نگاهی به فیلم «از شب بترس»
سرباز الکلی که هنوز مفید است!
فاطمه قاسمآبادی
در شبکههای کابلی و اینترنتی امروز هالیوود، آنتنها معمولا با تولیدات مختلفی پر میشود. این تولیدات با توجه به شبکههای پخشکننده درجهبندی دارند. برای مثال برخی شبکهها مانند AMC وHBO معمولا فیلمها و سریالهای درجه سه و خیلی پرت و بیمحتوا تولید نمیکنند و طبق دستورالعملها معمولا آثار باکیفیتتری که فیلمنامه و کارگردانی قابل قبول دارند میسازند ولی در مورد دیگر شبکهها میتوان گفت که ردهبندیها متفاوت است و آثار بسیار ضعیف و بیکیفیت هم با توجه به موضوع خاصی که شبکه مورد نظر سفارش داده، ساخته میشود.
موضوعاتی مانند جنگهای آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم تا جنگ افغانستان و عراق و... همیشه مورد توجه بودهاند و در شبکههای مختلف آمریکایی با توجه به این موضوعات، هر ساله تولیدات مختلفی ساخته میشود.
فیلم «از شب بترس» به کارگردانی و نویسندگی «نیل لابیت»، محصول سال 2023 آمریکاست. این فیلم داستان زندگی یک زن ارتشی آمریکا را که در حال ترک الکل است و میخواهد در مهمانی مجردی خواهرش شرکت کند، به تصویر میکشد.
داستان مهمانی خونین
داستان فیلم از شب بترس، در مورد زن ارتشی سابقی به نام «تس» است که بعد از برگشت از جنگ عراق، با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکند. تس که درگیر اعتیاد به الکل است، برای شرکت در مهمانی مجردی خوهرش «رز» به خانه پدریاش بر میگردد.
خواهر دیگر تس، «بث» که با او رابطه خوبی ندارد و تس را یک دردسر ساز میداند، از برگشت تس ناراحت است ولی کاری از دستش بر نمیآید. دوستان بث هم به هیچ عنوان با تس که زنی خشن به نظر میرسد، رابطه خوبی ندارند ولی در نهایت همگی به خانه دورافتاده پدری آنها میروند. کمی که از شب میگذرد استریپر مرد، نمایشش را شروع میکند و سه خواهر از خانه بیرون میآیند ولی در حال صحبت تیری به سینه رز میخورد و با مرگ رز، تس و بث وحشتزده به خانه بر میگردند. عدهای غریبه خانه را محاصره میکنند و تعدادی از زنان داخل خانه را میکشند و در نهایت معلوم میشود که غریبهها برای دزدیدن پول مواد فروشانی که کنار خانه زندگی میکردند و پول را در خانه آنها مخفی کردهاند، این جنایتها را مرتکب شدهاند....
در انتها تس و چند تن از زنان داخل خانه، موفق میشوند مردان غریبه را بکشند و پیاده به شهر برگردند.
سربازان سرخورده
تا به حال ساختههای زیادی در مورد سربازان آسیبدیده و معتاد آمریکایی که با مشکلات روحی و جسمی بیشمار به کشورشان برگشتهاند، ساخته شده است و در این بین سهمی هم متعلق به زنان این ارتش است که متاسفانه تا به حال حقیقت مطلب در مورد فشارهای روانی واقعی این سربازان و آنچه در پایگاههای خارج از کشورشان به سرشان آمده، عنوان نشده است.
این سربازان معمولا بعد از برگشتن، از جانب اجتماع مورد پذیرش نیستند و حتی خانوادههایشان هم در ارتباط با آنها عاجز میمانند. مشکلات مربوط به مواد مخدر و گاهی هم الکل، خشونت غیر قابل کنترل و... باعث میشود که معمولا این سربازان نتوانند با مردم اطرافشان مثل سابق برخورد داشته باشند. در فیلم از شب بترس، سازنده سعی کرده به صورت کاملا شلختهای روی این موضوع و عدم رغبت اطرافیان برای ارتباط با تس مانور بدهد ولی به خاطر خط داستانی بیسر و ته، در این کار ناکام مانده است. کارگردان همچنین سعی کرده تا در ابتدا زنان اطراف تس را موجوداتی سطحی و کوتهفکر نشان بدهد که درکی از تفکرات این کهنه سرباز دنیا دیده ندارند ولی در انتهای ماجرا همین زنان به بلوغ فکری میرسند و به ارزش وجود یک زن سرباز در بینشان پی میبرند و شکرگزار میشوند!
کلیشه زنان جنگجو
در فیلم «از شب بترس»، مخاطبین از همان ابتدا با شخصیتهای زنی مواجه میشوند که با هم درگیرند و مثلا قرار است یک شب برای خوشگذرانی به خانهای دورافتاده در اطراف شهر بروند.
