چگونگی عملکرد کمیته اضطرار آلودگی هوا درگفت‌وگوی کیهان با معاون استاندار تهران
سرویس اجتماعی- مهدی برازنده:
به گزارش کیهان، در روزهای پایانی آبان و ابتدای آذرماه امسال، طبق سنوات گذشته و همزمان با برودت هوا، شاهد پدیده وارونگی و افزایش آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور از جمله تهران بودیم، به طوری که روز چهارشنبه اول آذرماه، براساس تصمیم کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران، فعالیت مدارس ابتدائی به صورت مجازی برگزار شد. با این حال، هفته گذشته آسمان تهران در اکثر روزها نسبتاً کدر و آلوده بود، از این رو بسیاری از خانواده‌ها نسبت به سلامتی خود و فرزندان محصل خود در این شرایط احساس نگرانی کردند و شاید مثل سال‌های قبل، منتظر تشکیل جلسات متعدد کمیته اضطرار و تعطیلی مدارس بودند اما غیر از یک یا دو روز، خبری از تعطیلی مدارس در استان نشد. این هفته نیز برای تهران، اراک، اصفهان، کرج و تبریز روزهای آلوده پیش‌بینی شده است.
در کمیته اضطرار آلودگی هوا که تصمیم برای تعطیلی مدارس بر عهده آن‌هاست، نمایندگانی از وزارت بهداشت، شهرداری، وزارت کشور، سازمان حفاظت محیط‌زیست، پلیس راهور، اورژانس، وزارت آموزش و پرورش و استانداری حضور دارند و براساس پیشنهاد و رای‌گیری جمعی، اگر شاخص آلودگی از 150 فراتر رود، پیشنهاد تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و اگر از 200 بالاتر رود، پیشنهاد تعطیلی ادارات و مدارس و دانشگاه‌ها ارائه می‌شود.
گفتنی است، شاخص کیفیت هوا به پنج دسته تقسیم می‌شود که از عدد صفر تا ۵۰ پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ قابل قبول، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۰ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوای خطرناک را شامل می‌شود و اگر شاخص کیفیت هوا زیر 150 باشد، کمیته اضطرار تصمیم به تعطیلی مدارس نخواهد گرفت. تهران از ابتدای امسال ۹ روز هوای پاک، ۶۰ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۷ روز هوای ناسالم برای همه افراد را تجربه کرده است.
کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران
این روزها چه می‌کند؟
برای بررسی بیشتر عملکرد کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران، با معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران گفت‌وگو کردیم. «میرمحمد غراوی» در رابطه با وضعیت برگزاری جلسات کمیته اضطرار و این شبهه که آیا جلسات و محدودیت‌های این کمیته نسبت به سال‌های قبل، کمتر شده است یا خیر، به کیهان گفت: در 12 روز گذشته، متناسب با شرایط حاکم در سطح استان، حداقل چهار جلسه اضطرار آلودگی هوا تشکیل شده است و تصمیم‌های لازم از جمله تعطیلی مدارس را برنامه‌ریزی و اتخاذ کردیم. باید توجه داشت که برای تعطیلی مدارس، لازم است همه شرایط سنجیده شود، در هفته گذشته وضعیت هوای استان به قدری حاد نبود که کار به تعطیلی مدارس کشیده شود.
غراوی درباره گلایه‌مندی بعضی خانواده‌ها از حضور دانش‌آموزان در مدارس با توجه به حاکمیت آلودگی هوا در سطح شهر، افزود: هر زمان شاخص آلودگی هوا از 150 فراتر برود، مجبور به تعطیل یا غیرحضوری شدن مدارس و دانشگاه‌ها می‌شویم، این درحالی است که هفته گذشته چنین وضعیتی در شهر تهران حاکم نبود و فقط در باقرشهر، کهریزک، ورامین و قلعه‌نو این اتفاق افتاد و مدارس به صورت غیرحضوری برگزار شدند. ضمناً کمیته اضطرار در این مدت یک‌سری توصیه‌ها به گروه‌های سنی حساس و پرخطر مبنی بر حضور نیافتن در خارج از منازل، ماسک زدن و ورزش نکردن در هوای آزاد را ارائه کرد.
وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به گفته سال گذشته وزیر سابق آموزش و پرورش که حتی شاخص 200 را رد می‌کرد و مخالف تعطیلی مدارس بود، آیا این روند در سال جاری هم حاکم است یا خیر، تاکید کرد: اگر شاخص به میزان 200 برسد، امکان دایر ماندن کلیه مدارس وجود ندارد، همچنین اگر شاخص ما در مرز 151 یا 152 باشد نیز ممکن است تصمیم به تعطیلی مدارس نگیریم اما وقتی شاخص به 200 برسد، علاوه‌بر تعطیلی مدارس، درخصوص اجرای طرح زوج و فرد کردن تردد خودروها، حتی غیرحضوری کردن فعالیت کارکنان اداره جات سطح شهر تصمیم گیری می‌کنیم.
