چطور برای مدرسه باکیفیت، کاربردی و مقرون به‌صرفه خرید کنیم؟-بخش نخست
شروع سال تحصیلی جدید با اصلاح الگوی مصرف
گالیا توانگر
کیف چرم مشکی‌ام عکس یک موتورسوار قرمزرنگ داشت. به همراه پدرم از بازار صفای بوشهر خریدمش. بزرگ و جادار بود. پدرم گفت: «بادوام است و برای حمل دفتر و کتاب مدرسه‌ات، در باران بوشهر که مثل دم‌اسب می‌بارد، خوب است.» این کیف را دو سال پیاپی استفاده کردم و البته به‌قدری باکیفیت بود که آخ هم نگفت! گه گاهی واکس مشکی می‌زدم و دستمالی به سرورویش می‌کشیدم. من همیشه همه سنگینی بارم را یک‌جا بلند کرده‌ام. دوست ندارم نصفی‌اش بماند برای دیگری یا برای فردا و پس‌فردا. همه کتاب‌هایم را گذاشتم توی کیف چرم موتوری و مانتو شلوار خاکستری یونیفرم مدرسه را پوشیدم. در آیینه نگریستم. شش سال و خرده‌ای داشتم با شناسنامه‌ای که یک سال برای جلو انداختنِ رفتن به مدرسه بزرگ‌تر گرفته شده بود. کیف پر از کتابم را که روی دوشم سنگینی می‌کرد، به‌سختی حمل می‌کردم، اما همچنان اصرار داشتم تمام کتاب و دفترهایم را بی‌توجه به برنامه کلاسی - همه را با هم - حمل کنم. هنوز هم همان کیف با نقش موتورسوار روی شانه‌ام نشسته و من از هر چه کوچه و خیابان خاکی کوتاه و طویل زندگی، با همه ریز و درشت‌های روزگار، تک‌وتنها می‌گذرم. شانه‌هایم زیر بار سنگین کیف موتوری فروافتاده بودند. جاده خاکی را به سمت خیابان باغ زهرا (س) در پی گرفتم و به سمت دبستان «عصمت» رهسپار شدم.
بهترین زمان خرید نوشت‌افزار شهریورماه است. عده‌ای از والدین دانش‌آموزان کاملاً از شلوغی فروشگاه‌ها و بازارهای نوشت‌افزار در مهرماه آگاه هستند و به همین دلیل خرید نوشت‌افزار فرزندان خود را در شهریورماه انجام می‌دهند. جمعیت واردشده به فروشگاه‌ها و بازارهای نوشت‌افزار در این ماه شما را اذیت نمی‌کند. شما در این ماه می‌توانید به همراه فرزندان خود از این بازار‌ها دیدن کنید و اجناس موردنیاز فرزندان خود را خریداری کنید. خرید نوشت‌افزار در شهریورماه برای شما به‌صرفه خواهد بود؛ درحالی‌که قیمت بعضی از همین اجناس در مهرماه به شکل غیرقابل باوری افزایش می‌یابد.
قبل از راهی شدن برای خرید مدرسه
میترا دره گز، شهروند که برای خرید نوشت‌افزار سه فرزندش راهی بازار تهران شده است، به گزارشگر کیهان می‌گوید: «قیمت‌ها بالاست. امروز بچه‌ها را برای خرید اقلام محدودی به بازار آورده‌ام. چشم امید ما به نمایشگاه‌های دولتی است که قرار است به‌زودی برپا شوند.»
وی به مادران توصیه می‌کند: «قبل از اینکه به سمت بازارهای نوشت‌افزار حرکت کنید، لیستی از اجناسی که قصد خرید آنها را دارید تهیه کنید؛ چون ممکن است در روز خرید برخی از اقلام موردنیاز فرزند خود را فراموش کنید و به‌این‌ترتیب او با مجموعه‌ای ناکامل و ناکافی از نوشت‌افزار وارد مدرسه شود.»
این شهروند در تکمیل صحبت‌هایش سفارش می‌کند: «برای خرید نوشت‌افزار موردنیاز دانش‌آموز دلبندتان حتماٌ سلیقه و خواست او را در نظر داشته باشید؛ چون به‌هرحال این فرزندتان است که قرار است از آن وسایل استفاده کند. اگر برای خرید نوشت‌افزار فرزندانتان را نیز به همراه خود می‌برید، حتما برای او مقداری خوراکی و آب آشامیدنی به همراه داشته باشید.»
اکبر مصلحی حراست یک پاساژ به شهروندان متذکر می‌شود: «سعی کنید به‌هنگام خرید اجناس حتماٌ مراقب کیفتان و وسایل موجود در آن باشید؛ زیرا کسانی هستند که از شلوغی بازار‌ها استفاده می‌کنند و ممکن است محتویات کیفتان را به سرقت ببرند. به هنگام پرداخت پول با کارت‌بانکی خود دقت لازم را به خرج دهید. شلوغی فروشگاه‌ها حواستان را پرت نکند و مراقب باشید پرداخت پول را به‌درستی انجام دهید. اوضاع بازار و شلوغی آن را از قبل برای فرزندتان تشریح کنید و به او یادآور شوید در میان ازدحام جمعیت دست شما را ر‌ها نکند. روز قبل از خرید به بچه‌هایتان متذکر شوید، شماره تلفن همراه شما یا پدرش را به حافظه بسپارد تا اگر به هر دلیلی در بازار گم شد، بتواند با یکی از شما تماس حاصل کند و محل استقرار خود را برایتان تشریح کند.»
