تا پایان شهریور ۱۴۰۲ اطلاعات بیش از ۱۹۵۵ هزار میلیارد تومان از تسهیلات کلان بانک‌ها، منتشر شده است. برخی بانک‌ها از جمله ملت و آینده، برخلاف قانون بودجه، عملکرد مطلوبی در انتشار اطلاعات تسهیلات کلان خود نداشته‌اند.

به گزارش مسیر اقتصاد، سال گذشته برای اولین بار اطلاعات بخش قابل توجهی از تسهیلات کلان (تسهیلات بالای ۵۰ میلیارد تومان) و اشخاص مرتبط بانکی برای عموم مردم در پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی منتشر شد تا زمینه نظارت عمومی فراهم شود. براساس اطلاعات صورت‌های مالی بانک‌ها و موسسات اعتباری تا انتهای شهریور ۱۴۰۲، کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور به حدود ۵۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که حدود ۱۹۵۵ هزار میلیارد تومان از تسهیلات به صورت شفاف منتشر شده است.

از کل ۱۹۵۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان شفاف شده، بیش از ۳۹۳ هزار میلیارد تومان به بانک پاسارگاد اختصاص دارد و سپس به ترتیب بانک‌های سپه، صنعت و معدن، صادرات، تجارت، اقتصاد نوین، ملی و شهر در زمینه میزان تسهیلات شفاف شده، رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. از طرفی در سال ۱۴۰۲ هنوز هیچ اطلاعاتی از تسهیلات کلان بانک آینده در پایگاه بانک مرکزی منتشر نشده و اطلاعات منتشر شده از سوی بانک ملت نیز تنها حدود سه درصد مانده تسهیلات این بانک را شامل می‌شود. همچنین از نظر مقدار تسهیلات شفاف شده نیز بانک‌های ملت، ملی، تجارت، صادرات، آینده، مسکن، کشاورزی و پارسیان، بدترین وضعیت را دارند. اطلاعات منتشر شده از سوی بانک‌ها نشان می‌دهد به طور معمول سهم تسهیلات کلان از کل مانده تسهیلات بانک‌ها در کمترین حالت حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد است. همچنین بانک‌های خصوصی تمایل بیشتری به اعطای تسهیلات کلان در مقایسه با اعطای تسهیلات خرد دارند.  ضمن اینکه امسال بانک‌های زیان‌ده موظفند تمامی تسهیلات کلان خود را به صورت عمومی منتشر کنند. به این ترتیب عملکرد برخی بانک‌ها از جمله بانک‌های ملت، تجارت، صادرات، آینده و پارسیان و همچنین برخی بانک‌های بزرگ دولتی در شفافیت تسهیلات کلان، با وضعیت مطلوب فاصله جدی دارد. 

در واقع چنانچه این بانک‌ها نیز به مانند بانک‌های دیگر، اطلاعات تسهیلات کلان خود را به درستی و دقیق منتشر کنند، انتظار می‌رود آمار تسهیلات شفاف شده به بیش از دو برابر مقدار فعلی و حدود ۴۰۰۰ هزارمیلیارد تومان برسد.

اکنون انتشار اطلاعات تسهیلات کلان و اشخاص مرتبط بانکی به شفافیت حدود ۳۶ درصد از کل تسهیلات بانک‌ها منجر شده است. از آنجا که بانک‌ها بر اساس مجوز بانک مرکزی از قدرت خلق پول برخوردارند و می‌توانند تسهیلات بانکی را به انتخاب خود به فعالان اقتصادی اعطا کنند، نظارت بر فرآیند آنها اهمیتی ویژه دارد و نظارت عمومی در این حوزه ضروری است.