افزایش هزینه مسکن نتیجه یک دهه بی‌عملی در ساخت و ساز
بی‌توجهی به ساخت و سازها در دهه 90 منجر به افزایش قیمت مسکن و اجاره بها شده، چنان‌که سال گذشته 38 درصد هزینه‌های خانوارهای شهری به مسکن اختصاص داشته است.
به گزارش فارس، طبق جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی، سهم مسکن، سوخت و روشنایی از کل هزینه خانوارهای شهری به 38 و یک دهم درصد رسیده که این میزان دو و یک دهم درصد نسبت به سال گذشته افزایش ثبت کرده است.
به اعتقاد کارشناسان، علت این افزایش را باید در کاهش تعداد ساخت و سازها در دهه 90 و نیز تورم بی‌سابقه مسکن جست‌وجو کرد.
بی‌توجهی دولت قبل به ساخت مسکن و تکمیل نکردن واحدهای مسکن مهر موجب شد که آمار ساخت‌وساز در کشور به میزان زیادی کاهش پیدا کند، چنان‌که تعداد واحدهای ساخته شده از یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد در سال ۱۳۸۹ به ۳۲۰ هزار واحد در سال ۱۳۹۶ رسید.
این عامل در کنار افزایش تورم عمومی و افزایش قیمت ارز در نهایت موجب شده است، خانوارها بخش زیادی از درآمد خود را صرف تامین مسکن کنند.
انتظار 45 ساله تهرانی‌ها برای خانه‌دار شدن
دو شاخص دسترسی به مسکن و طول دوره انتظار خرید مسکن از جمله شاخص‌هایی هستند که توانایی خانواده‌ها برای خرید مسکن را نشان می‌دهند.
با توجه به افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن در یک دهه اخیر به خصوص در کلانشهرها، مدت زمانی که افراد باید برای خانه‌دار شدن انتظار بکشند، افزایش یافته است. چنان‌که این میزان در سال 1400 برای خانوارهای کل کشور و بر مبنای خرید یک واحد مسکونی 70 متری 36 سال و برای خانوارهای شهر تهران 45 سال بوده است.
حال آنکه همین شاخص در سال 1390 به ترتیب 20 سال برای خانوارهای کل کشور و 28 سال برای خانوارهای پایتخت‌نشین بوده است.
در این‌باره سید البرز حسینی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ضمن تاکید بر اینکه که مسکن طی سال‌های اخیر دچار یک عقب‌افتادگی شده است، اظهار داشت: غفلت دولت‌ها از بخش مسکن سبب شده است که بخش مسکن به یک ابرچالش تبدیل شود. در حالی که اگر این یک دهه غفلت نبود، مسکن برای ما فقط در حد یک مسئله بود.
شعارهای دولت در حوزه مسکن عملیاتی نشده است
طبق اصل 31 قانون اساسی «داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها که نیازمندترند به خصوص روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم کند.»
هرچند برخی دولت‌ها کاملا این اصل را به فراموشی سپرده و برای خانه‌دار کردن مردم تنها به طرح‌های روی کاغذ بسنده کردند؛ اما طرح‌هایی نیز اجرا شده که کم و بیش بخشی از مردم را خانه‌دار کرده است که از جمله آنها طرح مسکن مهر در دولت دهم بود.
دولت سیزدهم نیز از ابتدای شروع فعالیت خود به ساخت مسکن تاکید کرد و اقداماتی را نیز تاکنون در قالب طرح نهضت ملی مسکن انجام داده است، اما با توجه به عقب‌افتادگی‌های سال‌های اخیر و افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن و اجاره‌بها باید روند اجرای طرح سرعت بگیرد.
به گفته معاون اول رئیس‌جمهور تاکنون ساخت یک میلیون و ۴۷۰ هزار واحد مسکن شروع شده است اما عباس جهانگیرزاده، نماینده پارس‌آباد مغان معتقد است، شعارهایی که از سوی دولت در حوزه مسکن داده شده است در حد انتظارات مردم نبوده است و با وجود گذشت دو سال از عمر دولت سیزدهم و وعده دولت مبنی بر ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال، به نظر می‌رسد که حتی نیمی از شعارهای دولت در حوزه مسکن عملیاتی نشده است.
احتمال تحقیق و تفحص از طرح نهضت ملی مسکن
وزارت راه وشهر‌سازی تاکنون میزان پیشرفت دقیق پروژه‌ها در مناطق مختلف کشور و جزئیاتی از مراحل ساخت آنها و اینکه چه تعداد و در چه زمانی به طور کامل تکمیل می‌شوند ارائه نکرده است. همین موضوع نیز باعث شده تا برخی از نمایندگان مجلس احتمال تحقیق و تفحص از طرح ملی نهضت ملی مسکن را مطرح کنند.
عباس مقتدایی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با تاکید بر اینکه لازم است وزیر راه و شهر‌سازی در جهت تنویر افکار عمومی به صورت دوره‌ای گزارش عملکرد و پیشرفت اجرای طرح نهضت ملی مسکن را در اختیار مجلس قرار دهد گفت: پیشنهاد می‌شود وزیر راه و شهر‌سازی یک جریان بازرسی، بررسی و نظارتی را در طرح نهضت ملی مسکن ایجاد کنند، در غیر این صورت مجلس به عنوان طرح تحقیق و تفحص و یا ابعاد نظارتی دیگر در این زمینه ورود پیدا خواهد کرد. به نظر می‌رسد با وجود تلاش‌های مستمر رئیس‌جمهور و تاکیدات فراوان وی در زمینه ساخت مسکن، همچنان دستگاه‌هایی وجود دارند که همکاری لازم با طرح نهضت ملی مسکن ندارند.
کما اینکه پیش از این نیز دستگاه‌ها برای واگذاری زمین‌های خود به این طرح مقاومت می‌کردند و بانک‌ها نیز با وجود نص صریح قانون از در اختیار مردم قرار دادن منابع خودداری می‌کردند که این روند آنها همچنان نیز ادامه دارد و باعث کندی کار شده است.