وزارت نفت با تاکید بر اینکه صادرات نفت در دولت سیزدهم افزایش و تخفیف‌ها کاهش یافته است، اعلام کرد: بخش عمده‌ای از درآمدهای نفتی به دست آمده در دولت سیزدهم، صرف پوشاندن کسری‌های ایجاد‌شده و بدهی‌های دولت قبل شد.

به گزارش شانا، وزارت نفت در پاسخ به گزارش پایگاه خبری انتخاب درباره ادعای فروش نفت با تخفیف‌های سنگین اعلام کرد: این پایگاه خبری روز سه‌شنبه‌(۲۲ خرداد) درباره افزایش صادرات نفت ادعا کرده است که این افزایش صادرات ناشی از تخفیف‌های بالا بوده و حدود ۱۰ میلیارد دلار به چین هدیه داده شده و عنوان کرده است: «اگر میانگین صادرات نفتی ایران به چین را بنا به گفته‌های دولت یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در نظر بگیریم، با عدد ۱۲ دلار بیش از ۹ میلیارد دلار و با عدد ۱۵ دلار تخفیف بیش از ۱۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی کشور، به چین هدیه شده است.»

در چند وقت اخیر ادعاهای مشابهی درباره دلایل افزایش صادرات نفت ایران از سوی وابستگان به دولت گذشته در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است که نسبتی با حقیقت ندارد. البته انتشار این مطالب خلاف واقع، نشان می‌دهد جهش صادرات نفت ایران به حقیقتی کتمان‌ناپذیر تبدیل شده و اکنون برای پوشاندن ضعف دولت گذشته، تلاش می‌شود درباره چگونگی دستیابی دولت سیزدهم به این موفقیت، با اتکا بر جعل واقعیات، روایت‌سازی کاذب صورت گیرد.

اما برای تنویر افکار عمومی، ابتدا باید گفت مقدار تخفیف‌ها در فروش نفت ایران نسبت به دولت گذشته که اتفاقاً این سایت خبری همواره حامی آن بوده است، نه‌تنها افزایش نیافته، بلکه به گواه رسانه‌های خارجی فعال در زمینه معاملات نفتی، تخفیف‌های نفتی ایران روند کاهشی داشته است.

بنابراین، هر ادعائی مبنی بر افزایش فروش نفت ایران به دلیل تخفیف‌های ارائه‌شده، مردود و بی‌اساس است. تمامی اعداد و ارقام مورد اشاره در این گزارش خبری نیز ساخته و پرداخته ذهن نویسندگان بوده و به‌هیچ‌وجه حقیقت ندارد.

 چین تنها مقصد صادراتی نیست

همچنین باید اشاره کرد که برخلاف تبلیغات و ادعای این رسانه‌ها، چین هرگز تنها مقصد صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی ایران نبوده و بازارسازی‌ها درباره فروش نفت ایران در نقاط مختلف دنیا صورت می‌گیرد.

برای رد این اتهام، ذکر همین دلیل کافی است که اگر جهش صادرات نفت ایران تنها با دادن تخفیف امکان‌پذیر بود، دولت گذشته در این زمینه پیشگام می‌شد و اجازه نمی‌داد میزان صادرات نفت در مقاطعی به اعداد و ارقام بسیار پایین ۱۰۰ یا ۲۰۰ هزار بشکه در روز سقوط کند.

بنا بر گفته رئیس‌کل وقت بانک مرکزی، میزان درآمد نفتی در سال ۱۳۹۹ به هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار کاهش یافته بود که با لحاظ درآمد نفتی سال ۱۴۰۰، جمعاً میزان درآمد نفتی در این دو سال به ۲۰ میلیارد دلار رسیده بود و همین عامل موجب کسری بودجه و تحمیل بدهی‌های فراوان در پایان عمر دولت دوازدهم شد.

ذکر این نکته از آن رو قابل اهمیت است که بخش عمده‌ای از درآمدهای نفتی به‌دست‌آمده در دولت سیزدهم، صرف پوشاندن کسری‌های به‌وجودآمده و پرداخت‌ همین بدهی‌ها شد.

وزیر سابق نفت در دولت گذشته، طی دو نامه مجزا در بازه‌ زمانی انتقال دولت، خطاب به رئیس‌ دولت دوازدهم، همچنین در ابتدای دولت سیزدهم خطاب به شهیدجمهور «سید ابراهیم رئیسی»، بیان کرده بود صادرات نفت کاهش خواهد یافت و حتی در این نامه‌ها پیش‌بینی شده بود که به دلایل موجود در بازار، امکان افزایش فروش نفت ایران در آینده نیز میسر نخواهد بود. البته عملکرد دولت سیزدهم نادرستی این پیش‌بینی‌ها را ثابت کرد و نشان داد ریسک‌پذیر نبودن مدیران دولت دوازدهم اصلی‌ترین دلیل کاهش درآمدهای نفتی بوده است.

