سرویس سیاسی-

 

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (چهارشنبه) ۲۶ مهرماه (١٨ اکتبر ٢٠٢٣) درباره پایان محدودیت‌های قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت سازمان ملل متحد بیانیه‌ای صادر کرد.

در این بیانیه هشت‌بندی آمده است: امروز (۲۶ مهرماه ۱۴۰۲) ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳‌، آخرین بخش از محدودیت‌های ناعادلانه‌ای که برای سال‌ها از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد در حوزه فعالیت‌های موشکی و تبادل خدمات و فناوری‌های مرتبط‌، از جمله توقیف اموال و محدودیت‌های مالی علیه برخی افراد و نهادهای جمهوری اسلامی ایران وضع شده بود، بدون هیچ قید و شرطی پایان یافت. طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، پایان این محدودیت‌ها، نیازمند تصویب قطعنامه، صدور بیانیه و یا هیچ اقدام دیگری در سطح شورای امنیت نبوده و به صورت خودکار محقق شد.

این بیانیه می‌افزاید: بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، از ۲۶ مهر ماه ۱۴۰۲: 

الف) مطابق با مفاد بند ۳ پیوست ب قطعنامه، ایران دیگر موضوع درخواست غیرالزام‌آور شورای امنیت برای عدم انجام فعالیت‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک طراحی شده با قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای نیست. البته تأکید می‌شود برنامه موشک‌های بالستیک ایران تا قبل از این تاریخ نیز هیچ‌گاه ناسازگار با مفاد این بند نبوده است؛

ب) مفاد بند 4 پیوست ب قطعنامه خاتمه یافته و بر این اساس، همه محدودیت‌های انتقال اقلام، خدمات و فناوری‌های موشکی به / از جمهوری اسلامی ایران پایان یافت؛

ج) مفاد بخش‌های ج و د بند ۶ پیوست قطعنامه پایان یافت و بر این اساس محدودیت‌های مربوط به فعالیت‌ها و ارائه خدمات مالی علیه برخی از افراد و نهادهای ایرانی مندرج در فهرست ۲۲۳۱، به ‌صورت خودکار خاتمه پیدا کرد. محدودیت‌های لغو شده شامل محدودیت در ارائه وجوه، دارایی‌های مالی یا منابع اقتصادی توسط اتباع دولت‌های عضو سازمان ملل یا هر فرد و موجودیت فعال در قلمرو آنها، به افراد یا موجودیت‌های مندرج در فهرست ۲۲۳۱ بود. در این بیانیه عنوان شده است: شایان ذکر است که پیش از این، طبق بند ۵ پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تاریخ ۲۷ مهر ۱۳۹۹ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۰)، کلیه محدودیت‌های انتقال اقلام تسلیحات متعارف به/ از جمهوری اسلامی ایران و اقدامات و خدمات مالی مرتبط با آن خاتمه یافته بود. همچنین طبق بند ۶ (ه) پیوست ب قطعنامه مذکور، تمامی ممنوعیت‌های ورود یا عبور از قلمرو دولت‌های عضو ملل متحد علیه برخی از اتباع ایران، در تاریخ ۲۷ مهر ۱۳۹۹ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۰) به صورت خودکار پایان یافته بود. این امر طی گزارش شماره S/۲۰۲۰/۱۱۷۷ مورخ ۷ دسامبر ۲۰۲۰ دبیرکل ملل متحد مورد اذعان قرار گرفت.

این بیانیه می‌افزاید: از این تاریخ، هیچ محدودیتی در حوزه نقل و انتقال اقلام، خدمات و فناوری‌های موشکی به/از جمهوری اسلامی ایران وجود نخواهد داشت و همکاری‌ها در کلیه حوزه‌های دفاعی و تسلیحاتی، بر اساس صلاحدید و نیازهای کشور و در چارچوب قراردادهای دوجانبه با سایر کشورها، بدون هیچ محدودیتی قابل انجام خواهد بود.

