توسعه مسیر میانی در کریدور شرق به غرب تجارت جهانی، اگرچه می‌تواند انتفاعات اقتصادی برای کشور داشته باشد اما از طرفی با توجه به تقویت رقبای منطقه‌ای می‌تواند زمینه‌ساز مخاطرات جدی در حوزه امنیتی شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم،  امروزه از این ایده کمربند اقتصادی راه ابریشم به عنوان کریدور زمینی شرق به غرب یا راه ابریشم جدید یاد می‌شود و عملاً سه شاخه زمینی مختلف در راه ابریشم جدید بیش از بقیه اهمیت دارد. دو مسیر آسیای میانه و دریای خزر و شرق به غرب که از ایران عبور می‌کنند و مسیر شمال. اگر با نگاه صرفاً اقتصادی به کریدور زمینی میانی (شاخه شمالی) نگاه کنیم، مشاهده می‌شود که مسیر پر پیچ‌ و خم‌تری را طی می‌کند و حتی قسمتی از این مسیر زمینی باید از دریای خزر عبور کند تا به کشور آذربایجان برسد.

همچنین در این مسیر چالش‌هایی درخصوص عبور از کشور ارمنستان برای اتصال به ترکیه وجود دارد که اختلاف مرزی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان نیز ابهامات در این خصوص را تشدید کرده است.

 بر این اساس، مسیر زمینی سرخس تا مرزهای استان آذربایجان غربی (شاخه جنوبی کریدور میانی) به هیچ عنوان با این چالش‌ها روبه‌رو نیست. اما نکته‌ای که در این خصوص وجود دارد و عملا کریدور شاخه جنوبی کریدور میانی را کمرنگ کرده است اقدامات سلبی و ایجابی رقبای منطقه‌ای (ترکیه و روسیه) در توسعه کریدورهای رقیب کریدور مذکور است.

گفتنی است، در طرح نوین راه ابریشم قرار است با توجه به مناقشات میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، مسیر کریدور میانی (شاخه شمالی) از جمهوری آذربایجان، ایران و ترکیه عبور کند و عملا کشور ارمنستان از کریدور حذف خواهد شد.

مخاطرات احتمالی توسعه کریدور میانی

نکته‌ای که در این‌جا باید همواره مورد توجه قرار گیرد نگاه همه‌جانبه و کلان‌تر به موضوع توسعه کریدورها خصوصا توسعه کریدور میانی است. به بیانی دیگر توسعه کریدورها اگرچه در ظاهر می‌تواند انتفاعات اقتصادی برای کشور داشته باشد اما همواره در هر فرصتی تهدیدهایی نیز نهفته است.  لازم به ذکر است توسعه کریدور میانی که از ترکیه عبور می‌کند طبیعتا منجر به تقویت اقتصادی رقبای منطقه‌ای (مثل ترکیه) خواهد شد. 

همچنین این موضوع می‌تواند در آینده مخاطرات امنیتی برای کشور ما داشته باشد. دقیقا به همین دلیل است که توسعه کریدورها دارای ابعاد مختلفی است و نمی‌شود صرفا انتفاعات اقتصادی آن را مورد توجه قرار داد و از سایر ابعاد آن چشم‌پوشی کرد. نکته‌ای که در نهایت به صراحت می‌توان بر آن تاکید کرد این است که نباید از ظرفیت برنامه توسعه هفتم در حوزه حل و فصل چالش‌های مرتبط با کریدور‌های اقتصادی امنیتی غفلت کرد.