شرق آسیا در حال تبدیل شدن به«کانون تهدید» (نگاه)

 

 

 امین‌الاسلام تهرانی

غرب آسیا‌، شرق اروپا و نقاط مختلفی از آفریقا در سال‌های اخیر کانون‌های ناامنی و التهاب بوده‌اند‌، اما به نظر می‌رسد که شرق آسیا نیز در حال میل به سمت ناامنی و تبدیل شدن به «کانون تهدید» است. اواخر ماه گذشته بود که «کیم تائه هیو»، معاون امنیت ملی ریاست جمهوری کره جنوبی، اعلام کرد که این دستورالعمل‌، استقرار تجهیزات هسته‌ای آمریکا در اطراف شبه‌جزیره کره برای ایجاد بازدارندگی یا پاسخ به حملات هسته‌ای احتمالی کره شمالی را رسمیت می‌بخشد. بر این اساس، یک سیستم یکپارچه بازدارندگی گسترده در مقابل کره شمالی 

ایجاد می‌شود. بازدارندگی گسترده به تعهد آمریکا برای دفاع از یک کشور متحد با به‌کارگیری تمام قابلیت‌های نظامی خود، از جمله تسلیحات هسته‌ای، اطلاق می‌شود. کیم تایید کرد که این دستورالعمل «بدان معناست که تسلیحات هسته‌ای آمریکا مشخصا برای انجام ماموریت در شبه‌جزیره کره مستقر می‌شوند.» باید توجه کرد که این توافق برای کره شمالی تهدیدی بسیار جدی است، چرا که هر عملیات علیه کره جنوبی را با واکنش آمریکا مواجه خواهد کرد.

چندی پیش بود که آمریکا با تهدید غیرمستقیم چین و کره شمالی اعلام کرد حاضر به استفاده از تسلیحات هسته‌ای برای عملی کردن معاهده امنیتی خود با ژاپن است. آمریکا نام هیچ کشوری را به عنوان تهدید به میان نیاورده است‌، اما با توجه به اوضاع شرق آسیا روشن است که خطاب اصلی آمریکا به کشورهای چین و کره شمالی است. «دنیل کرایتنبرینک»، دستیار امور اقیانوسیه و شرق آسیای وزیر امور خارجه آمریکا، در نشستی مطبوعاتی، با موضوع بررسی سفر «آنتونی بلینکن» به منطقه «آسیا-اقیانوسیه»، گفت: «تعهدات ما طبق معاهده امنیتی با متحدمان، ژاپن، مستحکم بوده و ما متعهد به استفاده از تمامی ابزارهای تحت اختیار آمریکا، از جمله سلاح هسته‌ای به منظور تضمین عملی کردن این تعهدات هستیم.» او گفت: «آمریکا و ژاپن در مواجهه با تهدیدات بی‌سابقه فزاینده در منطقه به شکلی مسئولانه ایستادگی خود را به نمایش خواهند گذاشت و...»

چند روز پس از آن نیز خبر آمد که ارتش آمریکا در حال ایجاد زیرساخت‌های نظامی جدید در استرالیا است تا این امکان را برای واشنگتن فراهم کند که در صورت بروز بحران با پکن، قدرت خود را به دریای چین جنوبی منتقل کند. ارتش آمریکا در حال ایجاد زیرساخت‌های نظامی در شمال (داروین) استرالیا است، چراکه داروین از کانبرا، پایتخت سواحل شرقی استرالیا به فیلیپین نزدیک‌تر است. شهر داروین استرالیا مدت‌ها شهری پادگانی برای نیروهای دفاعی استرالیا و نیروهای چرخشی تفنگداران دریایی آمریکا بوده است که شش ماه از هر سال را در آنجا می‌گذرانند. در حالی که شمال استرالیا به ‌عنوان مکانی استراتژیک و حیاتی در اقیانوس آرام در میان تنش‌های فزاینده با چین ظاهر می‌شود، آمریکا بی‌سروصدا شروع به ساخت تأسیساتی در آنجا به ارزش صدها میلیون دلار برای پشتیبانی از بمب‌افکن‌های بی-۵۲، جنگنده‌های رادارگریز اف-۲۲ و... کرده است که همگی بخشی از تلاش واشنگتن برای توزیع نیروهایش در سراسر منطقه و آسیب‌پذیری کمتر آنهاست. حالا این تحرکات را که در کمتر از یک ماه رخ داده است به تنش‌های دریای جنوبی چین، مسئله تایوان، تهدیدات دائمی کره شمالی و... اضافه کنید تا متوجه جدی بودن این نگرانی شوید. چندی پیش «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا، در حالی که بار دیگر در مورد تایوان هشدار داده بود، تأکید کرده بود: «من فکر می‌کنم آنچه که چین به دنبال آن است این است که از لحاظ نظامی، اقتصادی و دیپلماسی قدرت مسلط در جهان باشد.» درواقع آمریکا با تفسیری که از رشد چین دارد و با واکنشی که نسبت به این تصور نشان می‌دهد، به‌گونه‌ای به رشد چین جهت می‌دهد، چرا که چین هم نسبت به واکنش‌های آمریکا، واکنش از خود نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد که برآیند این واکنش‌ها به گونه‌ای به نظامی‌تر شدن چین انجامیده است. شبیه همین روند در برابر کره شمالی نیز در جریان است. تحت تأثیر فشارهای آمریکا و البته تهدیداتی که هر یک از دولت‌های ژاپن و کره جنوبی از سوی کره شمالی احساس می‌کردند، پیمان امنیتی با عملکرد و کارکردی چندمنظوره در سال 2016 تشکیل شد. با این وجود، این پیمان تا سال 2019 بیشتر دوام نیاورد، اما به شکل دیگری این پیمان متولد شده است. همه اینها یعنی احتمال تولد یک «کانون تهدید» دیگر در جهان.