 خسارت 500 میلیون دلاری دولت قبل

زمان زیادی سپری نشده و افکار عمومی هنوز از خاطر نبرده است که در پایان دولت دوازدهم، بالغ بر ۹۰ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی روی آب ذخیره شده بود و همه ‌چیز برای بحرانی‌شدن شرایط آماده بود، اما با آغاز فعالیت دولت سیزدهم و بازارسازی و بازاریابی فعال این وزارتخانه، تمام این ذخایر در مدت زمان اندکی به فروش رفت.

 از یاد نبرده‌ایم که سالانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار هزینه نگهداری از این ذخایر بود و دولت سیزدهم امروز به‌جای پرداخت این هزینه‌های نابجا که درواقع حاصل ناکارآمدی در بخش فروش و بازاریابی بود، درآمدهای حاصله را صرف پیشبرد پروژه‌های عمرانی می‌کند.

مصوبات هیئت دولت در روزهای پایانی دولت گذشته، هزینه‌هایی را ایجاد کرده بود که برای تحقق آن‌ها هیچ منبعی پیش‌بینی نشده بود و بخش عمده‌ای از درآمدها هم پیش از تحقق، برای مصارف دیگری در نظر گرفته و درواقع پیشخور شده بود. اوضاع خطیری که با تلاش جهادی کارکنان صنعت نفت و جهش صادرات نفت در دولت سیزدهم با کمترین هزینه و مشکل پشت سر گذاشته شد.

 نفت ایران بشکه‌ای‌ ۸۴ دلار‌

از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری فارس؛ سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام اعلام کرد، نفت ایران در اردیبهشت‌ماه (می) 84 دلار و 13 سنت در هر بشکه فروخته شده است. متوسط قیمت نفت ایران در ماه قبل از آن یعنی فروردین‌ماه (آوریل) 88 دلار و 79 سنت برآورد شده است. به این ترتیب، نفت ایران با چهار دلار و 66 سنت کاهش در این ماه به فروش رسیده است.

با این حال، متوسط قیمت نفت ایران در پنج ماه نخست امسال دو دلار و 59 سنت نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشتر شده است. 

متوسط قیمت نفت ایران در پنج ماه نخست امسال 83 دلار و 41 سنت و در مدت مشابه سال گذشته 80 دلار و 46 سنت بوده است. قیمت انواع نفت اوپک در ماه می‌کاهش داشته که بیشترین افت قیمت با 9 دلار و یک سنت برای نفت نیجریه بوده است.

 افزایش ۱۹ هزار بشکه‌ای تولید 

آمار جدید اوپک نشان می‌دهد، ایران با تولید سه میلیون و 226 هزار بشکه نفت در روز در ماه می‌(اردیبهشت 1403) همچنان سومین تولیدکننده بزرگ نفت این سازمان است.

ایران در فروردین‌ماه سه میلیون و 219 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده بود. به این ترتیب؛ تولید نفت ایران در اردیبهشت‌ماه هفت هزار بشکه در روز افزایش یافته است.

تولید نفت ایران در دو ماه نخست امسال هم 19 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. ایران در سه ماه نخست 2024، روزانه سه میلیون و 177 هزار بشکه نفت تولید کرده است.

تولید نفت عربستان با کاهش 32 هزار بشکه‌ای به روزانه 9 میلیون بشکه نفت در روز رسیده است و در جایگاه نخست قرار دارد. عراق هم با تولید روزانه چهار میلیون و 195 بشکه در جایگاه‌ دوم قرار دارد؛ تولید نفت این کشور هم هفت هزار بشکه در روز کم شده است.

ایران از مردادماه ۱۴۰۲ (آگوست ۲۰۲۳) با پیشی گرفتن از امارات جایگاه سوم تولید نفت در اوپک را از آن خود کرد و از آن زمان تاکنون این جایگاه را حفظ کرده است.

کشورهای الجزایر، کنگو، عراق، کویت، لیبی، عربستان و ونزوئلا در این ماه کاهش تولید داشتند اما سایر کشورها افزایش داشته‌اند. تولید اوپک هم با افزایش 28 هزار بشکه در روز به 26 میلیون و 629 هزار بشکه در روز رسیده است.