در آستانه زمستان و کمبود گاز
زمزمههای برکناری زلنسکی دوباره بلند شد
سرویس خارجی-
افسر و تحلیلگر سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) میگوید: با افزایش شدت سرما در اوکراین و ناتوانی دولت در تأمین خواستههای مردمی، مطالبه برکناری رئیسجمهور در بین مردم همهگیر خواهد شد. در زمستان گذشته نه فقط اوکراین که بسیاری از کشورهای اروپایی به شدت تحت فشار بودند و «سرما» و «بیگازی» جان صدها اروپایی را گرفت.
نزدیک به 2 سال از جنگ اوکراین میگذرد طی این مدت اصرار زلنسکی به پیوستن به ناتو و پیروزی در جنگ به قیمت صدها میلیارد دلار خسارت اقتصادی، ویرانی کشور، کشته شدن دهها هزار تن و آوارگی میلیونها اوکراینی دیگر منجر شده است. با شروع جنگ غزه و همچنین شکست سنگین اوکراین در ضدحمله تابستان اخیر تمامی تلاشها در غرب به پایان جنگ از طریق مذاکره متمرکز شده است. نشریه آلمانی بیلد چند روز پیش از طرح محرمانه
بایدن- شولتش برای وادار کردن زلنسکی به مذاکره با پوتین خبر داد. طی هفتههای اخیر نیز برخی منابع امنیتی در غرب از طرحهایی خبر میدهند که اروپا و آمریکا به دنبال برکناری زلنسکی و جایگزینی وی با فردی خبر میدهند که شهامت سازش را داشته باشد. برخی منابع حتی از احتمال ترور وی نیز خبر دادهاند.
«لری جانسون» افسر سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) نیز میگوید: سرما و یخبندان شدید امسال احتمالاً مردم اوکراین را به سمت این مطالبه سوق خواهد داد که قویاً به دنبال استعفای «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین باشند. به گزارش مهر به نقل از اسپوتنیک وی در اینباره گفت: «فکر میکنم چند هفته آینده از نظر روحیه اوکراینیها بسیار مهم خواهد بود، زیرا همانطور که میبینید زمستان زود آمد و با قدرت خاصی هم آمد.» «لری جانسون» در ادامه افزود: «هوا بسیار سرد است و تازه هنوز نوامبر(آذر) است و وارد دسامبر (دی) نشدهایم، به احتمال زیاد نیروگاهها و سیستمهای گرمایشی در اوکراین نتوانند بار این شدت سرما و یخبندان را تحمل کنند. به گفته این مقام سابق سازمان سیا «دوره کسانی که زندگی عادی داشتند و از جنگ آسیب ندیدند تمام خواهد شد و هنگامی که افراد بیشتری در اوکراین رنج ببرند، فشارها برای استعفای زلنسکی هم افزایش خواهد یافت. و همچنین جنگ و جدال بین رهبر اوکراین و فرماندهی نظامی برای قدرت در این کشور ممکن است در ماه دسامبر دوباره آغاز شود.»
روایت فایننشالتایمز از شکست تحریمها
اما همزمان با تلاشها برای برکناری زلنسکی اخبار و گزارشها از این حکایت دارد که تحریمهای ضد روسی نیز کارآمد نبودهاند. طی دو سال گذشته مجموع اروپا و آمریکا بیش از 5هزار انواع تحریم علیه مسکو وضع کردهاند و حالا گزارش خود منابع غربی نشان میدهد که این تحریمها بیاثر بوده است. فایننشالتایمز در همین رابطه با انتشار گزارشی نوشته است: «افزایش تجارت کشورها با روسیه نگرانیهایی را بین آمریکا و متحدان غربی واشنگتن برانگیخته است و ضمن بیاثر نشان دادن تحریمهای غرب علیه مسکو، از تمایل بیشتر کشورها برای مراوده با روسیه حکایت دارد. این روزنامه در گزارش خود به افزایش صادرات ترکیه در سال جاری پرداخته و نوشته است: مقامهای آمریکایی و متحدانش درباره نقش آنکارا به عنوان کانالی برای انتقال کالاهای حساس ساخت تولیدکنندگان این کشور به روسیه نگران هستند.»
به گزارش ایرنا به نقل از «فایننشالتایمز» افزایش تجارت و واردات ۴۵ کالای غیرنظامی مورد استفاده توسط ارتش روسیه، تلاشهای آمریکا و اروپا را برای محدود کردن توانایی مسکو جهت تجهیز نیروهای مسلح خود تضعیف کرده و به تنشها بین آنکارا و شرکای آن در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) دامن زده است. یکی از شواهدی که نشان میدهد واشنگتن کنترل چنین تجارتی را در اولویت قرار داده است دیدار «برایان نلسون» معاون خزانهداری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی از اسلامبول و آنکارا در این هفته است. وی قرار است در آنجا درباره «تلاشهایی برای جلوگیری، اختلال و تحقیقات درباره فعالیتهای تجاری و مالی که به نفع روسیه در جنگ اوکراین است»، گفتوگو کند.