در بیانیه مذکور عنوان شده است: طبق بند ۲ قطعنامه ۲۲۳۱، شورای امنیت، از همه دولت‌های عضو ملل متحد می‌خواهد از اجرای برجام به عنوان ضمیمه این قطعنامه ازجمله از طریق اجرای برنامه زمانی مندرج در برجام، حمایت کرده و از هرگونه اقدامی که به اجرای تعهدات ذیل برجام آسیب بزند، خودداری کنند. در این راستا، جمهوری اسلامی ایران با یادآوری مفاد منشور ملل متحد به‌ویژه ماده ۲۵ و همچنین مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، تعهد همه دولت‌ها مبنی بر ضرورت اثربخشی به پایان محدودیت‌های مذکور در سطح نظام‌های ملی را مورد تاکید قرار داده و از دولت‌ها انتظار دارد در صورت وجود هرگونه محدودیت یا تحریمی در این ارتباط، طبق نظام داخلی، آن را مورد بازنگری و اصلاح قرار دهند.

در بیانیه وزارت خارجه یادآور شده است: لازم به تأکید است هرگونه اقدام در سطح ملی یا منطقه‌ای در تعارض با پایان محدودیت‌های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و به‌ویژه بندهای ۱ و ۲ قطعنامه و چارچوب‌های زمانی مندرج در آن، با هدف ایجاد محدودیت یا وضع تحریم در هرگونه تعاملات و همکاری‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نقض ماهوی قطعنامه محسوب می‌شود و جمهوری اسلامی ایران، متقابلاً حق اقدامات مقتضی برای تأمین منافع ملی خود را محفوظ می‌دارد. در این بیانیه آمده است: دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر قابلیت‌ها، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بومی و برخاسته از قدرت و مقاومت مردم ایران بوده و خواهد بود. تسلیحات غیرمتعارف و کشتارجمعی در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران جایگاهی ندارد. علاوه‌بر این، جمهوری اسلامی ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندی‌های خود به منظور حراست از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی خود در مقابل هرگونه تجاوز و همچنین مقابله با تهدید تروریسم در منطقه را ادامه خواهد داد. در این چارچوب، توانمندی‌های نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک، منحصراً برای دفاع مشروع هستند.

در پایان این بیانیه عنوان شده است: وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، مفاد سند شماره S/۲۰۱۵/۵۵۰ شورای امنیت مورخ ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴ (۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵) را که متعاقب تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، توسط جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسید، یادآوری کرده و مورد تأکید قرار می‌دهد. جمهوری اسلامی ایران همچنان بر موضع خود مبنی بر اینکه همه تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌‌سازی که علیه ایران وضع و اعمال شده‌اند، ازجمله آنهائی که به بهانه برنامه هسته‌ای ایران اعمال شده‌اند، بی‌پایه و اساس، ناعادلانه و غیرقانونی بوده و هستند، اصرار دارد.

باقری: از امروز ایران دیگر موضوع

 هیچ محدودیتی در چارچوب شورای امنیت نیست

 در همین خصوص علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه (چهارشنبه) ۲۶ مهرماه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «۲۶ مهرماه، مطابق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، همه محدودیت‌هایی که به صورت ناعادلانه در مورد فعالیت‌ها و نقل و انتقالات مرتبط با موشک‌های بالستیک به/از جمهوری اسلامی ایران وضع شده بود، خاتمه پیدا می‌کند و ایران دیگر موضوع هیچ محدودیتی در چارچوب شورای امنیت نیست.»

وی با بیان اینکه «امروز، همه محدودیت‌های تحمیل شده بر افراد و نهادهای مندرج در فهرست ۲۲۳۱، ازجمله انسداد دارایی‌ها، خاتمه پیدا می‌کند و این فهرست از وبسایت سازمان ملل، حذف خواهد شد،» افزود: «همه اقدامات محدود‌کننده و تحریم‌هایی که در سطح ملی یا منطقه‌ای، بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ایران وضع شده بود، باید خاتمه یابد.» به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه تصریح کرد: «حفظ این قبیل محدودیت‌ها و یا وضع تحریم‌های جدید در این چارچوب، نقض صریح متن و روح قطعنامه ۲۲۳۱ است.»

روسیه: اروپا فورا سیاست اعمال محدودیت‌های یکجانبه 

علیه ایران را کنار بگذارد

وزارت امور خارجه روسیه (چهارشنبه) ۲۶ مهرماه درباره پایان محدودیت‌های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در خصوص ایران بیانیه‌ای صادر کرد.

بر اساس مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تأیید برجام، ۸ سال بعد از تصویب برجام در مهر ۱۴۰۲ (اکتبر ۲۰۲۳)، محدودیت سازمان ملل در برنامه موشک‌های بالستیک ایران و همچنین تحریم‌های نفتی، مالی و اشخاص مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران برداشته می‌شود. 

