سهراب سهرابی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس درباره وضعیت تولید گندم گفت: کل تولید گندم کشاورزان امسال ۱۵ میلیون تن شد و کشور در تامین این محصول اساسی به خودکفایی کامل رسید. همچنین تاکنون ۱۲ میلیون تن گندم از کشاورزان کشور، خرید تضمینی انجام شده است. این در حالی است که کل نیاز کشور برای بخش نانوایی و صنعت حدود ۱۱ میلیون و 500 هزار تن است. بنابراین، میزان خرید تضمینی از کشاورزان در سال جاری نسبت به سال گذشته یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن معادل ۱۶ درصد رشد داشته است. 

وی درباره پرداخت مطالبات گندمکاران خبر داد: تاکنون ۸۰ درصد مطالبات گندمکاران پرداخت شده و ۲۰ درصد باقی مانده هم بنا به قولی که داده‌اند طی هفته آینده پرداخت می‌شود. بیشترین مطالبات باقیمانده گندمکاران، متعلق به استان‌های سردسیر است و در همدان ۳۴ درصد مطالبات گندمکاران باقی مانده است. 

مجری طرح گندم کشور در پاسخ به دلیل مغایرت میزان گندم تولید شده با میزانی که خرید دولتی انجام شده است گفت: تعدادی از کشاورزان بخشی از گندم را به عنوان خود مصرفی در انبارهای خودشان نگه می‌دارند و یا احتمالاً به سیلوهای دولتی تحویل نداده‌اند. 

ضرورت خودکفایی گندم

گفتنی است، در سال گذشته با خرید تضمینی 10 میلیون و 500 هزار تن محصول، کشور در گندم نان خودکفا شد و امسال با تولید 15 میلیون و خرید 12 میلیون تن محصول در بحث گندم به خودکفایی کامل رسید. سیاست خودکفایی در تولید محصولات اساسی، به‌ویژه گندم، به برنامه اول توسعه پس از انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. در این برنامه، تأکید خاصی بر دستیابی به خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی از طریق سیاست‌های خرید تضمینی، افزایش تولید در واحد سطح، بهبود قیمت‌های نسبی و ایجاد تعادل و هماهنگی میان بخش‌های مختلف با بخش کشاورزی صورت گرفت.

در برنامه هفتم توسعه نیز، برای تأمین امنیت غذایی پایدار و ارائه غذای سالم و با کیفیت به آحاد جامعه، ضریب خودکفایی 90 درصدی برای محصولات اساسی کشاورزی، از جمله گندم، تعیین شده است. این رویکرد نشان‌دهنده عزم جدی کشور در جهت تقویت زیرساخت‌های کشاورزی و ارتقاء سطح تولیدات کشاورزی و همچنین تحقق اهداف امنیت غذایی است.

 چالش‌های تولید کشاورزی در ایران

با توجه به اینکه خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه گندم، از اهداف اولویت‌دار در اسناد بالادستی و برنامه‌های دولتی محسوب می‌شود، اما متأسفانه کشور هنوز نتوانسته است به‌طور پایدار به این هدف دست یابد. هرچند در برخی سال‌ها موفق به دستیابی به خودکفایی شده‌ایم، اما پس از مدت کوتاهی به دلیل بی‌تدبیری برخی دولت‌ها، بار دیگر به واردات متوسل شده‌ایم. 

حفظ خودکفایی گندم به تحقق دو شرط نیاز دارد. در شرایط کنونی، برای دستیابی به چنین هدفی، ضروری است که منابع اختصاص یافته به خرید گندم به‌طور متناسب در بودجه سالانه افزایش یابد. اگر نرخ تضمینی خرید پایین‌تر از هزینه‌های واقعی تولید باشد و همچنین تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان وجود داشته باشد تأثیر منفی بر انگیزه تولیدکنندگان می‌گذارد و در نهایت به کاهش تولید گندم منجر می‌شود. 

کم بارشی و مهم‌تر از آن فرسایش خاک، مهم‌ترین عوامل اقلیمی تاثیرگذار بر تولید محصولات کشاورزی است. البته بارش در سال جاری خوب بوده و اگر این شرایط ادامه داشته باشد علاوه‌بر گندم، کشور می‌تواند در تولید نهاده‌های دامی و مخصوصاً، جو به خودکفایی برسد تا شاهد ثبات در بازار مرغ و گوشت و دیگر کالاهای پروتئینی باشیم.