اسقاط نکردن خودروها
مهم‌ترین عامل آلودگی هوا
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران در پاسخ به این سؤال که کمیته اضطرار آلودگی هوا غیر از تشکیل جلسات اضطرار در مواقع بحرانی و تعطیلی مدارس و اداره‌ها، به چه وظایف دیگری عمل می‌کند، گفت: کارگروه هوای پاک استان تهران که به ریاست استاندار تشکیل می‌شود، همه آلودگی‌ها در بخش‌های مختلف را بررسی و راهکارهای لازم را برای دستگاه‌های متولی مانند وزارت صمت، شهرداری، وزارت نفت و... ارائه می‌کند و سهم هریک از دستگاه‌ها را مشخص کرده است. خیلی از این دستگاه‌ها در جلسات، استدلال خود برای میزان عملکرد خود را ارائه می‌کنند، مثلاً عنوان می‌کنند که منابع لازم برای انجام مسئولیت مورد نظرشان در مقابله با آلودگی هوا را ندارند یا نیازمند زمان هستند. مثلاً یکی از پیش پا افتاده‌ترین موارد، این است که ما سالانه بیش از 300 هزار خودرو در تهران پلاک‌گذاری می‌کنیم اما خروجی خودروهای اسقاط شده 7 هزار دستگاه بیشتر نیست؛ این موضوع تناسب ندارد و وزارت صمت باید توجه بیشتری به این موضوع داشته باشد؛ شاید بیش از 70 درصد از آلایندگی هوا در مقاطع زمانی کنونی که برودت هوا زیاد است و آلودگی هوا داریم، ناشی از تردد خودروها و وسایل نقلیه غیراستاندارد است.
غراوی ادامه داد: توصیه به دستگاه‌های مختلف در کمیته اضطرار آلودگی هوا همیشه بوده و هست، اما مهم آن است که دستگاه‌ها به وظایف خود عمل کنند. بخش عمده‌ای از آلودگی هوا مربوط به خودروها و وسایل نقلیه متحرک در سطح شهر مانند موتورسیکلت‌ها، کامیون‌ها و اتوبوس‌ها است و بخشی مربوط به انتشار دهنده آلاینده نقاط ثابت مثل نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها.
پیشنهاد تغییر زمانی فعالیت مدارس
وی در پاسخ به این سؤال که استانداری تهران به عنوان نماینده ارشد دولت در استان، چطور به وظیفه خود در مدیریت و کاهش آلودگی هوا عمل می‌کند، بیان داشت: در همه استان‌ها، رئیس کارگروه هوای پاک استان، شخص استاندار است و بر اساس قانون مصوب هوای پاک به وظایف خود عمل می‌کند. مثلاً یکی از مواردی که ما می‌خواهیم اجرائی شود، کاهش تقاضای سفر در سطح شهر است؛ یکی از مواردی که همواره رو به افزایش بوده است، تردد دانش‌آموزان و دانشجویان به مراکز آموزشی و آموزش عالی است و این ترددها از صبح تا غروب در شهر جریان دارد، اکنون با توجه به اینکه ما همواره در زمستان شاهد وارونگی دما هستیم، کارگروه هوای پاک پیشنهاد می‌کند، به جای آنکه ما سال تحصیلی خود را از مهرماه شروع کنیم و پس از دو ماه با برودت هوا و وارونگی هوا مواجه شویم، سال آغاز تحصیلی را چندماه جلوتر برگزار کنیم و از طرفی تعطیلات مدارس را در ماه‌های سرد سال داشته باشیم، با این حال زمانی که ما چنین پیشنهادی را مطرح می‌کنیم، دستگاه‌های متولی نظرات خاص خودشان را دارند و از طرفی حق هم با آن‌هاست، آن‌ها هم به تعلیم و هم به تربیت می‌پردازند و اعلام می‌کنند ما در تابستان برنامه‌های فرهنگی و ورزشی برای دانش‌آموزان داریم و در صورت جلو آمدن سال تحصیلی از این برنامه‌ها عقب می‌مانیم.
همکاری با سازمان هواشناسی
برای پیش‌بینی شرایط اضطراری
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران درباره هماهنگی سازمان هواشناسی با کمیته اضطرار آلودگی هوا و نحوه عملکرد این سازمان که نقش مهمی دارد، گفت: براساس آئین‌نامه موجود، هواشناسی باید 96 ساعت قبل، وضعیت هوا را به ما اعلام کند، ضمن اینکه ما از ایستگاه‌های سنجش در سطح شهرهای استان اطلاعات را دریافت می‌کنیم و دانشگاه‌های علوم پزشکی که نماینده وزارت بهداشت و متولی سلامت جامعه هستند نیز با شاخص‌های مورد نظر خود، مراتب نگرانی‌شان را اعلام کرده و درخواست تشکیل جلسه می‌دهند، سپس نمایندگان دستگاه‌های مختلف در این جلسه حاضر می‌شوند و نهایتاً اگر تشخیص دهیم که سلامت مردم در خطر است، با توجه به گزارش هواشناسی و دانشگاه علوم پزشکی، در جلسه اضطرار آلودگی هوا اقدامات پیشگیرانه را اتخاذ و به مردم اعلام می‌کنیم.