هماهنگی دیپلماسی و میدان و اهمیت شایسته‌سالاری در دولت جمهوری اسلامی-بخش اول
اقتــدار ملـی همراه با دیپلماسی عزتمندانه
فائقه بزاز
طبق قانون و شرع، منتخب اکثریّت که مورد تنفیذ مقام رهبری قرار می‌گیرد، رئیس‌جمهور همه ملت است و لازم است از سوی مردم و نخبگان سیاسی - اجتماعی به‌خصوص دیگر نامزدها جهت تأمین منافع ملی حمایت همه‌جانبه شود. به طور متقابل، ضروری است رئیس‌جمهور نیز از تمام ظرفیّت‌ها و استطاعت دیگر نامزدها و دیگر جناح‌ها برای پیشبرد امور کشور بهره‌برداری کند.
تکیه بر مسند ریاست جمهوری که به برکت تلاش و جهاد مردم، نخبگان دلسوز و خون هزاران شهید وطن از جمله شهید رئیسی پا گرفته جایگاهی بسیار خطیر پرمسئولیت و بسیار حساس است.
مسعود پزشکیان، 9 تیر 1403 در مراسم تحلیف در حالی سوگند خورد که کشور در شرایط خاص منطقه‌ای قرار دارد و جهان در حال تحول و پوست‌اندازی است.
دولت سیزدهم در راستای تامین منافع و اقتدار ملی گام‌های مهمی برداشته است و دولت پزشکیان با وجود امکان‌های فراوان پیش‌رو و فراهم آمدن بسیاری از زیرساخت‌های توسعه کشور در دولت شهید رئیسی می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی جریان انقلابی مسیر توسعه را تداوم بخشیده، با مقاومت در برابر فشارهای سهم‌خواهانه و اعمال شایسته‌سالاری در مسیر ترمیم شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی و تنظیم به‌حق مراودات بین‌المللی جامعه را به سر منزل مقصود برساند.
ضرورت روابط اقتصادی با جهان
نهمین رئیس‌جمهور اسلامی ایران در چهاردهمین دوره مراسم تحلیف در برابر نمایندگان مجلس سوگند یاد کرد که همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که به عهده گرفته است، به‌کار گیرد. وی بر حمایتش از مقاومت تاکید کرد و آنجا که گفت «ما خواهان جهانی هستیم که رؤیاهای هیچ کودکی زیر آوارهای آنجا که گفت خانه پدری مدفون نماند» و طرح این موضوع که؛ «عادی‌سازی روابط اقتصادی با جهان را حق مسلم ایران می‌دانم و برای رفع تحریم‌های ظالم از پای نخواهم نشست، دولت من هرگز تسلیم فشارها نمی‌شود و باید با مردم ایران با زبان تکریم صحبت کرد»، سخنانش با تشویق مکرر و پرشور حضار همراه شد.
از قاب‌های ماندگار در مراسم تحلیف پزشکیان، حلقه زدن تعداد زیادی از نمایندگان مجلس و نیز سران مقاومت، از جمله شهید اسماعیل هنیه و در آغوش کشیده شدنش توسط او بود. هنیه، رهبر حماس که در سحرگاه روز بعد مظلومانه طی حمله‌ای تروریستی در اقامتگاه خود به شهادت رسید. اما تشییع باشکوه و بدرقه میلیونی پیکرش پیوند محکم ایران و فلسطین را محکم‌تر کرد.
علاوه بر اتفاق دردناک حمله تروریستی به رهبر حماس در تهران و شهادت وی، رئیس دولت چهاردهم از روز اول حضور در پاستور، با مجموعه‌ای از رویدادهای ویژه و کم‌سابقه در حوزه روابط بین‌الملل و سیاست خارجی روبه‌روست که نحوه برخورد با هرکدام از آنها می‌تواند زمینه‌ساز موجی از تامین یا تخریب منافع ملی در شرایط حساس بین‌المللی باشد.
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، در دیدار مسئولان وزارت امور خارجه در 30 اردیبهشت 1402 با تبیین 3 کلیدواژه «عزت، حکمت و مصلحت» در سیاست خارجی فرموده‌اند: عزت، یعنی نفی دیپلماسی التماسی؛ حکمت یعنی عمل خردمندانه در تعاملات بین‌المللی و مصلحت یعنی شناخت موارد انعطاف که منافاتی با اصول ندارد.
