سرویس اقتصادی:

در پی مذاکرات فشرده صورت‌گرفته میان طرف‌های ایرانی و ترکمنستانی درخصوص سواپ گاز ترکمنستان از طریق جمهوری اسلامی ایران به عراق، قرارداد سواپ گاز میان طرفین ایرانی و ترکمنستانی با قیمتی کمتر از زمان برجام به امضا رسید.

به گزارش کیهان، ترکمنستان چهارمین کشور دارنده منابع گازی جهان است و ایران هم ظرفیت دریافت روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب گاز را به‌منظور واردات و انتقال در مرزهای خود دارد، از این رو دولت سیزدهم تصمیم گرفت تا سهم تجارت گازی (سوآپ، ترانزیت، خرید و فروش) خود در منطقه را با استفاده از گاز این کشور افزایش دهد.

اصل بدهی یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلاری ایران به ترکمنستان بابت واردات گاز که مربوط به دولت گذشته بوده هم از سوی دولت سیزدهم با مشارکت بانک مرکزی ایران به‌صورت کامل پرداخت شد. این موضوع یکی از اصلی‌ترین محورهای بین دو کشور در حوزه انرژی بود.

با واردات گاز از ترکمنستان شاهد تقویت فشار شبکه گازی در شمال‌شرق کشور خواهیم بود. دولت سیزدهم اوایل خردادماه در مذاکرات خود با طرف ترکمنستانی در زمینه توسعه میدان‌های نفت و گاز و صدور خدمات فنی و مهندسی مذاکرات مطلوبی داشت که اسناد این تفاهم‌ها نیز در حضور رؤسای‌جمهوری دو کشور امضا شد.

در نهایت روز پنجشنبه، قرارداد واردات گاز از ترکمنستان در مراسمی با حضور «علی روزبهانی»، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان و «مقصد بابایف»، رئیس کنسرن دولتی ترکمن گاز به امضا رسید.

بر اساس این قرارداد، مقرر شد سالانه تا سقف 

۱۰ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان بر اساس ساز و کار سوآپ، از طریق خاک جمهوری اسلامی ایران به جمهوری عراق عرضه شود.

سوآپ گاز میان ترکمنستان و جمهوری اسلامی ایران پیش از این در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ نیز به مقصد جمهوری آذربایجان انجام شده است. یعنی با آغاز دولت مردمی سیزدهم سوآپ گاز را طی قراردادی با جمهوری آذربایجان با حجم سالانه یک و نیم تا دو میلیارد مترمکعب آغاز و با توافق طرف‌ها سال گذشته حجم سوآپ گاز حدود دو برابر شد.

 تأمین گاز مناطق شمالی

به گزارش شانا، هرچقدر بتوانیم گاز مورد نیاز مناطق شمالی کشور را از مبادی نزدیک‌تر مانند ترکمنستان تأمین کنیم، به نفعمان است. به‌ این‌ ترتیب، هزینه‌های تمام‌شده گاز در بخش تولید و انتقال را کاهش می‌دهیم.

به‌زعم بسیاری از کارشناسان، موقعیت ژئوپلیتیکی کشور ما یک نقطه قوت برایمان محسوب می‌شود و می‌توانیم از این فرصت برای تقویت جایگاه خود در تجارت گازی منطقه استفاده کنیم.

به‌طور کلی قرارداد گازی میان ایران و ترکمنستان می‌تواند برای هر دو کشور مزایای زیادی به همراه داشته باشد.

 مزیت‌های واردات گاز از ترکمنستان

«امین نوربخش» کارشناس انرژی درباره مزیت‌های واردات گاز از ترکمنستان، گفت: ما قبلاً قراردادی در این زمینه با این کشور داشتیم و در دوره ریاست‌جمهوری آقای روحانی به دلایلی به‌صورت یکطرفه واردات گاز از ترکمنستان را قطع کردیم. به‌خاطر این کار مبلغ دو میلیارد دلار جریمه شدیم. از آنجایی که این مبلغ را پرداخت نکرده بودیم، به‌طور کلی واردات گاز از این کشور قطع شد.

وی ادامه داد: بر اثر پیگیری‌هایی که طی یکی دو سال اخیر دولت داشت، قرارداد واردات گاز از ترکمنستان با حجم کمتری احیا شد. اخیراً هم توافقی صورت گرفته است که حجم این واردات را افزایش دهیم و به ۱۰ میلیون مترمکعب در روز برسانیم. ظرفیت افزایش واردات گاز از ترکمنستان را داریم و در صورت توافق‌های دو کشور می‌توانیم این حجم را افزایش دهیم.

این کارشناس انرژی اظهار کرد: واردات گاز از ترکمنستان از چند منظر مهم است. اول اینکه ترکمنستان گزینه‌های صادرات گازش محدود است. به همین دلیل آن را با قیمت پایینی صادر می‌کند و ما می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم که گاز این کشور را بخریم و گاز خودمان را در جنوب کشور صادر کنیم. به این شکل می‌توانیم گاز ترکمنستان را با قیمت مناسبی بخریم و گاز خودمان را در جنوب به کشورهایی مانند ترکیه، عراق و... صادر کنیم و سود خوبی ببریم.

 صرفه‌جویی در هزینه‌های ترانزیت

این کارشناس انرژی افزود: صادرات گاز به دیگر کشورها نوعی وابستگی متقابل به‌وجود می‌آورد. هر چقدر حجم واردات گاز از ترکمنستان و صادرات آن بیشتر باشد، درهم‌تنیدگی بین کشورها افزایش می‌یابد و روابط ما با کشورهای منطقه بهبود می‌یابد و نقش بیشتری در تجارت گازی منطقه برعهده می‌گیریم.

وی تأکید کرد: ما در زمستان با مشکل افت فشار در مناطق شمال شرق کشور روبه‌رو هستیم، زیرا منابع گازی‌مان در جنوب است و در ابتدای مسیر فشار بیشتری داریم. برای حل این مشکل هر چقدر بتوانیم گاز موردنیاز مناطق شمال کشور را از مبادی نزدیک‌تر تأمین کنیم، به نفع ماست.

نوربخش گفت: موضوع دیگر بحث ترانزیت است. وقتی گاز را از مبادی نزدیک برای شمال کشور تأمین کنیم، لازم نیست آن را از مناطق جنوبی به شمال کشور با کمپرسور بفرستیم، در نتیجه در هزینه‌های ترانزیت هم صرفه‌جویی می‌کنیم و از این بابت سود می‌بریم.