ژاپن، خاک اشغالشده (نگاه)
امینالاسلام تهرانی
پس از جنگ جهانی دوم و بمباران هستهای این کشور توسط آمریکا، ژاپن که چارهای جز پذیرش شروط لشکر پیروز (آمریکا) را نداشت، ارتش خود را به نوعی تعطیل کرد و وظیفه دفاع از خود را به کشور متخاصمِ پیشین یعنی آمریکا داد. البته این اتفاق به گونهای با تحمیل جبهه پیروز رخ داد که بررسی آن مجال دیگری میطلبد. در سالهای پس از جنگ جهانی دوم گرچه این دو کشور به دلایل مختلف از جمله داشتن دشمن مشترک (چین) به متحدان نزدیک یکدیگر تبدیل شده بودند و ژاپن دیگر محدودیتهای سابق که از طرف آمریکا تحمیل میشد را نداشت، اما همچنان ارتش و تقویت نظامی این کشور برای حکمرانان ژاپنی چندان دارای اولویت نبود. اما در چند سال اخیر ورق برگشته و ژاپن به دنبال تقویت نظامی خود است. به هر حال همچنان بخشهایی از خاک عراق میزبانِ[!] نیروهای آمریکایی است که، با توضیحی که در سطور بعدی خواهد آمد، به نظر میرسد همان «اشغال» به عبارت دیگر است.
چندین دهه است که ساکنان استان اوکیناوای ژاپن به پایگاههای نظامی آمریکا که در این منطقه پراکندهاند اعتراض دارند، اما تغییرات کمی در رسیدگی به این اعتراضها صورت گرفته است. این پایگاهها اغلب به عنوان یک وبال و مزاحم برای جنوبیترین منطقه نیمه گرمسیری ژاپن در نظر گرفته میشوند. استان اوکیناوا 6دهم درصد از قلمرو مجمع الجزایر ژاپن را شامل میشود، اما شامل ۷۰ درصد از زمینهای مورد استفاده برای پایگاههای آمریکا و بیش از نیمی از ۵۰ هزار نیرو است. جرایم، تصادفات و آلودگیهای همیشگی مرتبط با این پایگاهها، عوامل تحریککننده همیشگی برای اعتراضاتِ ۱.۵ میلیون ساکن این استان هستند. باید افزود اشغال این منطقه از سوی آمریکا – در پی اشغال ژاپن در جنگ جهانی دوم – در سال ۱۹۷۲، تحت یک معاهده که پایگاههای آمریکایی را در محل باقی گذاشت، پایان یافت. جالب توجه است که برخی از سیاستمدارانِ اوکیناوا خاطرنشان میکنند که با حضور آمریکا، که اکنون آن قدر تثبیت شده است، «سه نسل بزرگ شدهاند» که برخی فکر میکنند «چارهای جز پذیرش آن ندارند».
بین سالهای ۱۹۷۲ تا ۲۰۲۰، مسئولانِ اوکیناوا ۵۸۲ جنایت خشونتآمیز مربوط به نظامیان آمریکایی مستقر در پایگاههای این کشور را ثبت کردهاند. چند روز پیش در خبرها آمده بود که باز هم نظامیان آمریکایی در این منطقه مشکلساز شدهاند. دادستانی عمومی استان اوکیناوا در جنوب ژاپن یک سرباز ۲۱ ساله نیروی دریایی آمریکا را به تعرض جنسی متهم کرد. دفتر دادستانی عمومی ناها، مرکز اوکیناوا، روز جمعه، اعلام کرد پروندهای علیه «لنس جمل کلایتون»، سرباز آمریکایی، تشکیل شده است. طبق کیفرخواست تنظیمشده علیه کلایتون، تعرض جنسی او به یک زن روستایی در ۲۶ مه در روستایی در یومیتان، جراحاتی برای این شهروند ژاپنی بر جای گذاشته که بهبود آن دو هفته زمان برده است. پیشتر نیز یکی از اعضای تفنگداران نیروی هوائی آمریکا به ربودن یک دختر زیر ۱۶ سال و تعرض جنسی به او متهم شده بود. در واکنش به این اخبار، پیشتر «هایاشی یوشی ماسا»، دبیر اول کابینه ژاپن، گفته بود که دولت از تلاش یکی از پرسنل تفنگداران دریایی آمریکا در استان اوکیناوا برای تجاوز جنسی به یک دختر ابراز تاسف کرده است.هایاشی گفت که «اوکانو ماساتاکا»، معاون وزیر امور خارجه ژاپن، تاسف خود را از این موضوع به «رام امانوئل»، سفیر آمریکا در ژاپن، منتقل کرده و خواستار نظم و انضباط شدیدتر و اقدامات کامل برای جلوگیری از تکرار آن شده است. پیشبینی میشود که تازهترین موارد از تعدیهای جنسی نظامیان آمریکایی و بیحرمتی به سکنه بر مخالفت مردم محلی با حضور نظامی آمریکا در این منطقه بیش از پیش دامن بزند. گفتنی است، بارها نظامیان آمریکایی به ارتکاب جرایم جنسی علیه شهروندان ژاپنی متهم شدهاند. البته باید توجه داشت که این استان استان فقیری در ژاپن است و مردم این منطقه شاید بیش از تمرکز بر مسئله مبانیِ اشغال و این جنایات، بر واقعیتهای اقتصادی تمرکز کنند و اینکه اقتصاد وابسته به توریست اوکیناوا به شدت تحت تأثیر این موضوع است. اوکیناوا زنجیرهای از جزایر استوایی در جنوب غربی ژاپن است که به تایوان نزدیکتر است تا توکیو. این بخش از ژاپن در جنگ جهانی دوم دچار ویرانیهای گستردهای شد و نبردهای خونین دو ماهه میان آمریکا و ژاپن، در آن زمان، به مرگ یکسوم ساکنین این جزیره منجر شد و حدود ۳۰ سال در اشغال آمریکا بود. باری، باید توجه داشت که جزیره اوکیناوا در ژاپن امسال پنجاهوسومین سالِ پایان اشغال آمریکا و بازگشتن این جزیره به ژاپن را در حالی جشن میگیرد که نسبت به قاطعیت روز افزون همسایه خود، یعنی چین نگران است، چیزی که اشغال بخشهایی از خاکش توسط آمریکا را شاید کمابیش توجیه کند، اما هیچ راهحلی برای تالیهای فاسدِ حضور نظامی آمریکاییها در اوکیناوا ندارد.