اسفند هنوز به نیمه نرسیده، ولی شهر با تمام شلوغی زیبا شده است. کاش همیشه‌بهار در راه باشد و حتی برای یک‌لحظه دل‌ها مشعوف. اسفند هنوز به نیمه نرسیده، ولی دیگ‌های سمنو گوشه‌گوشه شهر به چشم می‌خورد و بوی هفت‌سین را با خود به ارمغان می‌آورد، گل‌های پامچال این نوبهارانه‌ها نیز جلوی در گل‌فروشی‌ها کنار ماهی‌های سرخ‌ گلی بوی فروردین می‌دهند.                                

تنها چند روز به پایان سال باقی ‌مانده تا خاک دوباره بیدار شود و گیاه دوباره جوانه زند، اما هنوز اسفند به نیمه نرسیده شهروندان، شهر و خانه خود را به میمنت ورود بهار آب‌وجارو می‌کنند. همه اینها به کنار، هنوز در گوشه‌ای از این شهر هستند خیرینی که در حال آماده‌سازی برنامه‌ای برای کمک به نیازمندان هستند، هر چه باشد اینجا ایران است و قلب‌ها مهربان می‌تپند.

همدیگر را فراموش نکنیم

از قدیم عادت داریم سال که نو می‌شود تا آنجا که می‌توانیم همه چیز را نو کنیم؛ از وسایل خانه گرفته تا رخت و لباس و کفش و آنچه را هم نتوانیم نو کنیم با شست‌وشو و تمیز ‌کردن، مهیای سال نو کرده و در نتیجه خودمان و اطراف‌مان را پاک و پاکیزه برای تحویل سال آماده کنیم و هرچه کهنگی است برای همان سال کهنه باقی بگذاریم.

این عادت دیرینه در کنار محسناتی که دارد، در وانفسای زندگی ماشینی، دردسرهایی هم برای ما درست کرده است. در این یک ماه بخش بیشتر جامعه و اکثر مردم نقش مشتری را دارند و بقیه هم نقش فروشنده یا ارائه‌کننده خدمات. البته همین افراد در جای دیگری باز نقش مشتری را بازی می‌کنند تا به عبارتی همه مردم در این یک ماه پیه خرج‌ کردن و از جیب مایه‌ گذاشتن را به تن بمالند و شیرینی عیدی و پاداش گرفتن‌های اول ماه را در عرض همان یکی دو هفته اول به کام خود و خانواده تلخ کنند! اما جدای از تلخی خرج ‌کردن، دردسر دیگر این روزها، سردرگمی ناشی از چه چیز خریدن و از کجا خریدن، خود باعث نگرانی مضاعف شهروندان می‌شود. اینکه چطور می‌توانیم بدون اینکه ضرر کرده باشیم جنس باکیفیت را با قیمت مناسب خریداری کنیم، دغدغه بزرگ سرپرستان خانواده‌هاست.

محمدباقر تهرانی، شهروند با گلایه از عملکرد برخی فروشگاه‌ها به گزارشگر کیهان می‌گوید: «این روزها اکثر فروشگاه‌ها با اعلان‌های حراج ما را وسوسه می‌کنند که می‌توانیم قیمت مناسب را در این فروشگاه‌ها بیابیم درحالی‌که تجربه نشان داده است تعداد زیادی از این حراجی‌ها نه‌تنها ارزان‌تر از قیمت قبل از حراج، اجناس خود را عرضه نمی‌کنند، بلکه حتی گران‌تر از دیگر مواقع سال هم می‌فروشند. از طرف دیگر همین تجربه خرید در آخر سال نشان داده است بسیاری از فروشندگان، اجناسی که در طول سال به فروش نرفته و اقبال خریده شدن نداشته‌اند را به شکلی فریبنده عرضه کرده و در هیاهوی گرمای بازار شب عید همه را به خانه مشتریان ازهمه‌ جا بی‌خبر بفرستند.»

فرخنده عاصمی شهروند دیگری است که با نگاه مثبت و خیرخواهانه‌اش به همه ما متذکر می‌شود: «فراموش نکنیم افرادی هم هستند که این روزها آن توانایی را ندارند تا مانند ما زندگی خود را نو کنند. به‌خاطر داشته باشیم فرزندان آنها هم بعد از تعطیلات نوروزی به مدرسه خواهند رفت و در کنار فرزندان ما که با لباس و کفش نو به مدرسه رفته‌اند، خواهند ایستاد. به یاد داشته باشیم کودکی خود را که چقدر برای لباس‌های نو ذوق می‌کردیم و منتظر بودیم روز 14 فروردین، آنها را به رخ همکلاسی‌‌های خود بکشیم و بهوش باشیم که این روزها کودکانی در همسایگی ما هستند که در آن روز حسرت‌زده خواهند شد. منتظر جشن نیکوکاری و امثال آن نباشیم که البته به جای خود باید از آنها هم استقبال کنیم. هر کدام از ما خانواده‌های نیازمند را در دور و نزدیک خود می‌شناسیم. با خود متذکر شویم که روز دیگری هم هست که در آن روز حسرت از آن کسانی است که این روزها فراموشکار بوده و به همسایگان خود توجهی نداشته‌اند.»                          

