حسین امیرعبداللهیان؛ وزیر شهید، دیپلمات طراز انقلاب اسلامی
شهید حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران و دیپلمات طراز جمهوری اسلامی در سانحه ناگوار بالگرد رئیس‌جمهور به یاران شهیدش پیوست.
در ساعاتی ابتدائی دیروز 31 اردبیهشت‌ماه 1403، خبری ناگوار و تاسف‌بار، ملت ایران را در غمی بزرگ فرو برد. در سانحه هوائی برای بالگرد حامل رئیس‌جمهور که پس از افتتاح سد قیز قلعه‌سی و افتتاح سد خداآفرین در حال بازگشت به تبریز بود، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور شهید جمهوری اسلامی ایران، دکتر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، آیت‌الله آل‌هاشم نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی و مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی به همراه سایر همراهان در اثر سقوط بالگرد به فیض شهادت نائل شدند.
مقرر بود حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه امروز به منظور شرکت در اجلاس وزرای خارجه عضو سازمان همکاری شانگهای به آستانه پایتخت قزاقستان سفر کند.
صحبت از فداکاری‌ها و خدمات بی‌شمار رئیس‌جمهور و وزیر خارجه شهید روزها و ماه‌ها و سال‌ها زمان می‌طلبد ولی در شرح این فداکاری‌ها همین بس که دولتمردان شهید نه در تهران که در نقاط محروم مرزی ایران در حین خدمت به شهادت رسیدند.
وزیر شهید، دیپلمات طراز
حسین امیرعبداللهیان، متولد 3 اردیبهشت 1343 در شهر دامغان، سیاستمدار و دیپلمات ایرانی بود که در دولت سیزدهم به‌عنوان وزیر امور خارجه ایران منصوب شد. او همچنین دبیرکل دبیرخانه دائمی کنفرانس بین‌المللی حمایت از انتفاضه فلسطین و مدیر مسئول فصلنامه گفتمان راهبردی فلسطین بود.
امیرعبداللهیان در سال 1370 مدرک کارشناسی روابط دیپلماتیک خود را از دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه اخذ کرد. وی همچنین دارای مدرک کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در سال 1375 و دکترای روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران در سال 1389 است.
وی در 20 مرداد 1400 به‌عنوان وزیر امور خارجه پیشنهادی دولت سیزدهم توسط سید ابراهیم رئیسی به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و در 3 شهریور 1400 با 270 رأی از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفت.
امیرعبداللهیان پیش از ریاست بر دستگاه دیپلماسی به‌عنوان دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی از دوره ریاست علی لاریجانی تا دوره ریاست محمدباقر قالیباف فعالیت می‌کرده است.
حسین امیرعبداللهیان، پدیده‌ای ویژه در عرصه دیپلماسی و میدان به شمار می‌آمد. وی که در دوران حضور در وزارت امور خارجه در مناصب حساس دیپلماتیک و میدانی قرار داشت، چه در دوران قبل از تصدی منصب وزارت و چه در دوران درخشان عهده‌دار شدن مقام ریاست دستگاه دیپلماسی در دولت سیزدهم یکی از انقلابی‌ترین، شاخص‌ترین و پرتلاش‌ترین دیپلمات‌های کشورمان به شمار می‌آمد. وی در طول قریب به 3 سال خدمت صادقانه در مقام وزیر، عملکردی درخشان را در حمایت حوزه سیاست خارجی کشور به ثبت رساند.
در طی دوران ریاست جمهوری شهید آیت‌الله رئیسی و وزارت حسین امیرعبداللهیان کشورمان با پیوستن رسمی به سازمان همکاری‌های شانگهای و اتحاد بریکس، رویکردی جدید را در سیاست خارجی ایران با نگاه به ظرفیت‌های غیرغربی پدید آورد. فعال شدن دیپلماسی اقتصادی و اولویت یافتن معاونت اقتصادی در دوران وزارت شهید امیرعبداللهیان منجر به رشد تبادلات تجاری و اقتصادی بین‌المللی ایران و شناسایی ظرفیت‌های جدید در سرتاسر جهان شد.
