سایر نهادها طی سه سال اخیر 19 هزار معتاد متجاهر را ساماندهی کند.

به گزارش کیهان، خرید و فروش و قاچاق مواد مخدر یک معضل مشترک در بسیاری از کشورهای دنیا است و بخشی از افراد نیز به همین واسطه و به دلیل داشتن پیش زمینه‌های اعتیاد به دام آن می‌افتند. اعتیاد به عنوان بلایی خانمان‌سوز نیازمند درمان و مراقبت است و همه نهادها به نوعی موظف هستند که به رسیدگی، جمع‌آوری و درمان افرادی که به بند اعتیاد کشیده شده‌اند اقدام کنند. متاسفانه کلانشهری مثل تهران نیز از این قاعده مستثنا نیست و به گفته مسئولان ذی‌ربط حدود 20 هزار معتاد متجاهر در سطح پایتخت حضور دارند که البته تعداد قابل توجهی از آن‌ها جمع‌آوری و مورد مراقبت قرار گرفته‌اند.

در کنار پلیس و برخی دستگاه‌ها، یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های مسئول رسیدگی و جمع‌آوری معتادان متجاهر از معابر و سطح شهر، شهرداری است. شهرداری تهران مدعی است که با افتتاح مراکز تربیتی، آموزشی و درمانی تحت عنوان «یاورشهر» طی 3 سال اخیر، توانسته است به‌طور قابل توجهی از گسترش این پدیده خانمان‌سوز جلوگیری و چهره شهر را تا حد زیادی نسبت به وجود کلونی‌های اعتیاد در مناطقی چون دره فرحزاد، شوش، هرندی، و... پاک کند.

برای بررسی دقیق عملکرد شهرداری در مدیریت موضوع معتادان متجاهر از سطح پایتخت، با «سیدمحمد نقیب»، مدیر عامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

افتتاح 10 یاورشهر برای نگهداری 

و درمان معتادان متجاهر

مدیر عامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در تشریح اقدامات شاخص و مؤثر شهرداری در جمع‌آوری معتادان متجاهر از سطح شهر به کیهان گفت: در ابتدا باید گفت «قرارگاه اجتماعی شهر تهران» علاوه‌بر شهرداری تهران متشکل از نهادها و ارگان‌هایی چون بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره)‌، نیروی انتظامی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزارت بهداشت، وزارت کار، وزارت آموزش و پرورش‌، فرمانداری، قوه قضائیه و... است که دکتر زاکانی به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور ریاست این قرارگاه را بر عهده ‌دارد و همه دستگاه‌ها در این راستا یاری‌رسان قرارگاه هستند.

سیدمحمد نقیب افزود: مهم‌ترین اقدام مدیریت شهری ششم در ساماندهی آسیب‌های اجتماعی پایتخت، احداث و راه‌اندازی ۱۰ مرکز تربیتی، آموزشی و درمانی «یاورشهر» ویژه جذب، نگهداری و درمان معتادان متجاهر ماده ۱۶ است؛ همچنین در برخی از این مراکز، افراد منعِ پذیرشی اعم از بیماران زخم باز، عفونی، بیماران اعصاب و روان، هپاتیت، بالای ۶۵ سال، زیر ۱۸ سال و... در حال نگهداری و درمان هستند و این افراد را هیچ نهاد و ارگانی به جز شهرداری تهران پذیرش نکرده است. ضمن اینکه قرار است ظرف چند روز آینده مرکز یاورشهر ۱۱ ویژه جذب و نگهداری افراد منع پذیرشی (زنان و دختران زیر ۲۰ سال) افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار بگیرد.

ظرفیت 8 هزار نفری مراکز یاورشهر 

برای پذیرایی از معتادان

نقیب درباره میزان ظرفیت مراکز یاورشهر بیان داشت: در حال حاضر شهرداری تهران حدود ۸ هزار ظرفیت در مراکز یاورشهر در اختیار دارد (با احتساب مرکز یاورشهر ۱۱ که به زودی افتتاح می‌شود) و طبق آخرین آمار ظرفیت کافی در شهر تهران برای ساماندهی معتادین متجاهر وجود دارد و دیگر در این زمینه با کمبود ظرفیت مواجه نیستیم. توسعه یاورشهرها با سرعت بالایی انجام شده است، چرا که ما در کمتر از ۸ ماه موفق شدیم ۹ مرکز تربیتی، آموزشی و درمانی یاورشهر را احداث و مورد بهره‌برداری قرار دهیم و پس از این ۸ ماه نیز فاز۲ مرکز یاورشهر ۹ با دو هزار و 500 ظرفیت و مرکز یاورشهر ۱۰ ویژه بانوان را با ۲۵۰ ظرفیت احداث و افتتاح کردیم که در تاریخ مدیریت شهری بی‌سابقه بوده است.

نحوه ساماندهی و تفکیک معتادان

 و افراد بی‌خانمان در مددسراها

وی در پاسخ به نحوه تفکیک افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب با معتادان متجاهر گفت: در حال حاضر حدود ۲۰ مددسرا در مناطق ۲۲گانه پایتخت در حال فعالیت هستند و در شرایط اضطرار تا دو هزار و 500 نفر را می‌توانند جذب کنند. از زمانی که شهرداری تهران معتادین متجاهر را در مراکز ماده ۱۶ خود ساماندهی می‌کند، ظرفیت کافی در مددسراها برای جذب و ساماندهی افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب در اختیار دارد و مددکاران سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی پس از ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی، معتادین متجاهر را به مراکز یاورشهر منتقل می‌کنند و افراد بی‌خانمان را به مددسراها می‌برند.

