تاخیر انداختن نماز ظهر جمعه

س) اگر هنگام نماز جمعه، شخصی بخواهد در منزلش نماز ظهر و عصر را بخواند، آیا لازم است نماز ظهر را به تأخیر بیندازد؟

ج) تأخیر انداختن نماز ظهر لازم نیست.

 

گوش دادن به تک خوانی زن نامحرم

س) آیا این مسئله درست است: «گوش دادن به تک خوانی زن نامحرم فقط در صورتی که مفسده یا ریبه داشته باشد حرام است و در غیر این صورت مشکلی ندارد.»

ج) به طور کلی اگر صدای زن به صورت غنای لهوی مضلّ باشد یا گوش دادن به صدای او به قصد لذت و ریبه باشد یا مفسده‌ای بر آن مترتّب شود، جایز نیست.

 

بیان نقاط ضعف در مقام مشورت

س) بنده دانشجوی سال آخر هستم. یکی از مسئولان دانشگاه از ما خواسته است که درباره تمام اساتیدی که تا به حال داشته‌ایم با ذکر نام، نکات ضعف و قوتشان را بگوییم و آنها را نقد کنیم. سپس اینها را بنویسیم و تحویل آن مسئول دهیم تا در تصمیم گیری‌های دانشگاه برای انتخاب اساتید و یا لغو همکاری با آنان، از نظرات دانشجویان استفاده کنند؛ اینکه ما با ذکر نام و بدون اینکه آنها اطلاع داشته باشند، درباره نقاط ضعفشان برای مسئول دانشگاه صحبت کنیم، آیا غیبت و حق الناس محسوب نمی‌شود؟ با توجه به اینکه شرکت در این برنامه اجباری است، باید چطور نظراتمان را بنویسیم که غیبت نباشد؟

ج) بیان نقاط ضعف اساتید که باعث می‌شود به وظایفی که نسبت به دانشجویان و دانشگاه دارند عمل نکنند، در نظرخواهی یاد شده اشکال ندارد؛ ضمن اینکه مقام مشورت یکی از موارد استثناء از حرمت غیبت است.

 

موارد جواز و حرمت غیبت

س)

۱. اگر در جایی باشیم و عده‌ای غیبت کنند و ما قادر به ترک آن مکان نباشیم و تذکّر به غیبت‌کننده بی‌احترامی و حمل بر بی‌ادبی تلقی شود، حکم چیست؟

۲. اگر صحبت از شخص سوّمی باشد که طرف مقابل آن شخص را ندیده و نمی‌شناسد، غیبت محسوب می‌شود؟

۳. اگر دو شخص در مورد شخص سومی صحبت کنند، که هر دو نفر به آن موضوع آگاهی دارند، (به عنوان مثال صحبت در مورد دروغگویی شخصی که هر دو نفر به این موضوع آگاه هستند) آیا غیبت محسوب می‌شود؟

ج)

1.صرف تلقی بی‌احترامی در فرض سؤال مجوز ترک وظیفه شرعی نیست و باید ردّ غیبت انجام دهید، یعنی از غیبت شونده دفاع کنید؛ و در عین حال اگر شرایط نهی از منکر وجود دارد، با حفظ مراتب آن، نهی از منکر هم واجب است.

2. در صورتی که فرد را نمی‌شناسد و محصور بین چند نفر هم نیست، غیبت نیست.

3. اگر عیب پنهان محسوب نمی‌شود، حکم غیبت را ندارد، ولی ممکن است به دلیل دیگری مانند توهین، حرام باشد.

 

دروغ گفتن برای امر اصلاح

س) آیا برای اصلاح بین دو یا چند نفر می‌توان هر چقدر بخواهیم دروغ بگوییم تا آنها را آشتی بدهیم؟ یا باید به حداقل دروغ اکتفا کنیم؟

ج) به مقداری که برای اصلاح لازم است، اشکال ندارد و در صورتی که برای اصلاح، دروغ گفتن لازم نباشد، جایز نیست.