مقاومت در برابر سهم‌خواهی‌ها
با تکیه بر شایسته‌سالاری
با توجه به وعده‌های آقای پزشکیان در ارتباط با عدالت‌محوری، در کنار اهمیت دیپلماسی، انتخاب افراد با صلاحیت و شایسته از میان نخبگان و افراد باتجربه در اداره امور داخلی کشور و در عرصه دیپلماسی موارد مهم دیگری است که مورد مطالبه مردم از ایشان است. این در حالی است که اخبار منتشر شده از پیشنهادات کارگروه‌های راهبردی برای انتصابات نشان می‌دهد رئیس‌جمهور زیر فشار سهم‌خواهی‌های طیف‌های رادیکال اصلاحات قرار دارد.
دکتر محمدحسن قدیری ابیانه، کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک و سفیر سابق ایران در مکزیک و استرالیا در این باره به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «آقای پزشکیان را خلبانی می‌دانم که مسافرانش مردم هستند یا دولت او را یک کشتی می‌دانم که او ناخداست. البته همه ما مردم باید کمک کنیم تا کشتی در جهت و سمت لازم و با سرعت لازم حرکت کند. اگر جهت درست باشد و ما مردمی که کمک‌کننده هستیم کارمان را درست انجام ندهیم، کشتی سرعت و حرکت لازم را نخواهد داشت و اگر مسیر و جهت اشتباه انتخاب شود، اگر هر چقدر مردم درست حرکت کنند باز هم نتایج خوبی را نخواهد داشت و به کشور آسیب وارد خواهد شد.»
این کارشناس سیاسی و فعال اصولگرا ادامه می‌دهد: «بنده به جناب پزشکیان رای ندادم اما امیدوارم ایشان در پیروی از مسیر رهبری و پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی ایران و انقلاب موفق باشد و مطمئن باشند امثال بنده در این‌صورت از او حمایت خواهیم کرد.»
نقد دولت حاکم توسط دولت سایه
سفیر اسبق ایران در استرالیا و مکزیک، در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه جناب جلیلی میان ایرانیان مقیم خارج از کشور آرای بیشتری از پزشکیان داشته است، انتظارات نخبگان خارج از کشور ازجناب دولت جدید چیست؟ می‌گوید:
«افرادی که خارج از کشور هستند معمولا با روش‌ها و برنامه‌های احزاب آشنایند، به‌خصوص که در کشورهای غربی احزاب بر اساس برنامه شکل گرفته است در حالی که در ایران احزاب متاسفانه این‌طور نیست و بر اساس یک‌سری کلیات شکل گرفته است، مثلاً در تمام احزاب ایران اختلاف سلیقه وجود دارد و در یک حزب کسانی به اقتصاد آزاد و کسانی به اقتصاد دولتی اعتقاد دارند، یعنی احزاب بر اساس برنامه‌ای مدون عمل نمی‌کنند. تجربه دیگر اینکه احزاب غیر از حزب حاکم، دولت در سایه دارند که دولت حاکم را رصد و مورد نقد قرار می‌دهد. برای همین ایرانیان مقیم خارج از کشور درک درستی از برنامه آقای جلیلی داشتند. دولت در سایه آقای جلیلی در دولت‌های قبل در تلاش برای کشف صورت مسئله و راه‌حل بوده است و این پشتیبانی و کمک را برای همه دولت‌ها اعم از دولت آقایان روحانی و رئیسی هم داشته است. حالا اینکه کدام دولت‌ها از این کمک استفاده کنند یا نکنند به عهده خودشان است.»