شلوغی اسفندماه و جذب مشتری

هر چقدر هم که در طول سال برنامه‌ریزی داشته باشید، باز هم اسفندماه شلوغ و پرمشغله است. شلوغ بودن ماه پایانی سال در بعضی موارد به‌هیچ‌وجه قابل‌کنترل نیست. گزارش‌های سالانه، مالیات، و تمام کارهایی که به‌نوعی به سازمان‌های دیگر مربوط می‌شوند، اغلب باید در پایان سال انجام گیرند. از طرفی، مشغله گزارش‌های سالانه و کارهای دارایی و ارگان‌های مشابه، نباید شما را از فروش به مشتری‌های جدید در اسفندماه باز دارد. برعکس، شما به مشتری‌های بیشتری در اسفندماه نیاز دارید، چرا که هم حقوق پایان سال کارکنان بیشتر از حالت عادی است، و هم کاغذبازی‌های پایان سال عموماً با هزینه همراه هستند. مشکل اینجاست که همه جامعه در شلوغی اسفندماه درگیر شده و همه شرایط مشابهی دارند. نیروهای فروش نیز از این قاعده مستثنی نیستند. حتی گاهی مشغله بیشتری نسبت به سایر کارکنان دارند، اما مقداری از این مشغله به دلیل تصمیمات اشتباه آنهاست. امسال کمی متفاوت عمل کنید. شاید این روش، فروش شما را نیز افزایش دهد.

حمید ربیعی، تحلیلگر اقتصادی برای جذب مشتری بیشتر در اسفندماه توصیه می‌کند، فرض کنید سال در نیمه اسفند پایان می‌یابد. وی در ادامه توضیح می‌دهد: «منظور این نیست که تنها برنامه‌های ذهنی‌تان را طوری بریزید که گویا سال زودتر تمام می‌شود. این کار فایده چندانی ندارد، چرا که در این صورت تنها کارهای بسیار کوچک و شخصی‌تان را می‌توانید تا نیمه اسفند به پایان برسانید. برای اینکه واقعاً بتوانید تا نیمه اسفند بخش عمده کارهایتان را انجام دهید، باید این تاریخ را در برخوردهایتان با مشتری‌ها اعمال کنید. به‌ جای اینکه به مشتری‌ها بگویید: کاتالوگ محصول را بررسی کنید و تا ۲۵ اسفند به من اطلاع دهید. بگویید: کاتالوگ محصول را بررسی کنید و تا نیمه اسفند به من اطلاع دهید. حتی اگر تخفیف ویژه و یا جشنواره‌ای برای اسفندماه در نظر گرفته‌اید، تاریخ اتمام آن را نیمه اسفند اعلام کنید.

البته باید در نظر داشته باشید که طبیعت و نوع کسب‌وکار شما مهم‌ترین عامل تصمیم‌گیری در این مورد است. اگر یک فروشگاه بزرگ پوشاک یا یک فروشگاه خوارو‌بار دارید، یا اقلام مصرفی دیگری که تا خود روز عید هم به‌ خاطر تخفیفات عیدانه فروش دارند، ارائه می‌دهید، به ‌هیچ‌ عنوان نباید جشنواره‌ها را دو هفته زودتر از پایان سال تمام کنید.»

وی در ادامه متذکر می‌شود: «این شگرد برای کسانی است که محصولات و سرویس‌هایی ارائه می‌دهند که نیاز به آموزش، استقرار، یا هر مدل خدمات پس از فروش الزامی دیگر دارند، اما کسب‌وکارهایی که پس از فروش خدمات خاصی به مشتری ارائه نمی‌دهند، طرز کار متفاوتی دارند.

به یاد داشته باشید که  شما در اسفندماه به‌اندازه ماه‌های دیگر سال زمان دارید، اما مشغله‌تان حداقل دوبرابر است. پس تا حد امکان باید با گزارش‌های صحیح و استفاده درست از ابزارهای تحت اختیارتان، در زمان صرفه‌جویی کنید.

شما باید زمان کوتاه و ارزشمند اسفندتان را برای کسانی بگذارید که پتانسیل خرید بسیار بالاتری دارند. تشخیص اینکه کدام مشتری پتانسیل بالاتری دارد؟ به معیارها و استراتژی‌های سازمان شما بستگی دارد، اما همیشه می‌توانید با یک آزمایش نسبتاً ساده میزان علاقه‌مندی مشتری را متوجه شوید. خصوصاً درصورتی‌که این مشتری به‌تازگی به‌دست‌آمده و به خرید در اسفندماه اصرار داشته باشد.»

