نظم اقتصادی جدید با فروپاشی نظم بینالمللی لیبرال
به نوشته اکونومیست، نظمی که از زمان جنگ جهانی دوم بر اقتصاد جهانی حاکم بوده، فرسوده شده و امروز نزدیک به فروپاشی است و تأثیر فروپاشی هنجارها بر اقتصاد میتواند سریع و بیرحمانه باشد.
به گزارش اکو ایران به نقل از اکونومیست، برای سالها، نظمی که پس از جنگ جهانی دوم بر اقتصاد جهانی حاکم بوده، فرسوده شده و امروزه به فروپاشی نزدیک است. تعداد نگرانکنندهای از عوامل مختلف میتواند باعث آشوب شود. حتی اگر این تنشها هیچگاه منجر به رویارویی مستقیم نظامی نشود، تأثیر آن بر اقتصاد به شکل از میان رفتن بسیار سریع قاعدهها و معیارهای معمول اقتصاد جهانی نمایان خواهد شد.
همانطور که اکونومیست گزارش میدهد، چندپارگی نظم قدیمی در همه جا قابل مشاهده است. میزان استفاده از تحریمها در مقایسه با دهه 1990 با افزایش چهار برابری همراه شده است. آمریکا اخیرا مجازاتهای ثانویه برای نهادهایی که از ارتش روسیه حمایت میکنند، در نظر گرفته است.
اگرچه سلطه دلار همچنان پا برجاست و اقتصادهای نوظهور مقاومتر هستند، نشانهای از شکاف در روند حرکت سرمایههای جهانی دیده میشود، همانطور که گزارش اختصاصی اکونومیست حاکی از این اتفاق است.
نهادهای بیخاصیت بینالمللی
مؤسساتی که به حفاظت از سیستم قدیمی میپردازند یا از بین رفتهاند یا اینکه بهسرعت در حال از دست دادن اعتبار خود هستند.
سازمان تجارت جهانی در سال آینده میلادی، 30 ساله میشود اما سال 2025، پنجمین سالی خواهد بود که این سازمان به دلیل نبود توجه از سوی آمریکا، غیرفعال خواهد بود.
صندوق بینالمللی پول با یک بحران هویت دستوپنچه نرم میکند و بین اولویت برای تغییر به سوی انرژیهای پاک و اطمینان حاصل کردن از ثبات مالی، گرفتار شده است. شورای امنیت سازمان ملل متحد، زمینگیر شده است. و همانطور که اکونومیست گزارش میدهد، دادگاههای فرا ملی نظیر دادگاه دیوان بینالمللی دادگستری به شکل فزایندهای به عنوان یک ابزار مورد استفاده قرار میگیرند.
چندپارگی و ویرانی تاکنون یک فشار پنهان بر اقتصاد جهانی داشته است. متأسفانه، تاریخ گواه آن است که فروپاشیهای شدیدتر و آشفتهتر میتواند رخ دهد و ممکن است پس از آغاز روندهای نزولی، به شکل ناگهانی خود را نشان دهد.
اما دستاوردهای دهه 1990 و 2000 به عنوان نقطه اوج سرمایهداری لیبرال، یک امر بیسابقه در تاریخ در نظر گرفته میشود. با ادغام شدن چین در اقتصاد جهانی، صدها میلیون نفر در این کشور از فقر نجات پیدا کردند.
نرخ مرگومیر نوزادان در سراسر جهان به کمتر از نصف آمار سال 1990 رسیده است. درصد جمعیت جهان که بر اثر درگیری کشورها کشته شدهاند، در سال 2005 به کمترین میزان رسید؛ این آمار در سال 1972 میلادی حدود 40 برابر بیشتر بود.
آسیبپذیری شدید اقتصاد جهانی
تازهترین تحقیقات نشان میدهد که دوره «اجماع واشنگتن» که رهبران امروز خواهان دستیابی به آن هستند، مربوط به زمانی بود که کشورهای با درآمد پایین فرآیند رشد اقتصادی را آغاز و شکاف خود با کشورهای ثروتمند را کمتر کردند.
سیستمی که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد به پیوند اصول بینالمللی آمریکا و منافع استراتژیک این کشور رسید. با این حال، نظم لیبرال منافع گستردهای برای سایر نقاط جهان به همراه داشت.
بسیاری از کشورهای با درآمد پایین در جهان در حال حاضر از ناتوانی صندوق بینالمللی پول در حل بحران بدهیهای دولتی که به دنبال همهگیری کووید-19 رخ داد، رنج میبرند.
کشورهای با درآمد متوسط مانند هند و اندونزی که امیدوارند راه خود را به سمت ثروت باز کنند، از فرصتهای ایجاد شده توسط چندپارگی نظم قدیمی استفاده میکنند، اما در نهایت به یکپارچگی و قابل پیشبینی بودن اقتصاد جهانی تکیه خواهند کرد.
رونق بسیاری از کشورهای توسعهیافته، به ویژه اقتصادهای کوچک و باز مانند بریتانیا و کره جنوبی، کاملا به تجارت بستگی دارد.
نظمی که از زمان جنگ جهانی دوم بر اقتصاد جهانی حاکم بوده، فرسوده شده و امروز نزدیک به فروپاشی است و تأثیر فروپاشی هنجارها بر اقتصاد میتواند سریع و بیرحمانه باشد.
در نهایت اینکه اقتصاد جهانی که با رشد قوی در آمریکا حمایت میشود، ممکن است به نظر برسد در برابر هر اتفاقی که به آن ضربه وارد میکند، مقاوم است، اما این موضوع حقیقت ندارد.