یادآوری طرح تجزیه ایران در شبکه‌های ماهواره‌ای معاند
سال‌های 1401 و 1402 را باید یکی از مقاطع ویژه در تاریخ رسانه‌ای جهان به شمار آورد. سالی که در آن یک ملت، زیر بمباران رسانه‌ای چند کشور قرار گرفت. هر چند که این محاصره رسانه‌ای، طی چهار دهه اخیر همواره برقرار بوده اما درگذشت مهسا امینی و حوادث پس از آن، این فضا‌سازی رسانه‌ای را به نقطه جوش رساند و شاهد بی‌سابقه‌ترین جنگ در شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی علیه ایران از سوی دولت‌های غربی و رژیم صهیونیستی بودیم. هر چند که به تعبیر حسن عابدینی، معاون امور استان‌های صداوسیما « ۲۹۸ شبکه فارسی‌زبان و ده‌ها شبکه کردی و ترکی ضد نظام اسلامی برنامه تولید و پخش می‌کنند» اما به طور مشخص، چهار شبکه بی‌بی سی فارسی، ایران اینترنشنال، من و تو و صدای آمریکا به ترتیب در بین شبکه‌های فارسی‌زبان بیشتر تراکم خبرپراکنی و همچنین انتشار اخبار جعلی درباره ایران را طی ماه‌های مهر و آبان امسال در پیش گرفتند. از نکات قابل تأمل، افزایش شدید تولید فیک نیوز یا خبر جعلی علیه جمهوری اسلامی توسط چنین شبکه‌هاست که اضافه صفحات آنها در فضای مجازی است.
دروغ پلكانی برای باورپذیری دروغ
همان‌طور که عنوان شد، فیک نیوز یا خبر جعلی، اصلی‌ترین سلاح دستگاه عریض و طویل رسانه‌ای جبهه مخالفان ایران در تهاجم نرم است.
علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و جنگ شناختی با اشاره به شیوه‌های جدید دروغ‌‌سازی رسانه‌های بیگانه گفت: امروزه با مسئله‌ای به نام دروغ پلكانی و راست پلكانی مواجه هستیم كه در این روش رسانه‌ها به‌دروغ، شیب نمی‌دهند؛ بلكه آرام‌آرام در ذهن مخاطب آن را می‌كارند.
وی با بیان اینكه امروزه مخاطبی وجود ندارد كه متوجه نشود مبحثی كه رسانه مطرح می‌كند دروغ است یا خیر گفت: امروزه با مسئله‌ای به نام دروغ پلكانی و راست پلكانی مواجه هستیم. در این روش رسانه‌ها به‌دروغ، شیب نمی‌دهند؛ بلكه آرام‌آرام در ذهن مخاطب می‌كارند. وی افزود: ذهن مخاطب در ابتدا مقاومت می‌كند؛ اما وقتی جلوتر می‌رود، ذهن او به مطلب منتشر شده، سهل ممتنع نگاه می‌كند و در ادامه مسیر، ذهن مخاطب شروع به ساختن می‌كند. این كارشناس مسائل رسانه با تصریح بر اینكه فرمول دروغگویی توسط رسانه‌های بیگانه تغییر پیدا كرده است اظهار كرد: این رسانه‌ها، اعتبار مطلب راست و حقیقت را آرام‌آرام كاهش می‌دهند.
این متخصص علوم شناختی درباره شیوه عملكرد ذهن مخاطب در مواجه با پیام بیان كرد: مخاطب وقتی پیام را دریافت می‌كند، ابتدا به ساكن راجع به پیام تأمل نمی‌كند، بلكه پیام را دریافت می‌كند و اصطلاحاً گفته می‌شود مخاطب پیام را بلعیده است.
داودی به حادثه تروریستی شاهچراغ در سال گذشته اشاره و بیان كرد: وقتی این اتفاق افتاد، از همان ابتدا رسانه‌های بیگانه گفتند كار خودشان است. مخاطب همان ابتدا این حرف را نمی‌پذیرد؛ اما خبر را بلعیده است و روی ذهنش آرام‌آرام تأثیر می‌گذارد. پس از آن رسانه‌های بیگانه شروع به دروغ‌‌سازی می‌كنند و اسناد دروغین ارائه می‌دهند تا مخاطب باور كند.