در بیانیه وزارت خارجه روسیه عنوان شده است: در تاریخ ۱۸ اکتبر (۲۶ مهرماه)، الزامات مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص برنامه موشکی ایران و همکاری‌های بین‌المللی با تهران در این زمینه و همچنین «انسداد» دارایی‌های برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران پایان می‌یابد. همزمان ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی موظفند مجموعه کاملی از اقدامات عملی در راستای لغو نهائی تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی علیه ایران انجام دهند. این اقدامات شرایط را برای طرف ایرانی به منظور تصویب پروتکل الحاقی به توافقنامه جامع پادمان‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هموار می‌کند. در این بیانیه آمده است: قاطعانه بر این باوریم که تصمیمات شورای امنیت باید با رعایت دقیق مفاد آنها و پارامترهای مورد توافق اجرا شود. تلاش‌های کشورهای غربی برای بازنگری یا تجدیدنظر در مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد غیرقانونی و مخرب است. منظور از کارشکنی غربی‌ها، تنها عدم پایبندی مداوم ایالات متحده آمریکا به این قطعنامه نیست، بلکه تصمیم اتحادیه اروپا در تاریخ ۱۷ اکتبر (۲۵ مهرماه) مبنی بر حفظ محدودیت‌های ضدایرانی برخلاف تعهدات خود و قدم گذاشتن در «مسیر لغزنده» خودسری که توسط واشنگتن هموار شده، نیز اقدامی برخلاف قطعنامه مذکور به شمار می‌آید.

این بیانیه می‌افزاید: ما به شدت رویه غیرمنصفانه کشورهای غربی را محکوم می‌کنیم. شورای امنیت پس از مذاکرات طولانی و با رعایت دقیق منشور سازمان ملل متحد، در مورد یک کشور خاص تصمیم‌گیری می‌کند و سپس ایالات متحده و اقمارش تحریم‌های یکجانبه‌ای را بدون تصویب شورای امنیت به آن اضافه می‌کنند. کشورهای اروپایی باید فورا سیاست وضع محدودیت‌های یکجانبه خود علیه تهران را کنار بگذارند. هر گزینه دیگری چشم‌انداز برجام را زیر سؤال برده و منجر به تشدید تنش‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران می‌شود.

بیانیه ضدایرانی انگلیس

در روز پایان محدودیت‌های قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت

دولت انگلیس چهارشنبه (۱۸ اکتبر، ۲۶ مهر) بیانیه‌ای درباره «تصمیم خود برای حفظ محدودیت‌های هسته‌ای و موشکی ایران» منتشر کرد.

در بیانیه انگلیس بعد از بیانیه مشابه شورای اروپا در روز سه‌شنبه آمده است ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ «روز انتقال» بر اساس برجام است، زمانی که محدودیت‌های خاص بر برنامه هسته‌ای و موشکی ایران مقرر است که برداشته شود از جمله ۸۴ مورد تحریم سازمان ملل و ۱۱۲ مورد تحریم انگلیس علیه افراد و نهادهای دخیل در فعالیت‌های هسته‌ای و موشک بالستیک و محدودیت‌ها شامل تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی علیه ایران. 

در ادامه این بیانیه بدون اشاره به بی‌تعهدی طرف‌های غربی برجام و با تکرار ادعاهای شورای اروپا در خصوص عدم پایبندی ایران به برجام از سال ۲۰۱۹، گفته شده انگلیس به همراه اتحادیه اروپا تحریم‌های خود را حفظ می‌کند و تحریم‌های سازمان ملل را به رژیم تحریم‌های لندن منتقل کرده و بنابراین به اعمال این تحریم‌ها علیه ایران ادامه خواهد داد. 

طبق این بیانیه، انگلیس به همراه فرانسه و آلمان (تروئیکای اروپا)، هماهنگ‌کننده برجام را از این تصمیم خود در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳ آگاه کردند.  به گزارش فارس، لندن در توجیه اقدام خود مدعی شد: «این گام پاسخی متناسب و مشروع به تشدید هسته‌ای ایران است و کاملاً با برجام مطابقت دارد». طبق این ادعا، «میزان پیشرفت‌های هسته‌ای ایران توجیه معتبر غیرنظامی ندارد و برنامه هسته‌ای ایران تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی ایجاد و سیستم جهانی منع اشاعه را تضعیف می‌کند». لندن در پایان ادعاهای خود افزود؛ «ما و شرکایمان به مقابله با تهدید موشکی ایران متعهد هستیم».