وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: اکنون که در شرایط تحریم قرار داریم، ورود به اتحادیه اوراسیا فرصت خوبی برای حضور در بازارهای جهانی است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، عباس علی‌آبادی با اشاره به موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا اظهارداشت: نخستین بار است که در دولت سیزدهم توانسته‌ایم با پنج کشور بزرگ و پُرجمعیت ارتباط تجارت آزاد برقرار کنیم. این کشورها نیازمند توانمندی‌های کشور ما در عرصه‌های مختلف از جمله صنعتی و اقتصادی هستند.

وی افزود: اکنون ما از بازار این کشورها، اقلام کشاورزی از جمله ذرت و گندم وارد می‌کنیم که با امضای این توافقنامه ارتباط‌ها گسترده‌تر و تجارت آزاد بین کشورمان و سایر کشورهای عضو این اتحادیه صورت می‌گیرد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکید کرد: این موافقت‌نامه فرصت و فضای خوبی را برای همه فعالان اقتصادی به ویژه بازرگانان و تولیدکنندگان برای نفوذ در بازارهای بزرگ کشورهای عضو اتحادیه فراهم کرده است که باید بیشترین بهره را ببرند.

علی‌آبادی با بیان اینکه این موافقت‌نامه از جنبه‌های مختلف مهم خواهد بود، گفت: اکنون در شرایط تحریم قرار داریم و این امر فرصت خوبی برای کشورمان برای حضور در عرصه‌های جهانی است.

گفتنی است، اولین موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا (چهارم دی ماه 1402) توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران و مقامات عضو این اتحادیه در سنت پترزبورگ روسیه امضا شد.

مطابق این موافقت‌نامه تجارت آزاد، جهت افزایش تجارت فی‌مابین و گسترش همکاری‌ها، علاوه‌بر تسهیل تجارت و رفع موانع غیرتعرفه‌ای، تعرفه ورودی حدود 87 درصد اقلام کالایی فی‌مابین حذف می‌شود.

اتحادیه اقتصادی اوراسیا با واردات 388 میلیارد دلاری از جهان، بازاری بسیار بزرگ در نزدیکی ایران محسوب می‌شود و افزایش مناسبات فی‌مابین امکان استفاده حداکثری از این پتانسیل و بازار بزرگ را برای کشورمان فراهم خواهد آورد.

با توجه به واردات قابل ملاحظه اوراسیا از جهان، با انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد فی‌مابین، پیش‌بینی می‌شود با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها و تولیدات مشترک و فراهم آوردن زیرساخت‌های مناسب، تجارت فی‌مابین افزایش قابل قبولی داشته باشد. اتحادیه اوراسیا شامل پنج کشور روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان با مجموع جمعیت 185 میلیون نفر است.

سهم پایین تجارت ایران با آسیای مرکزی

البته علاوه‌بر اتحادیه اوراسیا ایران باید به دنبال افزایش تجارت با آسیای مرکزی باشد. براساس گزارش اتاق بازرگانی ایران سهم تجارت ایران با منطقه آسیای مرکزی، یک درصد از کل ارزش تجاری‌مان است. همچنین مهم‌ترین مقصد صادراتی ایران در این منطقه ترکمنستان و عمده کالاهای صادراتی ایران به منطقه آسیای مرکزی شامل میله‌های آهنی، پلی‌اتیلن و میوه‌های خشک است. از سوی دیگر، عمده کالاهای وارداتی ایران از این منطقه شامل پنبه و مخلوط‌های گندم است.

به گزارش ایسنا، معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی تحت عنوان «مروری بر تجارت ایران آسیای مرکزی» روند تجارت ایران با کشورهای این منطقه شامل ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان را بررسی کرده است. این منطقه سرزمین پهناوری در قاره آسیا و محصور در خشکی است و هیچ مرزی با آب‌های آزاد جهان ندارد. 

بر اساس این گزارش تجارت ایران با منطقه آسیای مرکزی طی سال‌های اخیر با نوساناتی همراه بوده است. تجارت ایران با این منطقه در سال ۲۰۲۲، با افزایش هشت درصدی نسبت به سال قبل به حدود یک میلیارد و 500 میلیون دلار رسید. البته دلیل اصلی رشد مذکور افزایش ۲۶ درصدی واردات از این منطقه در مقابل افزایش سه درصدی صادرات بوده است. همچنین در میان کشورهای منطقه آسیای مرکزی، افزایش ۸۹ درصدی و ۱۰۶ درصدی واردات از دو کشور قزاقستان و تاجیکستان عامل اصلی افزایش واردات از این گروه کشورها در سال ۲۰۲۲ بوده است.

با این حال تراز تجاری ایران با پنج کشور منطقه آسیای مرکزی طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ همواره به نفع ایران مثبت بوده و در سال ۲۰۲۱ به بیشترین میزان خود طی مدت مذکور (۸۲۶ میلیون دلار) رسیده است. در سال ۲۰۲۲ نیز تراز تجاری ایران با منطقه آسیای مرکزی حدود ۳۰ میلیون دلار کاهش یافته و به ۷۹۶ میلیون دلار رسیده است.

همچنین در سال ۲۰۲۲ ترکمنستان مهم‌ترین مقصد عمده صادراتی ایران در آسیای مرکزی بوده که ۳۸ درصد از ارزش کل صادرات ایران به این منطقه را به خود اختصاص داده و ازبکستان نیز در مقام دوم قرار دارد. همچنین در سال ۲۰۲۲ از کل ارزش تجارت کالایی ایران به این منطقه، ۷۷ درصد متعلق به صادرات، معادل ۱.۱ میلیارد دلار، بوده و مابقی، معادل ۳۳۹ میلیون دلار را واردات تشکیل داده است.