این کارشناس رسانه ضمن اشاره به اینكه شبكه اینترنشنال طی یک سال اخیر بیشتر از گذشته خط تجزیه را دنبال می‌كند درعین‌حال بیان كرد: اگر بخواهیم در شبكه‌های فارسی‌زبان بیگانه بررسی كنیم، قاعدتاً رأس‌الخط همه شبكه‌های دیگر بی‌بی‌سی فارسی است.
وی با بیان این موضوع كه بی‌بی‌سی فارسی خود را فرامتنی تعریف می‌كند، اظهار كرد: انواع و اقسام مصاحبه‌هایی كه با انواع تروریست‌ها علیه ایران اقدام می‌كردند توسط بی‌بی‌سی صورت‌گرفته بود كه مشهورترین آنها ریگی بود.
این كارشناس مسائل رسانه در مصاحبه تلفنی با رادیو گفتوگو درباره خطی كه رسانه‌های بیگانه فارسی‌زبان علیه ایران دنبال می‌كند، بیان كرد: تفكر تجزیه‌طلبی و اقدام به عملیات برای تجزیه كشور دو محوری است كه این شبكه‌ها علیه ایران استفاده می‌كنند.
داوودی افزود: اگر بی‌بی‌سی فارسی در حوزه تفكر تجزیه فعال بدانیم، قطعاً اینترنشنال شبكه عملیاتی‌‌سازی این تفكر قرار دارد. آنها در این مسیر بر به‌هم‌ریختگی قومیتی برای ایجاد بهانه جهت تجزیه ایران تمركز می‌كنند.
داودی از تمركز شبكه‌های فارسی‌زبان بیگانه بر چهار نقطه ایران برای تلاش جهت تجزیه گفت و اشاره كرد: جنوب، شرق، شمال غرب و جنوب شرق چهار نقطه‌ای هستند كه این شبكه‌ها و به طور ویژه اینترنشنال تمركز كرده است.
جنگ جهانی رسانه‌ای برای تجزیه ایران
یک کارشناس سیاسی هم با اشاره به اغتشاشات سال گذشته آن را یك جنگ نابرابر دانست و اظهار كرد: این یك جنگ ناجوانمردانه است زیرا یك جنگ جهانی رسانه‌ای را در مقابل مردم مظلوم ایران مشاهده می‌كنیم كه به كمك پرچم‌های مختلف برای براندازی و تجزیه ایران آمده‌اند.
محمود كبیری یگانه با بیان اینكه در تجمعاتی كه در خارج از كشور علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد می‌شود پرچم‌هایی دیده می‌شود كه سمت و سوی تجزیه‌طلبی آنها كاملا مشخص است، گفت: در ابتدای حوادث سوریه، تجمعاتی را شاهد بودیم كه در آن پرچم‌های مختلفی به اهتزاز در می‌آمدند.
وی با اشاره به این موضوع كه در حوادث دو ماه گذشته با جنگ پرچم‌های مختلف مواجه بودیم، اظهار كرد: در این مدت با جنگ جهانی رسانه علیه كشورمان در قالب یك مدل كاملا جدید رو‌به‌رو بودیم كه یك اتفاق جدید در حوزه براندازی‌های نرم محسوب می‌شد.
این كارشناس مسائل سیاسی در مصاحبه تلفنی با رادیو گفتوگو افزود: در كنار جنگ جهانی رسانه‌ای علیه ایران، از ابتدا شاهد بودیم جریانات اپوزیسیون نظام در كنار یكدیگر با پرچم‌های گوناگون قرار می‌گرفتند در حالی كه از نظر ایدئولوژی با یكدیگر هیچ همسویی و قرابتی نداشتند.
وی قرار گرفتن پرچم‌های مختلف در كنار هم برای مقابله با ایران را یك رویكرد جدید استكبار علیه ملت ایران دانست و بیان كرد: در ابتدا فضا خیلی غبارآلود بود و خیلی‌ها دچار اشتباه محاسباتی جدی شدند، در حالی كه از همان ابتدای كار گروه‌های مخالف كشور، مسیر خود را واضح بیان كردند و گفتند ما به دنبال تجزیه‌طلبی و براندازی هستیم.
