بریکس طلیعه نظمی جدید در برابر نظم غربی حاکم بر جهان را می‌دهد

برگزاری اجلاس سالانه وزرای امورخارجه عضو بریکس در روز دوشنبه و برگزاری نشست‌های حاشیه‌ای اتحاد بریکس در سایه حضور اعضای جدید و شرکت کردن هیئت‌های دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی شریک و دوست بریکس اهمیت این سازمان را آشکار و طلیعه نظمی جدید در برابر نظم غربی حاکم بر جهان را می‌دهد.
 کشور روسیه طی روزهای اخیر شاهد دو رخداد بزرگ با حضور هیئت‌های دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی متعددی از سرتاسر جهان است.
اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو بریکس که با حضور اعضای جدید این اتحاد از جمله علی باقری کنی سرپرست وزارت امورخارجه کشورمان و همچنین تعدادی از هیئت‌های دیپلماتیک کشورهای شریک و دوست بریکس در روز دوشنبه در شهر نیژنی نووگورود برگزار می‌گردد، در کنار نشست‌های حاشیه این رخداد همچون نخستین نشست وزرای حمل‌ونقل کشورهای عضو گروه بریکس با حضور وزیر راه و شهرسازی کشورمان و اجلاس نمایندگان ویژه کشورهای عضو بریکس که با حضور مهدی صفری معاون اقتصادی وزارت امورخارجه ایران در راس هیئت نمایندگی کشورمان برگزار گردید، نشانگر عزم جدی کشورهای عضو بریکس بر گسترش نقش این اتحاد در روندهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی جهان است.
مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ که از شانزدهم خردادماه ۱۴۰۳ آغاز به کار کرده، رخداد دیگری است که در روزهای اخیر در کشور روسیه در حال برگزاری است، در حاشیه این نشست که تا نوزدهم ماه جاری برپاست، نمایشگاهی از دستاوردهای صنعتی، کشاورزی، حمل‌ونقل، بانک و بیمه، نوآوری‌های پزشکی و محصولات دانش‌بنیان برپا شده است.
بنا بر اعلام مشاور رئیس‌جمهوری روسیه و دبیر اجرائی کمیته سازماندهی مجمع بین‌المللی اقتصاد سن پترزبورگ، موضوع اصلی این مجمع امسال «تشکیل نقاط رشد جدید، اساس یک جهان چندقطبی» است.
آنتون کوبیاکوف در این باره گفت: ثبات و عدالت در جهان چندقطبی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که مراکز قدرت جدیدی ظهور کنند که بتوانند دیدگاه‌های خود را در مورد مشکلات جهانی ارائه دهند و در شکل‌گیری نظم نوین جهانی مشارکت کنند.
سخنرانی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در نشست عمومی مجمع بین‌المللی اقتصادی سن پترزبورگ از جهاتی حائز اهمیت است.
تاکید پوتین بر همکاری‌های امنیتی در بریکس، تلاش غرب برای حفظ هژمونی خود و دنیای چند قطبی در حال ظهور مهم‌ترین محورهای سخنان وی در این نشست بود.
 روسیه در چارچوب بریکس به همکاری امنیتی با اعضای بریکس اقدام خواهد کرد
ولادیمیر پوتین در سخنانی که در نشست عمومی بیست و هفتمین مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ بیان کرد ضمن استقبال از افزایش اعضای گروه بریکس در بخشی از سخنان خود گفت:‌ گروه بریکس ظرفیت زیادی برای پیوستن کشورهای جدید به عنوان عضو دارد، روسیه از این امر استقبال می‌کند و به هر طریق ممکن از آن حمایت خواهد کرد.
رئیس‌جمهوری روسیه افزود: در سال جاری (۲۰۲۴) میلادی، عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، مصر و اتیوپی به گروه بریکس ملحق شده‌اند که به لطف پیوستن اعضای جدید، سهم این گروه در تولید ناخالص داخلی جهانی به ۳۶ درصد افزایش یافته است.
پوتین که کشورش ریاست دوره‌ای گروه بریکس را برعهده‌ دارد، همچنین گفت: روسیه نه تنها از نظر اقتصادی و مالی، بلکه در زمینه‌های امنیتی، همکاری‌های بشردوستانه و سایر بخش‌ها به توسعه روابط در چارچوب بریکس ادامه خواهد داد.
وی اظهار داشت: ما با در نظر گرفتن چالش‌های جهانی و روندها، قابلیت‌های رو به رشد اقتصادهای ملی کشورهای عضو بریکس را در نظر خواهیم گرفت.
رئیس‌جمهوری روسیه در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: دنیای چندقطبی با مراکز جدید رشد، پیوندهای مالی بین دولت‌ها و شرکت‌ها در حال ظهور است.
وی افزود:‌ اقتصاد جهانی وارد عصر تغییرات جدی و اساسی شده است که با مراکز رشد، سرمایه‌گذاری و روابط مالی جدید بین دولت‌ها و شرکت‌ها در حال شکل‌گیری است.
پوتین با اشاره به برنامه‌های اقتصادی مسکو گفت: روسیه به تقویت حمایت از تغییرات مثبت در جامعه و اقتصاد خود ادامه خواهد داد و در راستای بهبود فضای کسب و کار، ما از مشارکت همه شرکا، کشورها و شرکت‌های خارجی و سازمان‌های بین‌المللی استقبال می‌کنیم.
رئیس‌جمهوری روسیه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: کشورهایی که قبلاً رهبران توسعه جهانی بودند، اکنون در تلاش هستند تا از هر ابزاری که در دسترس است استفاده کنند تا هژمونی خود را حفظ کنند.