مدیریت زمان در پایان سال

آنچه ضروری به نظر می‌رسد و افراد خیلی تمایل دارند که اتفاق بیفتد، انجام تمام کارهای معوق در روزهای پایانی سال است. باز هم روزهای پایانی سال فرارسید و فکر می‌کنم تمام کارهایم به تعویق خواهد افتاد. هر سال را که مرور می‌کنم، می‌دانم ساعت‌ها در ترافیک بودم و به دلیل ازدحام فرصت نکردم به همه کارهایم برسم. از خودم ناراضی‌ام و دلم می‌خواهد بتوانم همه کارهایم را به‌درستی انجام دهم. احساس می‌کنم هیچ حمایتی ندارم و مجبورم به‌تنهائی همه کارهایم را خودم انجام دهم. خیلی دلم می‌خواهد برای روزهای آخر سال هیچ کاری نداشته باشم، اما هیچ‌وقت این اتفاق نیفتاده است.

مهران رسولی، شهروند تهرانی صادقانه می‌گوید: «نمی‌دانم چرا در این ماه بیشتر وقت کم می‌آورم و گذر روزهای پایانی سال برایم خیلی سرعت دارد. رفته، رفته که به پایان سال نزدیک می‌شویم، اضطرابم بیشتر می‌شود و از این که کارهایم را انجام نداده‌ام ناراحت هستم. دلم می‌خواهد با آرامش به استقبال سال جدید بروم، اما نمی‌دانم باید چه کنم.»

آنچه ضروری به نظر می‌رسد و افراد خیلی تمایل دارند که اتفاق بیفتد، انجام تمام کارهای به تعویق افتاده در روزهای پایانی سال است. معمولاً در روزهای پایانی سال زمان قابل‌ کنترل و پیش‌بینی نیست و برنامه‌ریزی در این ماه تحت‌تأثیر حوادث غیرقابل‌ پیش‌بینی قرار می‌گیرد.

برای اینکه در ماه اسفند بتوانیم به همه امورمان رسیدگی کنیم، لازم است مهارت مدیریت زمان را ماه بیشتر و جدی‌تر پیگیری کنیم. افرادی که از میزان نظم و برنامه‌ریزی قوی‌تری برخوردارند معمولاً از قبل به این مقوله فکر کرده و برای آن برنامه‌های مشخصی دارند و کارهای خود را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کنند که بدون استرس هستند. از آن سو، افرادی که نظم افراطی دارند نیز در این ماه با مشکلات مختلفی روبه‌رو می‌شوند و در نهایت سلامت روان آنها آسیب می‌بیند؛ زیرا زمان بسیار زیادی را برای انجام امور اختصاص می‌دهند و انتظاراتشان مطابق با واقعیت نیست و از اینکه همه امور طبق زمان‌بندی آنها انجام نشود به هم می‌ریزند و عرصه را بر خود و اطرافیانشان نیز تنگ می‌کنند، اما برای این که بتوانیم سلامت روان خود را حفظ کنیم و این روزهای پایانی را با نظم و برنامه پیش برویم، می‌توانیم زمان را مدیریت کنیم.

ارسلان بهرامی، مشاور و برنامه‌ریز برایمان توضیح می‌دهد: «ابتدا فهرستی از کارهایی را که لازم است انجام دهید، تهیه کنید. پس از این که فهرست شما کامل شد باید کارهایتان را به دو دسته ضروری و غیرضروری تقسیم کنید و کارهای خود را اولویت‌بندی کنید. سپس مشخص کنید برای انجام هر کدام از آنها چند ساعت زمان نیاز دارید. همچنین مشخص کنید برای انجام هر کدام از آنها لازم است انفرادی کار را انجام دهید یا برخی از آنها را می‌توان با همکاری و گرفتن کمک از دیگران نیز انجام داد.»

وی در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «همچنین لازم است قاتلان زمان را شناسایی کنید. برخی کارها مانند تلفن‌های غیرضروری، خریدهای غیرضروری و ملاقات‌های غیرضروری که جزو قاتلان زمان است، می‌تواند حذف شود یا به تعویق انداخته شود. باید در برنامه‌ریزی خود به شلوغی و ازدحام شهر نیز توجه کنیم. پیش‌بینی ساعات تلف شده در ترافیک، استفاده از وسایل نقلیه عمومی، انجام کارهای بانکی در زمان مناسب‌تر و انتخاب زمان مناسب برای انجام کارهای خارج از منزل نیز به ما کمک خواهد کرد.»