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران همچنین در مورد نحوه جمع‌آوری معتادان از سطح شهر اظهار داشت: علاوه‌بر خودروهای حامی شهر که در سطح شهر تهران به صورت شبانه‌روزی تردد دارند و نسبت به انتقال آسیب‌دیدگان اجتماعی به مراکز تحت پوشش سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی اقدام می‌کنند، سامانه 137 شهرداری تهران و همچنین شماره تلفن‌های 55012345 و 55522322 سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی به منظور ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در دسترس هستند که شهروندان می‌توانند از این طریق موضوعات خود را با ما در میان بگذارند.

برنامه‌های  یاورشهر

 برای رسیدگی به معتادان متجاهر

نقیب در رابطه با اقدامات و خدماتی که در مراکز یاورشهر به معتادان اعمال و ارائه می‌شود، بیان داشت: در این مراکز، الگوی مداخله‌ای 9 گام در مراکز یاورشهر اجرا می‌شود که عبارت از سم‌زدایی، بازیابی هویت، سلامت جسمانی، معنویت افزایی، مهارت‌آموزی، حرفه‌آموزی تخصصی، اشتغال درآمدزا، حمایت از خانواده و صیانت پس از خروج می‌باشد و مددجویان حاضر در مراکز یاورشهر حداقل تا 6 ماه در مراکز ما حضور خواهند داشت.

وی همچنین در پاسخ به این سؤال که برآورد تعداد معتادان حاضر در سطح شهر چقدر است و چه تعداد از این افراد به واسطه یاورشهر ساماندهی و نگهداری می‌شوند، گفت: طبق آخرین آمار قریب به 20 هزار معتاد متجاهر در تهران وجود داشته و برای ساماندهی آن‌ها حدود 25 هزار ظرفیت توسط قرارگاه اجتماعی و نهادهای مسئول شهر تهران ایجاد شده است که شهرداری تهران به تنهائی 7 هزار و 500 تا 7 هزار و 750 ظرفیت ایجاد کرده و به زودی این ظرفیت به 8 هزار نفر خواهد رسید.

ساماندهی 19 هزار معتاد متجاهر 

از سطح پایتخت

مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در پایان گفت: در بحث ساماندهی آسیب‌های اجتماعی کلانشهر تهران، اتفاقات بسیار مهمی توسط شهرداری تهران رقم خورده است و این موضوع از طرق مختلف توسط شهروندان بازتاب مثبتی داشته است. دیگر در تهران خبری از کلونی‌ها و پاتوق‌های آسیب نیست و در شوش، هرندی، کوه سنگی، رودره فرحزاد و... ما دیگر شاهد تجمع معتادان متجاهر و خرده‌فروشان مواد مخدر نیستیم و در قرارگاه اجتماعی شهر تهران به خوبی موضوع ساماندهی صورت گرفته و پایتخت چهره مطلوبی پیدا کرده است. همین که ۷ هزار و 500 معتاد متجاهر از سطح شهر توسط شهرداری تهران ساماندهی شده و در مراکز یاورشهر نگهداری می‌شود، نشان‌دهنده این است که دیگر این افراد در سطح شهر تردد ندارند و همچنین با همکاری سایر نهادها بیش از ۱۹ هزار معتاد متجاهر ساماندهی شده‌اند که نشان می‌دهد حضور آنها در سطح شهر دیگر مثل گذشته به چشم نمی‌خورد. همچنین فراموش نکنیم که حدود ۷ هزار کودک کار و خیابان نیز در مراکز پویاشهر شهرداری تهران در حال استعدادیابی، آموزش و توانمندسازی هستند تا وارد چرخه آسیب نشوند.

جمع‌آوری ۴۸ هزار معتاد متجاهر در پایتخت

طی ۶ ماهه نخست سال

 در همین زمینه، رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر تهران بزرگ گفت: با هماهنگی بخش‌های مختلف ازجمله دستگاه قضا، پلیس، بهزیستی و در رأس آن شهردار و شهرداری تهران و سایر سازمان‌های دخیل اقدامات خوبی در حوزه ساماندهی آسیب‌های اجتماعی صورت گرفته است.

سرهنگ حسین باباپور افزود: اکنون کمتر با گزارش‌هایی مواجه هستیم که اطلاع دهند این مکان، محل تجمع افراد آسیب‌دیده است. شاید با مدینه فاضله‌ای که به دنبال آن هستیم؛ فاصله باشد، اما از چیزی هم که در گذشته بودیم، بسیار فاصله گرفتیم.

باباپور با اشاره به اینکه وضعیت امروز آسیب‌های اجتماعی نتیجه هماهنگی، همکاری و پشتیبانی تمام دستگاه‌هاست که در رأس آنها شهردار تهران قرار دارد، ادامه داد: می‌توانم شهادت دهم، یادداشت کنم و امضا کنم که اگر وجود با ارزش شهردار تهران و پیگیری‌های ایشان نبود، به این شرایط نمی‌رسیدیم.

وی با اشاره به اینکه در تهران از ابتدای سال تا به حال حدود ۴۸ هزار معتاد متجاهر را جمع‌آوری کرده‌ایم، اظهار داشت: البته بخشی هم فروشندگان مواد مخدر بودند.

رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ با تاکید به اینکه برنامه امسال ما چند ویژگی داشت، گفت: در مهرماه که فصل بازگشایی مدارس بود؛ طرحی را اجرا کردیم تا دانش‌آموزان، معلمان و اولیای دانش‌آموزان، در نزدیکی مراکز آموزشی و فرهنگی با صحنه‌های ناخوشایند حضور معتادان متجاهر، فروشندگان موادمخدر و یا سایر جرایم اعم از مزاحمت‌ها و موضوعات این چنینی مواجه نشوند. در همین راستا هم‌اکنون وضعیت نسبتا مطلوبی را شاهد هستیم.