كبیری در عین حال با اشاره به این موضوع كه براندازان و دشمنان كشورمان هیچ هدف و برنامه‌ای جز براندازی ندارند، تصریح كرد: آنها فقط می‌دانستند با سطح خشونت بسیار بالا یك تغییر رفتار ایدئولوژیكی در نظام ایجاد كنند و اعتقاد داشتند هر چقدر سطح خشونت بالاتر باشد، می‌توانند امتیازات بیشتری بگیرند.
این كارشناس مسائل سیاسی بیان كرد: آنها در راستای افزایش سطح خشونت خود اسلحه را خیلی واضح مورد استفاده قرار می‌دهند و هیچ ابایی هم از این موضوع ندارند كه در مقابل مامورین از اسلحه استفاده كنند.
استفاده از شیوه ضد اطلاعات
فتحعلی فاخری، قائم‌مقام خبرگزاری صدا و سیما و کارشناس مسائل رسانه نیز با اشاره به این که ماهیت بنگاه‌های سخن‌پراکنی چیز جدیدی نیست، خاطرنشان کرد: رادیو‌ها برون مرزی خدمتشان به اندازه رادیو‌های محلی است حتی بعد از جنگ جهانی دوم، رادیو‌های برون‌مرزی به دنبال هدفی به‌وجود آمدند و بازوی رسانه‌ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نظام سلطه تلقی می‌شدند. امروزه ماهیت تهدیدات دشمن رسانه‌محور است چرا که جمهوری اسلامی ایران در قدرت جنگ سخت آن قدر به توانایی رسیده است که برای دشمن هزینه‌بر خواهد بود. راهکار از دل مفاهمه، مباحثه و گفتوگو به دست می‌آید، یعنی اندیشمندان رسانه‌ای می‌بایست در این خصوص به بحث و تبادل‌نظر بپردازند و از چینش مدل‌ها در کنار یکدیگر به راهکاری برسند.
وی در ادامه ضمن تبیین شیوه ضد اطلاعات گفت: در این مقطع از بحران به‌وجود آمده شاهد دو ویژگی فضای سرعت و احساس بودیم، یعنی اصلا به دقت و صحت کاری نداشتند در صورتی که این مسبوق به سابقه است یعنی اگر در تبلیغات سیاه و سفید، خاکستری سال‌ها پیش هم رصد کنید به «ضداطلاعات» خواهید رسید، یعنی اخبار گمراه‌کننده‌ای که منبع ندارد و به سرعت در حال گسترش است. اگر برنامه‌های اخیر بی‌بی سی و اینترنشنال را به صورت تخصصی بررسی کنید خواهید دید حتی از یک فرد شبه موجه یا چهره‌های نیمه روشنفکر و نیمه علمی در این برهه از زمان به عنوان کارشناس استفاده نکردند چرا که مخاطبانشان، مخاطبی نبود که حرف اندیشمندانه بشنود.
اینترنشنال تكه‌ای از خشونت داعش است
یك تحلیلگر سیاسی رسانه، اینترنشنال را امتداد رویكرد نظامی و شبه‌نظامی معرفی كرد كه تكه‌ای از خشونت داعش است.
سعید آجورلو در مصاحبه با رادیو گفتوگو شبکه ماهواره‌ای اینترنشنال را امتداد رویكرد نظامی و شبه‌نظامی معرفی كرد كه تكه‌ای از خشونت داعش است و تفاوتی با هم ندارند و اساسا نوع ادبیات اینها، شبیه پادگان نظامی و انبار باروت است.
به گفته آجورلو، اینترنشنال به جای رسانه، یك شوخی است و به‌سان یك گروه شبه نظامی می‌باشند. اینها به توهین به مقدسات و خشونت ابایی ندارند كه نشانه ضعف یك شبه رسانه است كه خود را در قالب رفتارهای این چنینی بروز می‌دهد.
آجورلو خاطرنشان كرد: این رسانه به‌سان یك پروژه است و اساسا تئوری پشت سر اینترنشنال، جنگ داخلی و تجزیه ایران است.
وی با بیان اینكه كسی نمی‌تواند خشونت بی‌بی سی فارسی علیه ایران را انكار كند، خاطرنشان كرد: ایران در نگاه گردانندگان شبکه اینترنشنال، چند تكه است نه یك كشور واحد و درواقع كار ضد رسانه‌ای در دست همین گروه رادیكال است.