تثبیت اقتصاد ایران در 3 سال اخیر با مهار رشد نقدینگی و پایه پولی
نرخ رشد دوازدهماهه نقدینگی طی روندی نزولی از 40 و شش دهم درصد در پایان سال ۱۳۹۹ و 42 و هشت دهم درصد در پایان مهرماه سال ۱۴۰۰ به 31 و یک دهم درصد در پایان سال ۱۴۰۱ کاهش یافت و با تداوم این روند نزولی رشد نقدینگی به 24 و سه دهم درصد در پایان اسفندماه سال ۱۴۰۲ رسید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، ثبت ارقام بالای نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی بهعنوان عوامل و بازیگرهای اصلی ایجاد تورم و بهتبع آن اوجگیری تورم تولیدکننده و مصرفکننده باعث شد کنترل این متغیرها و کاهش تورم موضوعی اجتنابناپذیر در برنامهریزی و سیاستگذاری اقتصادی و پولی دولت سیزدهم باشد.
در این راستا برنامهریزی برای بازگرداندن نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی به روند بلندمدت در اولین گام در دستور کار سیاستگذار پولی قرار گرفت.
با مجموعهای از سیاستهای متعارف و غیرمتعارف (بدون بهرهگیری از نرخ سود) نرخ رشد دوازدهماهه نقدینگی طی روندی نزولی از 40 و شش دهم درصد در پایان سال 1399 و 42 و هشت دهم درصد در پایان مهرماه سال 1400 به 31 و یک دهم درصد در پایان سال 1401 کاهش یافت و با تداوم این روند نزولی رشد نقدینگی به 24 و سه دهم درصد در پایان اسفندماه سال 1402 رسید.
این کاهش بیانگر توفیق بانک مرکزی در کنترل رشد ترازنامه بانکها، دستیابی به اهداف کنترل مقداری کلهای پولی و مدیریت رشد نقدینگی در محدوده هدف تعیینشده است. این اتفاق بهمعنای بازگشت متغیرهای اقتصاد کلان کشور به شرایط باثبات قبل از تحریمهای سال 1396 و 1397 است.
بررسی روند کاهش نرخ رشد نقدینگی نیز نشان میدهد که نرخ رشد نقدینگی از 42 و هشت دهم سال 1400 در نهایت به 25 و شش دهم درصد در اردیبهشت ماه 1403 رسید.
نرخ رشد پایه پولی هم در روندی کاهشی به 28 و یک دهم درصد در اسفند 1402 کاهش یافت. همچنین نرخ رشد پول در اسفند ۱۴۰۲ به 15 و سه دهم درصد کاهش یافت که تأثیر قابل ملاحظهای در کاهش انتظارات تورمی دارد و این رقم در ۱۳ اردیبهشت به 12 و هشت دهم درصد کاهش یافته است.
نرخ رشد نقدینگی به میزان 18 و نیم درصد نسبت به زمان شروع دولت سیزدهم کمتر است.
کاهش انتظارات تورمی و بازگشت آرامش به بازارها
تحولات رشد پول بهعنوان نمادی از انتظارات تورمی در علم اقتصاد شناخته میشود. رشد پول بین کلهای پولی دارای بالاترین همبستگی با تورم در کوتاهمدت است و آمارها نشان میدهد که این شاخص از 42 و هشت دهم درصد در سال 1400 به 65 و دو دهم درصد در سال 1402 رسید و با اقدامات انجامشده این شاخص در سال 1402 به 17 و پنج دهم درصد کاهش یافت که این رقم حتی کمتر از نرخ 19 و چهار دهم درصدی پیش از اعمال تحریمها است و این بیانگر کاهش انتظارات تورمی و آرامش حاکم بر بازارها است.
کاهش 19/9درصدی تورم نقطه به نقطه
کنترل تورم یکی از برنامههای اصلی دولت سیزدهم در حوزه اقتصاد بوده است. در سال 1402 سیاستها و اقدامات متعددی توسط مجموعه اقتصادی دولت و بانک مرکزی در جهت بهبود متغیرهای کلان اقتصادی انجام گرفت که برآیند آنها بهویژه در کنترل نرخ تورم در ماههای پایانی سال 1402 و ماههای آغازین سال 1403 قابل مشاهده است.
براساس آمار مرکز آمار تورم سالانه در ابتدای دولت سیزدهم
46 و سه دهم بود و نرخ تورم نقطه به نقطه نیز 43 و 9 دهم بود که نرخ تورم سالانه در خرداد ماه امسال به 36 درصد رسیده است.
نرخ تورم نقطه به نقطه نیز به 31 و 9 دهم درصد رسیده است که بیانگر کاهش شدید در تورم است. این در حالی است که دولت سیزدهم در سال 1402 طرح مردمیسازی یارانهها را نیز اجرا کرد.
براساس آمار بانک مرکزی نیز طی مدت فعالیت دولت سیزدهم میزان تورم سالانه 16 درصد و تورم نقطه به نقطه 19 و 9 دهم درصد کاهش یافته است و در ماه گذشته تورم نقطه به نقطه به 34 رسید که برنامه بانک مرکزی کاهش این نرخ به کانال 20 درصد است.
کاهش 52 درصدی تورم تولیدکننده در دولت سیزدهم
بررسی وضعیت تحولات شاخص بهای تولیدکننده بهعنوان یک شاخص پیشنگر نشان میدهد که این شاخص در ابتدای دولت سالانه 82 و شش دهم درصد بود که با 52 درصد کاهش به 30 و سه دهم درصد کاهش یافته است.
تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده نیز از 70 و 9 دهم درصد در ابتدای دولت به 23 و سه دهم درصد کاهش یافته است که نزدیک 50 درصد کاهش
نشان میدهد.