صرفه‌جویی در خرید لوازم مدرسه
خرید نوشت‌افزار و پوشاک و سایر لوازم مدرسه، برنامه هرساله خانواده‌هایی است که فرزندان دانش‌آموز دارند. هزینه تأمین این موارد، معمولاً از عمده‌ترین هزینه‌های خانوار است که البته اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود، اما آیا راهکاری برای کاهش هزینه‌های مدرسه فرزندان وجود دارد؟ البته که راه چاره کم نیست و با قدری خلاقیت، اصلاح دیدگاه‌ها و تغییراتی در سبک زندگی، افزون‌تر می‌شود. فراموش نکنیم اصلاح الگوی مصرف از جزئیات زندگی آغاز می‌شود.
فرزندان شما یک سال تحصیلی را با انبوهی از نوشت‌افزار و لوازم مدرسه که برایشان خریده بودید، پشت سر گذاشته‌اند. آیا از مصرف و تمام‌شدن همه لوازمشان مطمئنید؟ چند دفتر را تا برگ آخر مصرف کرده‌اند؟ آیا همه خودکارها، مدادها، پاک‌کن و مدادرنگی‌هایشان تا آخرین ذره ممکن استفاده شده است و دیگر چیزی از آنها قابل استفاده نیست؟
پروانه کیوان، فرهنگی پیشنهاد می‌دهد: «همراه فرزند خود یک سفر کاوشگری در اتاق و لوازم او به راه بیندازید و تشویقش کنید تا در کنار هم هرچه از سال گذشته باقی‌مانده مانند گنج و غنیمت گردآوری کنید! سپس کنار انبوه غنایمی که به دست آورده‌اید، بنشینید و تلاش کنید با همفکری و خلاقیت، آنها را مجدداً برای استفاده در سال جدید آماده کنید.
نخستین گام می‌تواند این باشد که برگه‌های باقی‌مانده از دفترهای سال تحصیلی گذشته را (که قطعاً کم هم نیستند) جدا کنید و با در کنار هم قرار دادن و سیمی کردن یا هر روش دیگر، دفترهایی جدید بسازید. جلد این دفترها را می‌توانید از مقواها یا پارچه‌های رنگی تهیه کنید که زیبا و کم‌نظیر باشند.
پوشه‌ها، خودکارها، مدادها و سایر نوشت‌افزار قابل‌استفاده را می‌توانید تمیز کنید و با کمی خلاقیت تزیین و نونوار کنید تا فرزندتان ذوق استفاده از آنها را پیدا کند.»
وی در ادامه پیشنهاد می‌دهد: «استفاده از بسیاری کالاهای دست‌دوم که منافاتی با رعایت اصول بهداشت و سلامت ندارد، از دیگر راه‌های مهم صرفه‌جویی است، زیرا شما را از خرید کالای نو آن هم در این شرایط بیداد تورم، بی‌نیاز می‌کند. مثلاً کودکان و نوجوانان درحال رشد هستند و شاید در سال چند دست لباس و کفش که زیاد هم نپوشیده‌اند، به‌خاطر کوچک شدن برای آنها بی‌استفاده شود. می‌توانید از نزدیکان و اطرافیان کمک بگیرید و برخی از وسایل را باهم ردوبدل کنید.
کوله‌پشتی‌ها معمولاً از پارچه‌های بادوام تهیه می‌شوند. ممکن است خرابی در زیپ و بخش‌های دیگر آنها به‌وجود بیاید که با هزینه‌ای کم قابل تعمیر است. همچنین اگر بخشی از پارچه کیف و کوله آسیب‌دیده باشد، می‌توان با روش‌های هنرمندانه حتی با کمک خود فرزندان آنها را رفو و نو کرد.»
کشف انبار نوشت‌افزار قاچاق در جنوب پایتخت
مصطفی کمالوند کارمند و پدر دو دانش‌آموز می‌گوید: «یک نکته بسیار مهم که نباید هیچ‌کدام از ما فراموش کنیم، این است که از نوشت‌افزار وطنی خریداری کنیم. هم به فکر چرخه اقتصاد داخلی باشیم و هم نسبت به مفاهیم فرهنگی که از طریق طرح‌ها و نقاشی‌های روی محصولات به فرزندانمان منتقل می‌شوند، حساسیت به خرج دهیم.»
