سازمان جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (اکواس) که تابستان گذشته شورای نظامی حاکم بر نیجر را تهدید به مداخله نظامی کرده بود، سرانجام این شورا را به رسمیت شناخت.
۲۶ جولای (4 مرداد) بود که فرماندهان گروه نظامی موسوم به «شورای ملی حفاظت از میهن» در نیجر، با حمایت مردم این کشور و بدون شلیک حتی یک گلوله دست به کودتا زده و رئیس‌جمهور طرفدار فرانسه این کشور را بازداشت کردند. بر اساس گزارش‌ها نیجر بعد از بورکینافاسو، هشتمین کشور آفریقایی است که در سال‌های اخیر از از اردوگاه فرانسه و غرب جدا می‌شود. حتی برخی کارشناسان سیاسی از تحولات نیجر به جای کودتا تحت عنوان «رستاخیز آفریقا» یاد می‌کنند. به دنبال برکناری رئیس‌جمهور سابق نیجر از قدرت، شورای نظامی حاکم بر این کشور با لغو تمام توافقنامه‌های نظامی با پاریس خواستار خروج سفیر و نظامیان فرانسوی از نیجر شد. همزمان جامعه کشورهای اقتصادی غرب آفریقا موسوم به اکواس نیز به حاکمیان نظامی نیجر هشدار دادند که حمله نیروهای این سازمان به کشور نیجر حتمی است و فقط زمان آن نامشخص است.
موفقیت حاکمان نیجر
اما با گذشته چند ماه از آن تهدید حاکمان نظامی نیجر موفق شدند هم فرانسوی‌ها را از خاک خود اخراج کنند و هم مشروعیت خود را با شناسایی از سوی اکواس تقویت کنند. به گزارش فارس، سران جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا بعد از آنکه تابستان گذشته حاکمیت نظامی نیجر را تهدید به مداخله نظامی در این کشور در صورت خودداری از بازگرداندن رئیس‌جمهور مخلوع به قدرت کردند، سرانجام این حاکمیت نظامی را به رسمیت شناختند. این سازمان با این وجود کمیته‌ای متشکل از سه تن از رهبرانش را برای مذاکرات با حاکمان نظامی نیجر بر سر گذار به سمت حاکمیت دموکراتیک منصوب و برداشتن تحریم‌ها را مشروط به اجرای این گذار کردند. به نوشته خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، «عمر عالیو تورای»، رئیس کمیسیون اکواس در جریان نشست این سازمان در شهر ابوجا، پایتخت نیجریه اعلام کرد، تیمی از سران دولت‌های عضو سازمان با نظامیان حاکم بر نیجر «بر سر یک برنامه انتقال قدرت کوتاه‌مدت» برخلاف برنامه سه‌ساله‌ای که این نظامیان قبلا برای این منظور پیشنهاد کرده بودند، مذاکره می‌کنند.
«تورای» بعد از نشست اکواس به خبرنگاران گفت: «سران دولت‌های عضو تصدیق کردند آنچه که در نیجر اتفاق افتاده، یک کودتا است و شورای ملی حفاظت سرزمینی نیجر دولت نظامی حاکم بر این کشور است.» این رهبران همچنین خواستار آزادی فوری و بی‌قید و شرط بازوم که از زمان کودتا در بازداشت به سر می‌برد شدند اما درخواستی برای بازگشت او به ریاست‌جمهوری مطرح نکردند. بر اساس این گزارش تورای بیان داشت، تحریم‌های منطقه‌ای علیه نیجر تنها در صورتی کاهش خواهند یافت که شورای نظامی نیجر با درخواست‌های مطرح‌شده از سوی اکواس موافقت کند. او تهدید کرد، خودداری این شورا از این کار سبب خواهد شد که این بلوک «تمامی تحریم‌ها از جمله استفاده از زور را حفظ کرده و از اتحادیه آفریقا و همه شرکای دیگر بخواهد تحریم‌های اساسی علیه اعضای شورای ملی حفاظت سرزمینی نیجر و شرکای آنها را اجرائی کنند.»
سران اکواس در ابتدای نشست خود در شهر ابوجا همچنین گفتند، تلاش‌های آنها برای مقابله با جریان کودتاها در چند کشور منطقه تاکنون موفقیتی در پی نداشته است. رئیس کمیسیون اکواس خاطرنشان کرد، با وجود تحریم‌هایی که اکواس اعمال کرد، شورای نظامی حاکم در نیجر قدرت خود را تحکیم کرد و همچنین دولت‌های نظامی در دو کشور مالی و بورکینافاسو نیز همکاری با اکواس بر سر اجرای گذار به سمت حاکمیت غیرنظامی را متوقف کرده‌اند. اواخر شهریورماه شوراهای نظامی در سه کشور نیجر، مالی و بورکینافاسو در غرب آفریقا پیمان امنیتی مشترکی تحت عنوان «پیمان امنیتی ساحل صحرا» را امضا کرده و متعهد به کمک به یکدیگر در صورت بروز هرگونه شورش یا تجاوز خارجی علیه هرکدام از این سه کشور شدند.
واکنش شورای نظامی نیجر
شورای نظامی نیجر همزمان با برگزاری نشست اکواس با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» گفت، موضع خود را تغییر نمی‌دهد. این شورا در این پیام کوتاه نوشت: «ما عقب نخواهیم نشست. ما سازش نخواهیم کرد. ما خیانت نخواهیم کرد و پیروز خواهیم شد.»