عقبنشینی دولت از اجرای ارز تک نرخی در سال 93
یکسانسازی قیمت ارز به سال آینده موکول شد
یکسان سازی نرخ ارز در نیمه دوم سال جاری به عنوان یکی از مهمترین برنامههای اقتصادی دولت اعلام شده بود، این در حالی است که در تازهترین اظهار نظرهای برخی از مسئولان بانک مرکزی اجرای این طرح به سال 94 موکول شده است.
به گزارش مهر، دولت در اواخر سال 92 اعلام کرد که ارز تک نرخی را در نیمه دوم سال 93 اجرایی خواهد کرد و اجرای این برنامه به تدریج خواهد بود، گرچه دولتمردان و مسئولان بانک مرکزی مطرح میکنند که مقدمات اجرای این برنامه در حال انجام است، اما آنچه در بازار ارز مشاهده میشود، ارز ( دلار) دونرخی که فعلا در بازار حاکم است و این در حالی است که تنها 5 ماه به پایان سال 93 باقیمانده است.
محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت پیش از این اعلام کرده بود که رویکرد دولت در بودجه سال 93 حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز است و یکسان سازی نرخ ارز طبق برنامه دولت به یکباره انجام نخواهد شد؛ بلکه یکسان سازی به تدریج توسط دولت اجرا میشود. در عین حال اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهوری در آخرین روزهای سال 92 در همایشی به صراحت اعلام کرد که قطعاً در سال آینده نظام تک نرخی شدن ارز در کشور اجرا خواهد شد.
البته به گفته مقامات بانک مرکزی اجرای این برنامه به تدریج خواهد بود و در نیمه دوم امسال نظام تک نرخی ارز در بازار ارز کشور حاکم خواهد شد و باید با نظام ارز چند نرخی خداحافظی کرد. رئیس کل بانک مرکزی هم موضوع اصلی در این زمینه را ثبات اقتصادی اعلام و بیان کرد که دولت به دنبال نرخی است که بتواند تولید و اشتغال را در کشور پشتیبانی کند.
حال با گذشت 7 ماه از سال 93، ابوالفضل اکرمی مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی اعلام کرده است که هرچند بانک مرکزی تک نرخی شدن ارز را تعقیب میکند اما اجرای آن در سال جاری بعید به نظر میرسد ولی احتمالا این امر در سال آتی اجرایی خواهد شود.
این مقام مسئول در بانک مرکزی تصریح کرد: یکسان سازی نرخ ارز به معنای آن است که نرخی واحد و به صورت یکسان در اقتصاد ساری و جاری میشود تا تفاوت نرخ در بازار آزاد و رسمی بیشتر از بعلاوه و منهای دو درصد نباشد. باید شرایطی مهیا شود تا نرخی را که بانک مرکزی برای ارز اعلام میکند بتواند با همان نرخ نیاز اقتصاد کشور را جواب دهد.
اکرمی عنوان کرد: برای تک نرخی کردن ارز باید به سمتی حرکت کنیم که پرتفوی مناسبی از ذخایر را داشته و به ثبات نسبی رسیده باشیم ضمن آنکه موارد مربوط به مذاکرات هستهای نیز باید به سرانجام رسیده باشد و در آن زمان به سمت نرخ تعادلی حرکت کرده و نرخ ثابت و یکسان را اعلام کنیم.
به نظر میرسد که بانک مرکزی از چند ماه قبل اقدام به افزایش نامحسوس نرخ دولتی دلار کرد تا این نرخ تا حدودی به نرخ دلار در بازار آزاد نزدیک شود، اما نرخ دلار از اواخر شهریورماه تا اواسط مهر ماه امسال روندی افزایشی را در پیش گرفت و باعث شد که نرخ رسمی دولت با نرخ دلار در بازار آزاد تا حدودی فاصله بگیرد.
بر اساس نرخهای اعلام شده بانک مرکزی در روز جاری قیمت یک دلار در مرکز مبادلات ارزی 2668 تومان است و نرخ دلار در بازار آزاد به 3251 تومان رسیده است. برخی از کارشناسان میگویند که با محدود کردن تقاضای ارز توسط دولت و عرضه بیشتر ارز میتوان قیمت ارز آزاد را به قیمت ارز در بودجه نزدیک کرد.
البته این اقدام بانک مرکزی بر خلاف گفته محمدباقر نوبخت معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاستجمهوری است که گفته است: دولت به تدریج سیاست یکسان سازی نرخ ارز را اجرا میکند بدان معنی که قیمت ارز در بازار آزاد به نرخی که به عنوان نرخ مبادلهای در بانک مرکزی ارائه میشود، نزدیک شود؛ بانک مرکزی به هیچ وجه به دنبال رساندن نرخ مبادلهای به بازار ارز نیست، بلکه بازار آزاد باید خود کاملا این مسئله را تنظیم کند.
در عین حال مقامات بانک مرکزی از جمله رئیس کل و قائم مقام این بانک بارها اعلام کردهاند که نرخ ارز به آرامش رسیده است. آرامش بازار ارز و کاهش نرخ تورم از مهمترین مقدمات اجرایی شدن ارز تک نرخی در بازار است.
اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی هم پیش از این به مهر گفته بود: در حال حاضر بازار ارز به ثبات و آرامش رسیده است و اقدام برای تک نرخی کردن ارز باید در شرایطی ایجاد شود که وضعیت پایدار نرخ ارز را دچار تغییر و تحول نکند. ما مصمم به اجرای برنامه یکسان سازی نرخ ارز هستیم و این امر یکی از اهداف ما محسوب میشود.
بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه نظام ارزی کشور باید شناور مدیریت شده باشد و نرخ ارز با توجه به حفظ دامنه رقابت پذیری در تجارت خارجی و با ملاحظه تورم داخلی و جهانی و همچنین شرایط اقتصاد کلان از جمله تعیین حد مطلوبی از ذخایر خارجی تعیین شود.
علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی هم در این خصوص گفته است: دولت خود را متعهد میداند سیاست یکسانسازی نرخ ارز همگام با کنترل تورم را در یک فرآیند تدریجی اجرا کند. تک نرخی و یکسان سازی نرخ ارز از جمله اقداماتی است که بعد از ایجاد آرامش نسبی در بازار پول و ارز کشور، قابل اجرا خواهد بود.