وی همچنین اظهار داشت:‌ با تقویت اقتصاد روسیه، اعتماد به سیستم‌های پرداخت غربی تضعیف شده است و صادرات روسیه به روبل در حال رشد است.
 بریکس و هژمونی غرب
نظم جهانی پس از جنگ جهانی دوم بر دو پایه کشورهای حوزه یوروآتلانتیک(اروپای غربی و آمریکای شمالی) و بلوک شرق به رهبری اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفته بود. نظم دو قطبی هر بازیگر دیگری در جهان را به نزدیکی به یکی از این دو محور قدرت وادار ساخته و تلاش‌هایی همچون اتحاد غیرمتعهدها نیز عملا در طی نظم جنگ سردی راه به جایی نبرد.
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، غرب به رهبری ایالات متحده آمریکا به عنوان تک قطب جهان و با عناوینی همچون نظم نوین جهانی و نظم بین المللی لیبرال، خود را یگانه رهبر و تنظیم‌گر جهان معرفی کرده و هژمونی غرب بیش از پیش تثبیت شد. گرچه در دهه ابتدائی پس از فروپاشی شوروی، آمریکا به همراه متحدین خود در اروپای غربی یگانه قدرت جهان به شمار آمده و طی آن دوران جنگ‌ها و درگیری‌های بسیاری از سوی ارتش آمریکا و ناتو به منظور تثبیت این نظم صورت پذیرفت ولی از دهه ۲۰۰۰ میلادی به تدریج کاستی‌های نظم و هژمونی غرب آشکار و قدرت‌های نوظهور جدیدی در سیاست و بالاخص اقتصاد جهانی سربرآوردند.
قدرت‌های نوظهور و بازسازمان یافته‌ای همچون چین، روسیه، برزیل و هند در اجلاس مجمع بین‌المللی اقتصادی سن پترزبورگ در سال ۲۰۰۶ تصمیم به تشکیل سازمان و اتحادی گرفته که در سال ۲۰۰۹ آغاز به کار کرده و با پیوستن آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۰ میلادی با نام BRICS شناخته شد.
این اتحاد گرچه در ابتدای مسیر فعالیت خود نقشی بسیار کوچک‌تر از اتحادها و سازوکارهای اقتصادی و تجاری غرب مانند گروه ۷ را ایفا می‌کرد ولی در طی ۱۵ سال گذشته سهم این کشورها در اقتصاد جهانی به تدریج رشد پیدا کرده و با ورود اعضای جدید همچون جمهوری اسلامی ایران، مصر، اتیوپی، امارات متحده عربی و عربستان سعودی، بریکس در برابری قدرت خرید از گروه هفت پیشی گرفته است و ۳۵.۶ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را به خود اختصاص داده در حالی که این رقم برای گروه هفت در حدود ۳۰.۳درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی است.
 تسلط غرب بر اقتصاد، تجارت و توازن نظامی در جهان پایان می‌یابد
در طی بیش از ۳ دهه حاکمیت نظم غربی بر دنیا، این نظم بر دو پایه تسلط غرب بر اقتصاد و به خصوص مالیه جهانی و همچنین نظامی‌گری و قدرت نظامی آمریکا و ناتو استوار بوده است.
نقطه کلیدی در تقابل بریکس با غرب، نقطه نظر مشترک اعضا بر ناکارآمدی سازوکارهای مالی، اقتصادی و همچنین یکجانبه‌گرایی غربی‌ها در نظم بین‌الملل جهانی است.
این ناکارآمدی در طی بیش از ۳ دهه تسلط غرب بر سیاست و اقتصاد جهان منجر به مشکلات عدیده اقتصادی برای کشورهای کمتر توسعه یافته، جنگ‌های بی‌شمار آمریکا و دیگر متحدانش به منظور تسلط بر منابع انرژی و روندهای تجارت جهان و همچنین استفاده بی‌پایان غربی‌ها از سازوکارهای ظالمانه‌ای همچون تحریم در برابر کشورهای همچون ایران و روسیه شده است.
بریکس با سهم بیشتر از گروه ۷ در اقتصاد جهانی و مهم‌تر از آن فرصت‌های بی‌شماری که برای توسعه روابط و همکاری‌ها در میان اعضای آن وجود دارد و میل و اشتیاق بسیاری از کشورهای جهان برای گسستن از نظم غربی و پیوستن به این اتحاد می‌تواند جهان و روند‌های جهانی سیاست و اقتصاد را به سمت عادلانه‌تر شدن پیش برد.
در افق دید کشورهای عضو بریکس این اتحاد قصد نابودی دشمنان خود را ندارد. این دیدگاه دقیقا برخلاف عملکرد غربی‌ها در نظم نوین جهانی اعلامی آنان در سال‌های پس از پایان جنگ سرد است.
بریکس علاوه‌بر روابط و همکاری‌های اقتصادی بدون شک فرصت و ظرفیت بسیار خوبی برای همکاری‌های امنیتی و شراکت‌های نظامی میان اعضای خود را دارد.
استفاده از این ظرفیت می‌تواند ستون و پایه دوم تسلط و یکجانبه‌گرایی غربی بر جهان که بر نظامی‌گری و قدرت نظامی آمریکا و ناتو استوار است را به چالش کشیده و نظم ناکارآمد غربی را بیش از هر زمان دیگری به سمت افول کشاند.
بی شک، دنیای جدی با اتحاد قدرت‌های نوظهور و کنش بیشتر قدرت‌های منطقه‌ای، نظم عادلانه‌تری را شکل خواهد داد.