کنکور در ایران از پاسخ‌دهی کوتاه تا آزمون الکترونیک
آزمون سراسری پذیرش دانشگاه‌های کشور که با نام کنکور نیز شناخته می‌شود، آزمونی است که هرساله در ایران و بیرون از آن برای پذیرش دانشگاه‌های کشور برگزار شده و نمره گرفته شده در آن مبنای ورود به دانشگاه‌های ایران است.
اولین کنکور ایران در سال ۱۳۴۸ برگزار شد و ۴۷۷۰۳ نفر داوطلب در آن شرکت کردند. سؤالات اولین دوره کنکور، به صورت سؤالات کوتاه پاسخ طراحی شده بود.
در دهه ۴۰ دانشگاه‌های جدیدی تاسیس شدند و کنکور سراسری همچنان روشی مناسب برای پذیرش دانشجو به نظر می‌رسید.
با تأسیس وزارت علوم و راه‌اندازی واحدی با نام مرکز آزمون‌شناسی در سال ۱۳۴۷ دوباره برگزاری کنکور سراسری در دستور کار وزارت علوم قرار گرفت و در صبح چهارشنبه ۱۵ مرداد سال ۴۸ کنکوری با شرکت ۴۷ هزار و ۷۰۳ نفر برگزار شد، این آزمون به‌صورت سؤالات پاسخ کوتاه (به جای تستی) برگزار شد و داوطلبان همزمان با آزمون ۱۰ رشته را انتخاب کردند.
نکته مهم اینکه منابع سؤالات ناشناخته بود و داوطلبانی که از امتحان بیرون آمدند، نخستین نسل ایرانی‌هایی بودند که سختی کنکور را درک کردند؛ بعد از آن کنکور در کشورمان به صورت مرتب برگزار شد و به همین دلیل آزمون سراسری سال ۴۸ نخستین کنکور ایران معرفی شده است.
به تازگی زمزمه‌هایی مبنی بر برگزاری کنکور در ایران به صورت الکترونیک مطرح می‌شود، آزمونی که به گفته مسئولان بسیاری از مشکلات موجود در آزمون فعلی را برطرف می‌کند.
نمونه این آزمون به نام آزمون «ای‌سی‌تی»(ACT) در کشور آمریکا برگزار می‌شود.«ای‌سی‌تی» یکی از دو امتحان استاندارد برای ورود به دانشگاه در آمریکا است. ای‌سی‌تی بیشتر در قسمت‌های میانی و شمالی آمریکا برگزار می‌شود.
این آزمون هر سال توسط مؤسسه غیرانتفاعی ACT با هدف معیاری برای سنجش قدرت و عیار علمی دانش‌آموزان دبیرستانی به منظور فارغ‌التحصیل شدن و ورود به دانشگاه‌ها برگزار می‌شود. این آزمون که مختص دانش‌آموزان بومی آمریکا است، هر ساله بیش از دو میلیون شرکت‌کننده دارد.
البته باید در نظر داشته باشیم، که علاوه‌بر نمرات آزمون ACT معدل دوره دبیرستان و شاخص‌های دیگر نیز برای ورود به دانشگاه بررسی می‌شود تا تعیین شود دانش‌آموز مذکور واجد شرایط برای ورود به تحصیل در مقطع کارشناسی هست یا خیر.
همچنین آزمون دیگری به نام آزمون «اس‌ای‌تی»(SAT) نیز برگزار می‌شود، «اس‌ای‌تی» توسط موسسه «کالج برد» که شرکتی است غیردولتی، مدیریت می‌شود. کالج برد اظهار می‌کند که اس‌ای‌تی تفکر انتقادانه دانش‌آموزان و میزان تجزیه و تحلیل مفاهیم یادگرفته شده توسط دانش‌آموزان، که برای پیشرفت آنها در دانشگاه‌ها لازم است را می‌سنجد. همچنین اظهار می‌کند که جمع نمره اس‌ای‌تی با نمره دبیرستان افراد شاخص بسیار بهتری از نمره صرف دانش‌آموزان برای اجازه ورود به دانشگاه‌ها است.