سرهنگ مهدی افشاری، رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ از کشف بیش از ۴۲ هزار قلم نوشت‌افزار خارجی قاچاق از انباری در شورآباد داده و می‌گوید: «مأموران پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ با انجام اقدامات فنی و پلیسی موفق به کشف نوشت‌افزار قاچاق از انباری در محدوده شورآباد شدند. رسیدگی به این پرونده در پی انجام اقدامات اطلاعاتی در دستور کار قرار گرفت و در جریان آن مقادیر مشخصی کالای خارجی در انباری در خیابان ۶۰ متری شورآباد تخلیه و دپو شده است.»
وی با بیان اینکه هماهنگی با مقام قضائی انجام و مجوزهای انجام عملیات دریافت شد، توضیح می‌دهد: «مأموران پلیس امنیت اقتصادی اقدام به بازرسی از محل مذکور کردند که در جریان آن مشخص شد محل یک باب انبار کالای بازرگانی است، اما کالاهای موجود در آن در سامانه انبارها نیز ثبت نشده است. مأموران همچنین مشاهده کردند که مقادیر انبوهی کالاهای خارجی از نوع انواع جامدادی، قمقمه آب و ظرف غذای خارجی در این محل دپو شده که طی استعلامات گمرکی مشخص شد اسناد گمرکی مطابقتی با کالاهای مکشوفه نداشته و فاقد هرگونه اسناد و مدارک گمرکی است.»
رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ با بیان اینکه تعداد ۴۲ هزار و ۴۳۲ عدد انواع جامدادی، قمقمه آب و ظرف غذای دانش‌آموزی خارجی از محل کشف شد، می‌گوید: «کارشناسان ارزش ریالی اقلام قاچاق کشف شده را بیش از ۴۰ میلیارد ریال برآورد و اعلام کردند.»
در این مورد پرونده قضائی تشکیل شده و به همراه متهم برای ادامه روند رسیدگی به جرم روانه دادسرا شد.
ویژگی‌های کیفی برخی اقلام نوشت‌افزار
اول استعلام قیمت بگیرید، مدل‌های بازار را مشاهده کنید و محصولات را با هم مقایسه کنید؛ بعد از آن اقدام به خرید کنید.
از محمد ابراهیمی، فروشنده نوشت‌افزار می‌خواهم درباره ویژگی‌های نیکوی برخی اقلام نوشت‌افزار برایمان توضیحاتی ارائه دهد. وی درباره ویژگی‌های مدادتراش‌ها می‌گوید: «مدادتراش‌ها هم انواع مختلفی دارند از جمله تراش رومیزی، تراش فلزی، تراش دوقلو، تراش فانتزی و... که هر کدام برای مورد خاصی استفاده می‌شود. مثلاً اگر بخواهید تراش را درون جامدادی خود حمل کنید، پس باید از تراش با سایز کوچک استفاده کنید که پیشنهاد ما به شما استفاده از تراش‌های دوقلوست؛ اما اگر می‌خواهید بر روی میزتحریر از مدادتراش استفاده کنید پس تراش رومیزی برای شما بهترین و مناسب‌ترین گزینه است.»
از این فروشنده نوشت‌افزار سؤال می‌کنم: «کدام خط‌کش برای خرید مناسب‌تر است؟» وی می‌گوید: «خط‌کش‌ها نیز انواع مختلفی دارند که باید با توجه به سال تحصیلی و با نظر معلم هر مقطع اقدام به خرید خط‌کش مناسب کنید. به عنوان مثال برای کلاس سوم ابتدائی خط‌کش شابلون‌دار بهترین گزینه است. خط‌کش‌ها هم سایزبندی‌های متنوعی دارند. باید با توجه به نوع کاربرد و استفاده‌ای که دارید، بهترین و مناسب‌ترین گزینه را خریداری کنید. شما می‌توانید انواع خط کش را به‌صورت تک و یا ست خریداری کنید.»
وی در ادامه توصیه دارد: «برای شروع سال تحصیلی جدید بهتر است تمامی نوشت‌افزار خود را تکمیل کنید. قیچی برای ساخت کاردستی لازم است، بنابراین باید از قیچی‌های مناسب که دارای حفاظ هستند، استفاده کنید. قیچی‌های مخصوص نوش دارای یک محافظ هستند تا از آسیب وارد شدن به شخص حمل‌کننده جلوگیری کند.
پاک‌کن‌ها را می‌توان در دو دسته کلی پاک‌کن ساده و فانتزی تقسیم‌بندی کرد. پاک‌کن‌های فانتزی به دلیل سختی طراحی و ساخت‌شان قیمت نسبتاً بالاتری دارند. معمولاً برای علاقه‌مندی کودکان به درس‌خواندن که به‌تازگی تحصیل را شروع کرده‌اند، از نوشت‌افزار فانتزی استفاده می‌کنند.»
این فروشنده نوشت‌افزار در پایان متذکر می‌شود: «توصیه کارشناسان اهل‌فن این است که هرچه می‌توانید به سمت خرید نوشت‌افزار تولید داخل، با طرح ساده، بادوام و کاربردی بروید تا در طول سال مجبور نباشید خرید یک وسیله را تکرار کنید.»