این زنان هیچ شباهتی به زنان خانهدار آمریکایی که شغل خاصی ندارند و جزو زنان عام محسوب میشوند، ندارند و با توجه به المانهایی که برای شخصیتها آوردهاند، رفتار آنها با ادعاهایشان جور در نمیآید. برای مثال شخصیت بث از ابتدای فیلم از تس ایراد میگیرد که رفتار درستی ندارد و نباید جلوی بچههایش(که حتی در حد یک سکانس در فیلم حضور ندارند) ناسزا بگوید و طوری صحبت میکند انگار که زنی مبادی آداب و به نوعی نماینده زنان خانواده دار و با اصول است.
بعد همین زن بدون هیچ هماهنگی با همسر احتمالی و بچههایش، خیلی راحت با دوستانش که اغلب همجنسگرا هستند، برای گذراندن شبی پر از تفریحات غیراخلاقی، به مکانی دورافتاده میرود و مهمانی مجردی برای خواهرش که علاقهای به چنین جشنی ندارد، ترتیب میدهد!
این تازه یکی از شخصیتهای داستان است که به هیچ وجه برای مخاطبین قابل هضم و درک نیست و در بقیه شخصیتها هم این نچسب و غیر واقعی بودن وجود دارد.
از طرف دیگر فیلمنامه به قدری مشکل دارد که مخاطب را به تعجب میاندازد. برای مثال این سؤال بعد از دیدن فیلم برای مخاطب پیش میآید که چرا خلافکاران باید جرم قتل این همه زن را برای خود بخرند و وقتی میتوانند صبر کنند تا آن شب، صبح شود و بعد از رفتن زنان به سراغ پولها که در خانه مخفی شده بروند؟ مسلم است که قتل باعث ورود پلیس و اف بیآی به مسئله میشود و خطر دستگیری را هم بالا میبرد ولی سازنده عقل و هوش خلافکاران ماجرا را در حد میز و صندلی حساب میکند تا داستان بزن و بکشش ادامه پیدا کند.
یا در مثال دیگر میتوان گفت در انتهای داستان، وقتی تس برای پلیس در مورد اتفاقات آن شب شهادت میدهد، عنوان میکند که بعد از تمام شدن ماجرا با دوستانش از خانه دور افتاده تا شهر را پیاده آمدهاند... این با توجه به اینکه آنها با سه ماشین به این خانه آمده بودند، عجیب است... چرا باید این زنان در آن وقت شب با پای پیاده به سمت شهر برگردند وقتی ماشینهایشان بیرون از خانه پارک شدهاند؟!
کارگردان در این فیلم سعی کرده تا مثلا وضعیت زنان را برای فرار از موقعیت بدی که در آن گیر افتاده بودند بسیار بغرنج نشان بدهد ولی هیچ توجهی حتی به کوچکترین مسائل ندارد و کاملا مشخص است که اثری سر همبندی را به سفارش یک کمپانی نه چندان معروف ساخته است که هم تم فمینیستی داشته باشد و هم خون و خونریزی که این روزها جفتش در تعداد زیادی از فیلمها مد شدهاند.
تولیدات درجه سه
میتوان به جرئت گفت که فیلمها و سریالهای هالیوودی دیگر مانند دهههای گذشته نمیتواند باعث شگفتی مخاطبین باشد و تعداد ساختههای با کیفیت که تیم نویسندگان قوی روی آنها کار میکنند و حساب شده ساخته میشوند هم بسیار کم شدهاند اما با این وجود، باز هم ساخت آثار بسیار ضعیفی که قرار است برای مخاطبین با هوش و توانایی استدلال پایینتر ساخته شود، نسبت به قبل بیشتر شده است و معمولا اینگونه ساختهها، از روی یک سری کلیشههای مد روز تقلید میکنند تا مخاطبین را پای روایت بیسر و ته خود بنشانند.
در فیلم «از شب بترس»، کلیشه زنان همجنسگرا که از قضا از نژادهای مختلف هستند و با همدیگر بدون هیچ نگاه نژادپرستانهای دوست هستند، وجود دارد و در این میان این گروه به کمک زن ارتشی و معتاد به الکل نجات داده میشوند و این وسط هم کلی خون و خونریزی با دلیل و بیدلیل اتفاق میافتد.
جالب است که کارگردان فیلم «از شب بترس» در گذشته جزو تیم کارگردانی سریالهای موفقی مانند «جهنم متحرک» و «میلیادرها» و... بوده است ولی پذیرش ساخت چنین فیلم بیازرشی که نمرات بسیار پایینی در سایتهای مربوط به منتقدین و مردم عام دارد، از سوی این کارگردان عجیب است و شاید دلیلش قراردادهایی باشد که برخی کارگردانان برای ساخت فیلمها با کمپانیها امضا میکنند و در این قراردادها معمولا تعداد مهم است نه کیفیت و فیلمنامه و....