اداره هانگژو را جوانان در دست دارند! (نکته ورزشی)
حمید ترابپور خبرنگار اعزامی به بازی‌های آسیایی هانگژو
بازی‌های آسیایی هانگژو که به میزبانی چین و پس از یک‌سال وقفه به‌دلیل شیوع بیماری کرونا در سال ۲۰۲۳ برگزار می‌شود با نظمی مثال‌زدنی در جریان است. شروع طوفانی میزبان و همچنین کشورهای همیشه مدعی جنوب‌شرق آسیا در مسابقات برگزار شده تا امروز، نشان می‌دهد که آنها ورزش را به‌شدت جدی گرفته‌اند و نه‌تنها از این اراده خود دور نمی‌شوند بلکه هر سال و هر دوره با قدرت بیشتری در مسیر پیشرفت حرکت می‌کنند؛ نمونه‌اش همین بازی‌های آسیایی که با آن افتتاحیه باشکوه کلید خورد و در جریان است.
آنچه در روز افتتاحیه در ورزشگاه المپیک هانگژو از نزدیک تماشا کردیم فراتر از تصورات‌مان بود. شکوه یک مراسم کم‌نظیر که هر بخش آن تلفیقی از نمادهای ورزش و نشانه‌های فرهنگی چینی‌ها بود. آنها در این راه حتی از مسایل زیست‌محیطی غافل نشدند؛ جایی که در شهر بدون کربن هانگژو روی سنت دیرینه خود یعنی آتش‌بازی خط کشیده و نورپردازی‌های شگفت‌انگیز را جایگزین آن کردند.
دیگر بخش‌های مراسم در این راستا قرار داشت که یک شب شاد و به‌یادماندنی را در ذهن حاضران در ورزشگاه و مردمی که در خیابان‌های اطراف نشسته بودند و همچنین چینی‌های نشسته پای صفحه جادویی نقاشی کند. نکته مهم‌تر در حاشیه این مراسم نظمی بود که داوطلب‌ها به خیابان‌های اطراف ورزشگاه و همچنین ورود و خروج تماشاگران داده بودند. داوطلبانی که هم در روز افتتاحیه و هم در دیگر روزهایی که مسابقات در جریان است با حضور پررنگ‌شان صفر تا صد این رویداد مهم را در دست دارند و جالب آنکه اغلب زیر ۱۸ سال سن دارند.
درباره این نقش‌آفرینی آنها و چگونگی دست‌یافتن‌شان به این توانمندی اجرایی به‌رغم سن و سال کم، تنها یک تحقیق ساده میدانی کافی بود تا پاسخ سؤالات‌مان را بگیریم. یکی از چینی‌های حاضر در دهکده خبرنگاران ریشه این مسئله را آموزش در مدارس چین و نهادینه‌کردن فرهنگ همکاری و نظم و تلاش برای میهن نزد بچه‌های آنها می‌دانست.
جایگاه و احترام تماشاگر
مراسم افتتاحیه نوزدهمین دوره بازی‌های آسیایی هانگژو که قرار بود از ساعت ۲۰ به وقت محلی برگزار شود، از دو ساعت قبل با بخش‌های تمرینی اجراکنندگان استارت خورد. برای تماشاگران حاضر در استادیوم المپیک هانگژو بسته‌هایی شامل غذا، آب، ماسک، وسیله تشویق ورزشکاران. چراغ تزیینی برای زیباتر شدن سکوها و... روی صندلی‌هایشان قرار داده بودند که همگی مؤید جایگاه ویژه تماشاگران نزد برگزارکنندگان و میزان احترام گذاشتن به آنها بود.
ورزش و کارکردهای فرهنگی اجتماعی آن
وقتی صحبت از ورزش به میان می‌آید حداقل برای بسیاری از ما، همه ابعاد آن در برد و باخت‌ها و سکوها و مدال‌ها خلاصه می‌شود و کارکردهای اصلی را فراموش می‌کنیم اما این‌جا در هانگژو به‌عنوان یکی از پاکیزه‌ترین شهرهای جهان که تردد خودروهای برقی و هیبریدی، موتورهای برقی و دوچرخه‌ها به آلودگی مجال خودنمایی نمی‌دهد، داستان متفاوت است و ایضاً در تمام این سرزمین پهناور حکایت ورزش چیز دیگری است و اگر هم نتیجه‌ای و مدالی برای آنها حاصل شود- که می‌شود- هرگز منجر به گم شدن هدف اصلی نخواهد شد. چینی‌ها که بیش از دو دهه است میزبانی رقابت‌های مهم قاره کهن را برعهده می‌گیرند از سال ۲۰۱۰ با برگزاری همین رقابت‌های آسیایی در شهر گوانگژو تا امروز که نوزدهمین دوره را در هانگژو میزبانی می‌کنند با یک هدف مهم گام برداشتند و آن هم نشان دادن فرهنگ خود به جهانیان بود. آنها در سال ۲۰۱۰ تمرکز خود را بر روی معرفی فرهنگی گذاشتند و حالا به‌دنبال نمایش پیشرفت‌شان هستند و یکی از دلایل انتخاب هانگژو برای میزبانی این دوره نیز همین بود. آنها شهر بدون کربن را انتخاب کردند و توجه به موضوعات زیست‌محیطی را نشان دهند و حتی در این راه چشم بر سنت کهن خود آتش‌بازی بسته و در مراسم افتتاحیه با استفاده از مدرن‌ترین سیستم‌های نورپردازی بدون دود و آتش کار خود را پیش بردند.