حال که زمزمه‌هایی درباره برگزاری کنکور الکترونیک در ایران به گوش می‌رسد نظر مسئولان حوزه آموزش عالی در این زمینه را جویا شدیم.
رئیس‌سازمان سنجش آموزش کشور در این زمینه می‌گوید: به امید خدا به سوی روش‌های مدرن برگزاری آزمون پیش خواهیم رفت، شما شاهد بودید که ما با روش‌های سنتی داوطلبان را در کنکور ثبت‌نام می‌کردیم، اما در دوره مدیریت قبلی من در سازمان سنجش آموزش کشور مدرن کردن برگزاری کنکور کلید خورد.
وی همچنین درباره وضعیت کنکور الکترونیکی نیز می‌گوید: کنکور‌های الکترونیکی در حال اجراست و در اندازه‌های کوچک‌تر شاهد کنکور الکترونیک هستیم و به مرور در تلاش هستیم تا به سطح گسترده‌تری برسیم تا به آزمون سراسری برسیم.
به گفته رئیس‌سازمان سنجش آموزش کشور برگزاری آزمون‌های الکترونیکی در کشور اجرایی شده و در حال حاضر آزمون‌هایی مثل تولیمو و تافل در سازمان سنجش به صورت تمام الکترونیکی برگزار می‌شوند، زیرساخت‌های برگزاری آزمون‌های الکترونیکی فراهم شده و این سازمان در حال توسعه این زیرساخت‌هاست، تا آزمون‌های بزرگ با جمعیت‌های میلیونی هم در این بستر برگزار شود.
وزیر علوم تحقیقات و فناوری نیز در این زمینه می‌گوید: یک طرح کلان ملی در شورای عالی عتف با حضور شخص ریاست جمهوری برای برگزاری آزمون الکترونیکی مطرح کردیم که خوشبختانه مصوب شد اما مستلزم این است که شرکت دانش بنیان مربوطه اقدامات را انجام دهد و ابتدا آزمون الکترونیکی برای آزمون‌های کوچک‌تر انجام می‌دهیم و پس از آن به آزمون سراسری می‌رسیم.
عضو هیئت علمی سازمان سنجش آموزش کشور و مشاور رئیس‌سازمان در نوآوری و هوشمند‌سازی آزمون‌ها نیز می‌گوید: در کنکور هوشمند باید برای هر داوطلب یک دستگاه اختصاصی وجود داشته باشد، که قبل از ورود به حوزه آماده شده است و با ورود اطلاعات داوطلبی توسط داوطلب، آزمون شروع می‌شود. عملکرد این دستگاه چیزی شبیه به تبلت است، یک نرم‌افزار کاملاً هوشمند طول دوره آزمون را مدیریت می‌کند. همه امکانات رفاهی برای آسایش داوطلب در طراحی این دستگاه در نظر گرفته شده است و محدودیت‌های داوطلبان برای ورود به حوزه و استقرار روی صندلی کمتر و سریع‌تر از روش‌های کاغذی است.
نامبرده درباره زمانی که داوطلبان باید صرف پاسخ سؤالات کنند، می‌گوید: در این روش زمان کمتری از داوطلب صرف انتخاب گزینه می‌شود اما با توجه به اینکه اولین بار است که روش مورد نظر مورد استفاده قرارمی گیرد زمان آزمون با آزمون کاغذی تفاوت نخواهد داشت. البته تصمیم نهایی با حوزه ساخت آزمون است که تصمیمات آن حوزه هم به تأیید مراجع ذی‌صلاح خواهد رسید.
به گزارش فارس، کنکور از سال ۱۳۴۸ تا به امروز دچار تغییرات بسیاری شده است که این موضوع گاهی با موافقت یا مخالفت داوطلبان همراه بوده و استرس را چاشنی این تغییرات کرده است، امید است تا مسئولان با تصمیمات خود ره علم را برای جوانان هموار کنند تا نتیجه آن را در پیشرفت کشور شاهد باشیم.