مرد میدان و دیپلماسی
حسین امیرعبداللهیان، نه‌تنها مرد دیپلماسی که مرد میدان نیز بود. رابطه ویژه وی با قهرمان ملی ایران سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و حمایت‌های بی‌شمار وی از محور مقاومت چه در طی قریب به 3 سال اخیر و بالاخص در دوران پس از آغاز جنگ ظالمانه اسرائیل علیه مردم غزه در این مجال نمی‌گنجد.
حسین امیرعبداللهیان، تا پیش از تصدی منصب وزارت، در یکی از حساس‌ترین نقاط در سیاست خارجی ایران عهده‌دار مناصب متعدد در نمایندگی‌های ایران در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا و همچنین ادارات کل مربوط به این منطقه بود. وی همچنین در مقام دبیرکلی کنفرانس حمایت از انتفاضه فلسطین و مشاور ارشد رئیس مجلس شورای اسلامی خدمات شایانی را در زنده نگه داشتن آرمان فلسطین در سطح افکار عمومی و در صحنه دیپلماسی عمومی به عمل آورد.
امیرعبداللهیان همچنین در سال 1386 به‌عنوان عضو کمیته مذاکرات ایران، عراق و آمریکا در موضوع عراق حضور داشت. وی بعدها درخصوص این مذاکرات گفته بود: مقام معظم رهبری در سخنرانی‌شان در اول فروردین‌ماه آن سال، در حرم حضرت امام رضا علیه‌السلام اعلام کردند که؛ «به‌خاطر درخواست عراق و به‌خاطر وضعیت عراق استثنائاً در این موضوع ما اجازه دادیم که مذاکره‌ای سه‌جانبه و با حضور عراق انجام شود.»، در آن مذاکره انصافاً چیزی که همواره مورد تأیید مقام معظم رهبری بود، در واقع چراغ راه تیم مذاکره‌کننده بود
وی در طی سال‌های وزارت نیز و به‌خصوص در ماه‌های اخیر با سفرهای متعدد و در عین حال طاقت‌فرسا به کشورهای منطقه و همچنین سازمان ملل متحد، مردانه از مظلومیت ملت فلسطین و از حقوق قانونی ایران و منافع ملی ایران دفاع کرد.
عملکرد درخشان وی و سایر خدمتگزاران خدوم در وزارت امور خارجه طی 13 روز خطیر و حساسِ میان حمله به ساختمان کنسولی سفارت ایران در دمشق تا عملیات غرورآفرین وعده صادق و همچنین مواضع و عملکرد قهرمانانه وی در دفاع از حقوق قانونی و مصرح ایران در پاسخ به جنایات اسرائیل، مورد تقدیر بسیاری از صاحب‌نظران حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی در کشور قرار گرفت.
حسین امیرعبداللهیان، بدون شک در تاریخ خدمتگزاران به ایران ماندگار شد، وی بهترین نماد دیپلمات طراز انقلاب اسلامی و شایسته‌ترین نماینده ملت قهرمان ایران در عرصه بین‌الملل بوده، هست و برای همیشه خواهد بود.
سوابق اجرائی وی در طی دورانی که پر از خدمات بی‌شمار و سوابق درخشان است به شرح ذیل است. وزیر امور خارجه ایران (1400 تا 1403)، دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی (1395 تا 1400)، معاون عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه (1390 تا 1395)، مدیرکل خلیج‌فارس و خاورمیانه وزارت امور خارجه (1389 تا 1390)، سفیر جمهوری اسلامی ایران در بحرین (1386 تا 1389)، رئیس ستاد ویژه عراق در وزارت امور خارجه (1385 تا 1386)، عضو کمیته مذاکرات ایران، عراق و آمریکا در موضوع عراق (1386)، معاون اداره کل خلیج‌فارس وزارت امور خارجه (1385 تا 1386)، عضو کمیته سیاسی ـ امنیتی مذاکرات هسته‌ای ایران با EU3 (1384 تا 1385)، معاون دستیار ویژه وزیر امور خارجه در امور عراق (1382 تا 1385)، معاون اداره اول سیاسی خلیج‌فارس وزارت امور خارجه (1380 تا 1382)، کارشناس و معاون سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد (1376 تا 1380).