سید یاسر جبرائیلی
هر چند آیت‌الله خامنه‌ای نسبت به برخی از اعضای جامعه‌ مدرّسین نظراتی داشتند اما با نحوه‌ برخورد باند مهدی ‌هاشمی مخالف بودند. آیت‌الله خامنه‌ای روایت می‌کنند: «این را که باید آنها را نابود کرد، هر کار این‌ها می‌کنند، آدم باید به کلّی برخلافش حرف بزند و نظر بدهد، من قبول نداشتم. لذا یک‌بار که برای سمینار ائمّه‌ جمعه رفتیم قم، رفتیم خانه ایشان [آیت‌الله منتظری]. من قم که می‌رفتم، همیشه خانه‌ آقای منتظری وارد می‌شدم. آن بار هم بغل خانه‌اش یک خانه‌ای بود که آنجا رفتیم. صبح زود دو نفر از اطرافی‌های نزدیک آقای منتظری از من وقت گرفتند که بیایند با من ملاقات کنند. گفتند یک کار واجب فوری داریم. آمدند پیش من. بعد گفتند جامعه‌ مدرّسین را باید از بین برد. آن کسی هم که در مقابل اینها باشد، باید یک «ریش» -تعبیرشان این بود - باشد، یعنی یک آدم مثلاً جاافتاده مسنّی باشد و برای همین هم بایستی فلانی را - یک عالمی را اسم آوردند - بزرگش کنیم تا او بتواند به جان جامعه‌ مدرّسین بیفتد. آمده بودند این را با من درمیان بگذارند. من به آنها گفتم خب اوّل بدانیم که چرا باید جامعه‌ مدرّسین را از بین برد تا بعد دنبال آن ریشی باشیم که آن را می‌خواهد از بین ببرد. اینها از حرف من تعجّب کردند. این را هم ضمناً بگویم که در این مجموعه، عناصری بودند که از قبل از انقلاب من را می‌شناختند، بعضی‌شان هم به من خیلی علاقه و ارادت داشتند. می‌آمدند مشهد درس تفسیر ما و برمی‌گشتند. من را به عنوان آدمی که در کار مبارزه صادقانه عمل می‌کند، می‌شناختند. بعضی‌های دیگر از رفقای ما را اصلاً قبول نداشتند. آنها را در کار مبارزه خیلی صادق نمی‌دانستند. اینها با آن دید به من نگاه می‌کردند و بنده را خودی مثلاً فرض می‌کردند. بعد که دیدند من حتّی در اصل نابودکردن جامعه مدرّسین - چیز به این واضحی [از نظر آنها] - حرف دارم، فهمیدند که نه، من خودی نیستم. غرض این است که من با آنها یک سوابق این جوری داشتم. لذا از آنها هیچ وقت خوشم نمی‌آمد. تحت تأثیر حرف آنها هم قرار نمی‌گرفتم. در حالی که بعضی از همین مسئولینی که در رأس امور بودند، ولو از روی اجبار، و با اینکه خیلی هم آنها را قبول نداشتند، اما بالاخره ملاحظه می‌کردند، و بعضی‌ها هم واقعاً حرف‌های آنها را قبول می‌کردند.»1
باند مهدی‌ هاشمی ‌پس از اینکه نتوانست همراهی آیت‌الله خامنه‌ای را جلب کند، دست به اقداماتی با هدف حذف ایشان زد. توزیع شب‌نامه‌هایی با عناوین جعلی «جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی» و «حافظان انقلاب اسلامی» علیه آیت‌الله خامنه‌ای از جمله‌ این اقدامات بود. حجّت‌الاسلام ری‌شهری وزیر وقت اطّلاعات دو مقطع را برای این اقدامات تخریبی برمی‌شمارد:‌ «در مقطع نخست - که شامل دوره‌ اوّل ریاست‌جمهوری ایشان است - لبه‌ تیز حمله، در ظاهر متوجّه وزارت امور خارجه و نقش آن در ارتباط با نهضت‌ها است، ولی هدف اصلی، تعرّض به آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان مسئول اصلی سیاست‌های تعیین‌شده در باب برخی از نهضت‌های آزادی‌بخش است. در مقطع دوّم - که از دوره‌ دوّم ریاست‌جمهوری ایشان شروع می‌شود - برخوردها صریح‌تر شد، بیشتر در پوشش حمایت از دولت قرار می‌گیرد؛ گرچه در این مقطع نیز حملات مستقیم ادامه یافت و حتّی بعضاً از موضع و جایگاه نهضت‌های موجود در ایران، صورت گرفت، ولی شاخصه‌ اصلی این مقطع، ‌همان تعرّض مستقیم بود.»2
این اقدامات تخریبی در داخل بیت آیت‌الله منتظری نیز پیگیری می‌شد، امّا این شبکه نفوذ علی‌رغم سم‌پاشی‌های فراوان نتوانست رابطه‌ دوستانه آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله منتظری را مخدوش کند. آیت‌الله خامنه‌ای می‌گویند: «بیت ایشان با من خیلی برخوردهای از روی سرسنگینی و ناخشنودی داشت منتها من چون روابطم با آقای منتظری خیلی خوب بود و ارتباطاتمان نزدیک بود، اصلاً به آنها اعتنا نمی‌کردم.»3
آیت‌الله خامنه‌ای می‌افزایند: «ما جلسات مشترک در قم در منزل آقای منتظری زیاد داشتیم. روابطمان هم چون دوستانه و خصوصی و صمیمانه بود، جلسات غالباً به صورت جلسات کاری نبود. ما برنامه‌مان این بود که هر‌از‌گاهی یک بار می‌رفتیم قم تا درباره‌ی مسائل جاری کشور با آقای منتظری گفت‌وگو کنیم. هم تنها می‌رفتیم، هم با هم [سران قوا] می‌رفتیم. البتّه این گفت‌وگوها مختلف بود؛ گاهی برای کسب نظر ایشان در یک مسئله‌ای بود، گاهی برای دادن خبرهایی از اوضاع جاری کشور به ایشان بود، گاهی برای شنیدن انتقادها و نظراتی که ایشان داشت و مایل بود با ماها درمیان بگذارد بود. می‌رفتیم، یکی دو ساعت آنجا بودیم، اگر مثلاً وقت شام بود، شام می‌ماندیم، قبلش بحث می‌کردیم، بعدش بحث می‌کردیم. همه جور بحث می‌شد. گاهی بحث‌های تند می‌شد، مثل جلسات معمولی خود ماها با همدیگر هم که همین جور بود. گاهی بحث‌های تند و همراه با عصبانیّت و مجادله و محاجّه بود، گاهی نه، بحث‌های خیلی دوستانه بود، گاهی شوخی و طنز و این چیزها بود. مختلف بود. این مضمون و محتوای جلسات گوناگون بود، متنوّع بود و همه جور بود.»4
پانوشت‌ها:
1- مرکز اسناد دفتر حفظ و نشر حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی).
2- محمّد محمّدی ری‌شهری، پیشین، ص ۵۰.
3- مرکز اسناد دفتر حفظ و نشر حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی).
4- همان.