دولت شهید رئیسی تورم سالانه 45 و هفت دهم درصدی (مردادماه 1400) را از دولت روحانی تحویل گرفت و با نرخ 34 و هشت دهم درصد (مردادماه 1403) آن هم در شرایطی که روند کاهشی دارد به دولت چهاردهم تحویل داد.

به گزارش کیهان، مرکز آمار ایران گزارش تحولات شاخص قیمت مصرف‌کننده در مرداد ماه، آخرین ماه استقرار دولت سیزدهم، را منتشر کرده که حاکی از کاهش شتاب افزایش قیمت‌ها است به‌طوری‌که در هر سه نرخ تورم نقطه به نقطه، سالانه و ماهانه کاهشی بوده است.

تورم نقطه به نقطه، به سرعت افزايش قيمت‌ها در بازه مرداد ماه 1403 نسبت به مرداد ماه 1402 اشاره دارد. این شاخص در مردادماه ۱۴۰۳ در مقایسه با ماه قبل، شش دهم واحد درصد کاهش داشته است.

نرخ تورم ماهانه هم در مرداد ماه دو درصد بوده که کاهش دو دهم درصدی را نشان می‌دهد. تورم ماهانه برای چهارمین ماه متوالی در سال جدید بالاتر از دو درصد به ثبت رسیده بود، اما حالا این روند چهار ماهه شکسته شده است.

اما نکته قابل توجه اینکه بر اساس آمارهای جدید، تورم سالانه مرداد ماه در كمترين سطح خود از اسفند 1401 به بعد قرار گرفته و از اين نظر يك ركورد را زده است. اين شاخص در روندی کاهشی در مرداد ماه 

به 34 و هشت دهم درصد کاهش یافته است.

با توجه به اینکه تورم نقطه به نقطه و ماهانه به نرخ تورم سالانه جهت می‌دهند و از آنجایی که همچنان نرخ‌هایی کمتر از تورم سالانه دارند، طبعا باید در ماه‌های آینده منتظر کاهش بیشتر تورم سالانه هم باشیم. بر اساس محاسبات، ادامه روند کاهشی شکل گرفته در سال 1403، نرخ تورم می‌تواند در اسفندماه امسال تا 28 درصد هم کاهش یابد.

 وارونه‌نمایی آمارها

پس از انتشار این آمارها، عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد در روز معارفه خود با اشاره به اینکه با ۳۵ درصد تورم دولت چهاردهم را تحویل می‌گیریم، اظهار کرد: «شاید گفته شود که قبلاً نرخ تورم بیش از این بوده، اما این رقم بسیار بالایی است چرا که پنج سال پشت سر هم تورم ۴۰ درصد داشته‌ایم.»

اگرچه همتی اشاره‌ای به نرخ تورم در زمان تحویل دولت مسئولیت به دولت سیزدهم و پایان دوره حضور خود در بانک مرکزی دولت دوازدهم نداشته، اما برخی رسانه‌های جریان مدعی اصلاحات اظهارات او را با عناوینی همچون «رونمایی تلخ همتی از میزان تورم شدید در پایان دولت سیزدهم و شروع دولت چهاردهم» منعکس کردند به‌گونه‌ای که گویا دولت دوازدهم و مسئولانش هیچ نقشی در تورم‌های پنج سال اخیر نداشته‌اند. آنها همچنین نگفتند که شهید رئیسی چه نرخ تورمی را تحویل گرفت و دولت ناتمامش را با چه نرخ تورمی تحویل داد.

 وقتی گذشته کتمان می‌شود

«حرکت از پله دوم» که گاه به اختصار 

«SECOND STEP» نیز نامیده می‌شود یکی از معروف‌ترین شگردهای عملیات روانی است. در این شگرد، بخش اول یک رخداد و یا ماجرا که نقطه آغازین آن است حذف شده و نادیده گرفته می‌شود و در همان حال، روی پله دوم ماجرا، که نتیجه منطقی و پی آمد طبیعی پله اول است، تاکید ورزیده و بزرگنمایی می‌کنند به‌گونه‌ای که انگار تمام ماجرا همان پله دوم بوده است!

اظهارات مدیران و رسانه‌های مدعی اصلاحات که در احزاب سیاسی این طیف با هم تقاطع پیدا می‌کنند، به این نکته اشاره نمی‌کنند که براساس گزارش مرکز آمار، در سال۱۴۰۰ دولت شهید رئیسی اقتصاد کشور را با تورم 45 و هفت دهم درصدی از دولت دوازدهم تحویل گرفت.

البته آمارهای بانک مرکزی بیانگر اعداد سرسام‌آور دیگری است و نشان می‌دهد در پایان دولت دوازدهم- که همتی سه سال آن را رئیس کل بانک مرکزی بود- تورم با نرخ 58 و سه دهم درصدی به دولت شهید رئیسی تحویل شد.