بر اساس گزارش فایننشالتایمز، تلاشها برای قطع این تجارت به دلیل این که شامل کالاهای دارای کاربرد تجاری و نظامی است پیچیده و دشوار بوده است. طبق این گزارش، در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۳ میلادی، ترکیه گزارش داد ۴۵ کالا به ارزش ۱۵۸ میلیون دلار را که در فهرست آمریکا به عنوان «کالاهای دارای اولویت بالا» ذکر شده است به روسیه و پنج کشور شوروی سابق صادر کرده است. این کشورها مظنون به ایفای نقش واسطه برای مسکو هستند. این آمار سه برابر سطح ثبتشده در همین بازه زمانی در سال ۲۰۲۲ و آغاز جنگ اوکرین است. فایننشالتایمز در بخشی از گزارش خود به نقل از یک مقام اروپایی آورده است: ترکیه و امارات اغلب مقصد واسطه برای سازمانهای روسی هستند که تلاش میکنند از مسیرهای واردات چندمرحلهای برای دور زدن تحریمها بهره ببرند و به ویژه از آنها برای خرید کالاهای اروپایی استفاده شده است.
رجوع به سلاحهای قدیمی
همزمان «بیزینس اینسایدر» نیز در گزارشی با اشاره به کاهش حمایت جمهوریخواهان از بسته کمکی آمریکا به اوکراین، از آموزش سربازان اوکراینی در مناطق نظامی مخفی با سلاحهای به جا مانده از شوروی سابق برای رویارویی با پهپادهای روسی خبر میدهد و این رسانه آمریکایی به نقل از «ایبیسینیوز» نوشته است: «سربازان اوکراینی در مناطق نظامی مخفی در شمال این کشور، با سلاحهای ضدهوایی و مسلسلهای متعلق به دوران شوروی آموزش میبینند. این در حالی است که روسیه استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) را برای مقابله با ارتش اوکراین افزایش داده است.» «بیزینس اینسایدر» به نقل از پایگاه خبری ایبیسینیوز نوشته است روسیه در ۲ ماه گذشته ۸۰۰ هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) پرتاب کرده است. گفتنی است مسکو روز شنبه بزرگترین حمله پهپادی خود را به کییف از زمان آغاز جنگ انجام داد که در آن پنج نفر مجروح شدند. بر اساس گزارش «بیزینس اینسایدر» بسته کمکی آمریکا به اوکراین در حالی به کنگره ارائه شد که حمایت نظامی از این کشور در میان جمهوریخواهان راستگرای تندرو محبوبیت کمتری یافته است. رئیس دفاع مرزی شمالی اوکراین در این رابطه تاکید کرده است که کاهش کمکهای آمریکا به تواناییهای دفاعی کییف ضربه زیادی میزند.
حملات سایبری
اما بخش انرژی اروپا نیز که طی دو سال جنگ اوکراین بیشترین خسارت مالی را متحمل شده است. بر اساس گزارش پولیتیکو طی این مدت افزایش شدید حملات سایبری را نیز شاهد بوده است. به گزارش ایرنا به نقل از این نشریه آمریکایی، از زمان آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین، هزاران حمله سایبری شبکه انرژی اروپا را هدف قرار داده است، بهگونهای که رهبران ارشد بخش انرژی این قاره ضمن ابراز نگرانی، خواستار انجام اقدامات کافی و فوری در این زمینه شدهاند. «لئونارد بیرینبام» مدیر اجرائی شرکت «E.ON» به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای برق اروپا، در مصاحبهای گفت: «کلاهبرداران روزبهروز پیشرفت میکنند، بنابراین ما هم باید روزبهروز بهتر شویم. اینک من نگران هستم و در آینده حتی بیشتر نگران خواهم شد.»
تازهترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهد که میانگین هفتگی تعداد حملات سایبری علیه شرکتهای برق سراسر جهان بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ میلادی، ۲ برابر شده است. براساس گزارش این نهاد بینالمللی، هر هفته یکهزار و ۱۰۱ حمله سایبری علیه شرکتهای برق جهان صورت میگیرد. در این گزارش همچنین تاکید شده است که شرکتهای اروپایی پس از آغاز جنگ در اوکراین شروع به استخدام کارشناسان امنیت سایبری کردند؛ اقدامی که نشانگر فقدان آمادگی برای حملات احتمالی سایبری است. معاون وزیر انرژی لهستان در این خصوص گفت: من با چشمان خود شاهد هزاران حمله سایبری به شبکه انرژی این کشور بودم.