اکثریت معیار حقیقت نیست
قرآن [معيار قرار دادن] كثرت را مذمّت مىكند و مىگويد كثرت، معيار- حقیقت- نيست.
امام کاظم(ع) در حدیثی - خطاب به هشام- مىفرمايد: قرآن كثرت را مذمت كرده است آن‌جا كه مىفرمايد: اگر اكثر مردم را پيروى كنى تو را گمراه مىكنند؛ چون اكثر مردم تابع عقل نيستند، تابع گمان و تخمينند، همين‌كه چيزى در خيالشان پيدا مىشود دنبالش مىروند.(انعام/ 116)
چون اكثر مردم اينگونه هستند، پس به اكثریت اعتماد نكن.
اين هم خودش نوعى ديگر استقلال بخشيدن به عقل است و دعوت به اينكه عقل بايد معيار باشد.
امام(ع) در- ادامه خطاب به هشام- مىفرمايد كه: هشام! به حرف مردم اعتنا نكن، به تشخيص مردم اعتنا نكن؛ تشخيص، تشخيص خودت باشد.
اى هشام! اگر در دست تو يك گردو باشد و هركس به تو برسد بگويد: به‌به! چه گوهر عالي‌اى! در هيچ خزانهاى پيدا نمىشود، تو كه مىبينى گوهر نيست نبايد گول آنها را بخورى.
نقطه مقابلش اگر در دست تو گوهرى باشد و هركس به تو برسد بگويد: اين گردو را از كجا آوردهاى؟ تو نبايد اعتنا كنى. اگر همه مردم به اين گوهر گفتند گردو، تو تابع تشخيص و عقل و فكر خودت باش و عقل را راهنماى خود قرار بده.
* مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى
(تعليم و تربيت در اسلام)، ج22، صص: 867- 866
با تلخیص و ویرایش جزئی