رژه ورزشکاران و یک پرسش بی‌پاسخ
حضور ورزشکاران کشورهای مختلف در مراسم رژه بخش مهم و اصلی افتتاحیه بود. ورزشکاران کشورمان نیز با کت و شلوارهای زیبا در این بخش حاضر شدند و پرچمداری نیز برعهده ناهید کیانی و جواد فروغی بود. ضمن تاکید بر شکیل بودن البسه ورزشکاران ایرانی در مراسم رژه، وقتی می‌دیدیم که دیگر کشورهای چگونه در راستای نشان دادن سنت‌ها و فرهنگ خود دست به طراحی لباس زده بودند این پرسش برایمان مطرح شد که چرا ما در تمام این سال‌ها این‌گونه اقدام نکرده‌ایم؟ چرا در طراحی لباس رسمی کاروان‌های ما نشانه‌هایی از فرهنگ و سنت‌های ایرانی وجود نداشته و هر دوره از مسابقات المپیک و آسیایی به یک شکل و یک رنگ ظاهر می‌شویم؟ یک‌بار سبز می‌پوشیم و یک‌بار سفید، در مقطعی مشکی‌پوش و در دوره‌ای دیگر رنگ طوسی بر تن‌مان می‌رود و... آیا اساساً در پس این ماجرای مهم اما ساده اندیشه‌ای وجود داشته است؟
سکوهایی که خالی نمی‌ماند
آنچه بیش از هر بخش دیگری پیرامون مسابقات مختلف این دوره از شنا تا روئینگ و فوتبال جلب توجه می‌کرد به حضور پرشور تماشاگران چینی در ورزشگاه‌ها مرتبط می‌شد. روز بازی سوم تیم فوتبال امید ایران برابر مغولستان که راهی ورزشگاه شانگ چنگ در مرکز شهر هانگژو شده بودیم از دیدن آن تعداد چینی برای تماشای دیداری که تیم کشور خودشان در آن حضور نداشت متعجب شدیم.
نکته دیگر درباره این ورزشگاه کوچک و ساده امکانات و چمن آن بود، نکته‌ای که رضا عنایتی سرمربی و سیدحسین حسینی کاپیتان تیم امید نیز با کنایه و اشاره به چمن ورزشگاه اصلی کشورمان آزادی و مقایسه با همین ورزشگاه محلی چینی‌ها درباره‌اش صحبت کردند. محل این ورزشگاه که بین برج‌های بلند قرار گرفته بود و از طبقات آن برج‌ها ساکنان به راحتی می‌توانستند اتفاقات داخل مستطیل سبز را رصد کنند ما را به یاد ورزشگاه شهید دستگردی خودمان واقع در شهرک اکباتان می‌انداخت اما این شباهت تنها در همین محل جایگیری خلاصه می‌شود و امکانات و مدرن بودن آن تفاوت بسیاری با ورزشگاه ما دارد.
تماشاگرانی برای تمام تیم‌ها
دیدار نیمه‌نهایی مسابقات والیبال فرصت خوبی بود برای تماشای فرهنگ تماشاگران ژاپنی که روی سکوهای سالن کوچک اما زیبای لینگ پینگ نشسته بودند. این فرهنگ دقیقاً همانی بود که روز قبل در ورزشگاه مجاور یعنی شانگ چنگ دیده بودیم. پرشورهایی که با وجود غیبت تیم کشورشان در این دیدار با هر حرکت زیبا و کار تاکتیکی بازیکنان تیم کشورمان و تیم قطر را زیباترین شکل ممکن تشویق می‌کردند و این ناشی از لذت بردن آنها از خود ورزش می‌شد.
آنچه بیش از همه طی یک هفته ابتدایی مسابقات در هانگژو توجه ما را به خود جلب کرده است تلاش و همکاری بی‌نظیر بخش‌های مختلف برای برگزاری هرچه بهتر این رقابت‌هاست و در این راه به جرأت می‌توانیم بگوییم که حتی یک‌بار هم در ورزشگاه‌های مختلف و دهکده خبرنگاران و مدیاسنتر بازی‌ها، خللی را ندیدیم که به سبب ناهماهنگی افراد یا بخش‌های گوناگون رخ داده باشد. درباره هانگژوی عجیب و شگفت‌انگیز باز هم خواهیم نوشت.