مقایسه نرخ تورم در پایان دولت‌های پس از انقلاب نشان می‌دهد نرخ تورم 45 و هفت دهم درصدی در زمان تحویل دولت از روحانی به رئیسی، بالاترین نرخی بوده که به دولت بعدی تحویل شده است. بر اساس آمارها، نرخ تورم در پایان دولت موسوی 26 و سه دهم، در پایان دولت ‌هاشمی رفسنجانی 18 و 9 دهم، در پایان دولت خاتمی 14 و یک دهم، در پایان دولت احمدی‌نژاد 36 و دو دهم، در پایان دولت روحانی 45 و هفت دهم و در پایان دولت شهید رئیسی با کاهش 11 واحد درصدی به 34 و هشت دهم درصد به پزشکیان تحویل شد.

 میدان مین دولت روحانی

اما دولت شهید رئیسی در چه وضعیتی موفق شد نرخ تورم را طی سه سال 11 واحد درصد کاهش دهد؟ دولت سیزدهم در تابستان سال ۱۴۰۰ در شرایطی مستقر شد که باید برای تورم‌های بالای 40 درصد به جامانده از دهه نود، بدهی سنگین دولت دوازدهم، کاهش سرمایه‌گذاری و رکود و شرطی‌شدن اقتصاد به تحریم، با قید فوریت کاری می‌کرد. وقتی دولت شهید رئیسی بر سر کار آمد به دلیل وجود کسری بودجه 480 هزار میلیارد تومانی، تحریم‌ها و فروش ناچیز نفت وضعیت دشواری پیش رو داشت تا آنجا که یک رسانه‌های مدعیان اصلاحات با انتشار نامه تعدادی از اقتصادخوانده‌های این جریان، هشدار تحقق تورم سه رقمی صادر کرد.

از طرفی دولت سیزدهم سیاست بزرگ بازتوزیعی حذف ارز 4200 باقی مانده از دولت دوازدهم را هم پشت‌سر گذاشت که این سیاست فشار تورمی بزرگی را ایجاد کرد. دولت باید به جنگ این عوامل می‌رفت تا بتواند تورم را کنترل کند. با این حال نقدینگی از سطح ۴۲ و هشت دهم درصد در شروع به کار دولت سیزدهم به محدوده ۲۵ درصد کاهش پیدا کرد، رشد پایه پولی کنترل شد و نرخ تورم آرام آرام از اردیبهشت ۱۴۰۲ شروع به کاهش کرد.

 مدیریت بحران‌های کم‌سابقه

مدیریت بازار ارز و تورم در شرایطی انجام شد که در دولت سیزدهم به‌ویژه یک‌سال آخر اتفاقات کم‌سابقه و بی‌سابقه‌ای هم رخ داد. عملیات طوفان‌الاقصی، حمله تروریستی در گلزار شهدای کرمان و پاسخ موشکی ایران به مقر تروریست‌ها در سه کشور همسایه، حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق و پاسخ موشکی و پهپادی بی‌سابقه ایران به صهیونیست‌ها در عملیات وعده صادق و نهایتا شهادت رئیس‌جمهور کشورمان و بسیاری اتفاقات دیگر همگی در فاصله کمتر از یک سال رخ داده است. با وجود همه این شوک‌های سیاسی، رشد نرخ ارز غیررسمی در این مدت تنها حدود 20 درصد بود، حال آنکه طلای جهانی در همین مدت بیش‌از 30 درصد افزایش قیمت یافت.

دولت سیزدهم در راستای مهار تورم سیاست‌های مختلفی اعمال کرد. کاهش کسری بودجه و واقعی‌سازی بودجه، سیاست‌های کنترل ‌ترازنامه بانکی، سیاست‌های تنظیم بازار و سیاست‌های اطمینان‌بخشی و پیش‌بینی‌پذیرسازی بازار و کنترل فضای انتظارات تورمی از جمله سیاست‌های دولت سیزدهم برای مهار تورم بوده است.

شهید رئیسی در این وضعیت و بدون اینکه بحران‌های موجود را به کف جامعه منتقل کند، کار را مدیریت کرد و نهایتاً در طول 1000 روز خدمت صادقانه، بسیاری از مؤلفه‌های اقتصادی از جمله نرخ تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده را کاهشی کرد. همچنین نرخ منفی رشد اقتصادی دهه 90 به میانگین بالای چهار درصد طی سه سال تبدیل شد.

این دستاوردها باعث شد رهبر انقلاب تأکید کنند که اگر دولت شهید رئیسی ادامه می‌یافت، سایر مشکلات اقتصادی نیز حل می‌شد و بر اساس همین تلاش‌های شبانه‌روزی، خدمات شهید رئیسی را همتراز با امیرکبیر قرار دادند.

اما چرا مدعیان اصلاحات و برخی مسئولان دولتی، به‌زعم خود تلاش می‌کنند با تخریب دستاوردهای دولت سیزدهم برای خود وجهه‌ای دست و پا کنند؟ به نظر می‌رسد احساس ضعف و ناتوانی در اداره امور باعث شده تخریب دولت قبل و تخطئه دستاوردهایش را به عنوان راهی برای پوشاندن کاستی‌های خود برگزینند.