این کارشناس مسائل سیاسی معتقد است: «به هر حال آقای جلیلی حدود 13میلیون رای داشتند که قابل توجه است و ۱۶میلیون رای پزشکیان قابل احترام است و تفاوت اصولگرایان در همین است که به نتیجه انتخابات، حتی اگر خلاف نظرشان باشد، احترام می‌گذارند کما اینکه ۵ نامزد دیگر برای تبریک به دیدار پزشکیان رفتند. در حالی که سال ۸۸ و در حالی که احمدی‌نژاد ۱۱میلیون رای بیشتر از موسوی آورده بود مدعیان اصلاح‌طلبی تمکین نکردند، با وجودی که می‌دانستند تقلبی نشده اما چون خلاف خواسته‌ها و منافع شخصی‌شان بود، خلاف مصالح ملی و منافع ملی رفتار کرده حتی حدود شش ماه مملکت را دچار بحران کردند، حتی دشمن را ترغیب به تشدید تحریم‌ها کردند برای اینکه معیشت مردم دچار بحران شود.»
کابینه‌‌ای ملی در خدمت به مردم و نظام اسلامی
دکتر قدیری ابیانه درباره انتخاب وزرا بر اساس شایسته‌سالاری می‌گوید: «مقام معظم رهبری نیز در دیدار اخیری که نمایندگان مجلس با ایشان داشتند و اتفاقا رئیس‌جمهور منتخب هم به عنوان نماینده مجلس در آن دیدار حضور داشتند معیارهایی را برای انتخاب مسئولین ارشد کشور عنوان کردند و به‌خصوص تاکید داشتند انتخاب وزرا و مسئولین، مسئولیت مشترک مجلس و رئیس‌جمهور است و هر دو باید در این زمینه دقت کنند. بنابراین اولاً رئیس‌جمهور باید کسانی را انتخاب کند که این معیارها را داشته باشد به‌خصوص که ایشان در انتخابات به مردم وعده دادند که مطیع رهبر باشند و طبق ملاک‌های ایشان و سیاست‌های کلان کشور را اداره کنند.
مهم‌ترین تصمیمی که در این چهار سال گرفته می‌شود همین انتخاب وزراست که باید سکان‌دار بخش‌های مختلف اجرائی کشور باشد. کسانی را باید انتخاب بکند که صلاحیت لازم را داشته باشند و مجلس شورای اسلامی هم بتواند آنها را تأیید کنند.»
قدیری ابیانه خاطرنشان می‌کند: «جناب پزشکیان در تشکیل کابینه ملی باید از جناح مقابل هم استفاده کند و این به نفع او خواهد بود. اجازه دهند با این کار نظرات متقابل در دولت مطرح شود تا ایشان بتوانند برای حل و فصل مسائل کلان کشور بهتر تصمیم بگیرند.»
با دستمال کثیف نمی‌شود شیشه را تمیز کرد
کارشناس مدیریت استراتژیک در ارتباط با اعضای کارگروه‌های پیشنهادی به رئیس‌جمهور می‌گوید: «شوراها و کمیته‌هایی که آقای ظریف برای پیشنهاد افراد برای مسئولیت اجرائی تشکیل دادند اغلب افرادی بوده‌اند که صلاحیت ندارند. نه‌تنها برای مسئولیت تعیین وزرا صلاحیت ندارند بلکه نمره منفی دارند؛ یعنی کسانی هستند که در فتنه، در جمع‌آوری ثروت‌های بادآورده، در رانت یا قاچاق دست داشته‌اند.
اصطلاحی است که، با دستمال کثیف نمی‌شود شیشه را تمیز کرد، تعدادی از این افراد مصداق دستمال کثیف هستند. کسانی که تلاش می‌کنند دست‌وبال آقای پزشکیان بسته شده تا به ایشان و انتخاب‌هایشان برخلاف مصالح کشور و مصالح نظام اسلامی و اسلام جهت دهند. انتظار می‌رود آقای پزشکیان با شجاعت در مقابل این فشارها بایستد و قول‌هایی را که به مردم داده‌اند تا آنجا که در حوزه اختیارات ایشان است، عملی کند.»
قدیری ابیانه در پایان خاطرنشان می‌کند: «آقای پزشکیان باید دولت خاتمی و دولت روحانی را مدنظر قرار بدهد. بزرگ‌ترین فسادها در دولت خاتمی و روحانی انجام شد و کسانی که در این دولت‌ها درگیر فساد بودند نمی‌توانند ناجی کشور ما باشند و رئیس‌جمهور باید از انتصاب چنین افرادی خودداری کند.»