kayhan.ir

کد خبر: ۲۶۶۵۴۷
تاریخ انتشار : ۱۹ خرداد ۱۴۰۲ - ۲۱:۳۶
مناسبات جمهوریّت و اسلامیّت در انتخاب ولیّ فقیه- 1

روایـت رهبــری

 

سید یاسر جبرائیلی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، سه رویداد مهم ناظر به تعیین رهبر نظام اسلامی رخ داده است. نخست، رسمیت و قانونیت یافتن رهبری حضرت امام خمینی رحمه‌الله علیه با مصوبه مجلس خبرگان قانون اساسی. دوم، تعیین آیت‌الله منتظری به رهبری آینده توسط مجلس خبرگان رهبری و سپس عزل وی. و سوم، تعیین حضرت آیت‌الله خامنه‌ای توسط مجلس خبرگان به رهبری انقلاب اسلامی. در این ایام که رهبریِ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای وارد سی و پنجمین سال خود شده است، کتاب «روایت رهبری» که روایتی مستند و دست اول از هر سه رویداد مذکور است را با همکاری مؤسّسه‌ پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی بازنشر می‌دهیم.
این کتاب حاوی نکاتی جدید و منتشرنشده از نحوه انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۸ و بخش‌هایی منتشرنشده از خاطرات سیاسی ایشان است. در این کتاب برای اولین بار از مذاکرات شورای انقلاب و متن مذاکرات اجلاسیه‌ خبرگان در سال ۶۴ و اجلاسیه‌ خبرگان در سال ۶۸ استفاده شده است. همچنین بخشی از مذاکرات جلسه رؤسای قوا و مرحوم حاج احمدآقا در حضور امام رحمه‌الله علیه در مهر۶۷ (۶ ماه قبل از عزل آیت‌الله منتظری) در این کتاب منتشر شده که در آن برای اولین‌بار حضرت امام رحمه‌الله علیه، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را برای رهبری آینده نظام مطرح می‌کنند.
پیشگفتار
انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در شرایطی به ثمر رسید که جهانِ بشریّت شاهد یکّه‌تازی نظام‌های سیاسی برآمده از مکاتب مادّی اعمّ از لیبرالیسم و کمونیسم بود. این دو ایدئولوژی متعارض، امّا وجه اشتراک مهمّی داشتند که آن را می‌توان چنین صورت‌بندی کرد: نفی حاکمیّت الله و استقرار حاکمیّت هرآنچه غیر از خدا است. بهمن‌ماه سال 1357 نه‌تنها پایان‌بخش حاکمیّتی همسو با نظام سلطه‌ عالم‌گستر بود که تأثیرگذارتر از آن، برآمدن نظامی متعارض با نظم حاکم و بر مبنای مکتب اسلام را نوید می‌داد. وقتی حضرت امام خمینی(قدّس‌سرّه) به‌عنوان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در آغازین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی بر انتخاب نوع نظام سیاسی توسّط مردم اصرار ورزیدند و در آستانه‌ برگزاری همه‌پرسی در 12 فروردین سال 1358 آشکارا نظر خود را ابراز کردند که «جمهوری اسلامی» نه یک‌ کلمه کم، نه یک ‌کلمه زیاد و این نظر امام با رأی 9۸،۲ درصدی امّت، تأیید و تثبیت شد، دوران جدیدی از تاریخ حکمرانی در گستره‌ ایران عزیز شروع شد که بر پایه‌ سه رکن به‌هم‌پیوسته بوده است: اسلام به‌ عنوان مبنای حکمرانی، مردم به‌عنوان انتخاب‌کننده، حاکمان و ولایت فقیه به‌عنوان صیانت‌کننده از مبانی حکومت و آرمان‌ها و مطالبات مادّی و معنوی ملّت.
با گذشت چهار دهه از استقرار جمهوری اسلامی به رأی‌العین مشاهده می‌شود که همواره، این رکنِ رکین ولایت فقیه بوده است که سدّی استوار در برابر انواع طوفان‌ها به ‌وجود آورده که هریک به تنهایی می‌توانست اسلامیّت یا جمهوریّت و یا هر دو رکن را فرو ریزد. امّا بازخوانی چگونگی برآمدن زعامت سیاسی متّکی به دین، چه در قامت استوار حضرت امام خمینی(قدّس‌سرّه‌الشّریف) و چه در قامت حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) به‌عنوان خلف صالح بنیانگذار جمهوری اسلامی بیانگر این حقیقت بوده است که سه رکن اسلام، امام و امّت جدایی‌ناپذیرند و «روایت رهبری» تلاشی است برای بازتاباندن این پیوستگی بر بستر انتخاب رهبری امام و به‌ویژه جانشین امام در خرداد 1368.
این نوشتار که با تلاش جناب آقای سیّدیاسر جبرائیلی به سرانجام رسیده، مستند به اطّلاعاتی تاریخی فراهم آمده از مؤسّسه‌ فرهنگی پژوهشی انقلاب اسلامی است که نویسنده کوشش نموده با بهره‌گیری از آن، خوانندگان گران‌قدر را با خود همراه سازد تا زوایای پیدا و پنهان واقعیّت‌های عینی مرتبط با انتخاب رهبری نظام مقدّس جمهوری اسلامی را به دیده‌ خود بنگرند.
نکته‌ حائز اهمّیّت این است که حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدّ‌ظلّه‌العالی) که از ابتدای شروع نهضت اسلامی ملّت ایران در سال 1341 در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی حضوری پررنگ داشته‌اند، انبوهی از خاطرات مستقیم از رویدادهای این دوره‌ تاریخی را ثبت کرده و یا در فرصت‌های مقتضی بازگو کرده‌اند. هم‌اکنون این خاطرات گران‌سنگ در اختیار مرکز اسنادِ دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) نگهداری می‌شود. بخشی از متن این خاطرات ویراسته، و در اختیار نویسنده‌ کتاب حاضر قرار داده شده است و برای اوّلین‌بار در این کتاب منتشر می‌شود. این مؤسّسه می‌کوشد به حول و قوّه‌ الهی در آینده نیز به اقتضای نیاز و شرایط، زمینه‌ انتشار بخش‌های دیگری از این روایت‌های مستند تاریخی را فراهم کند.
بمنّه و کرمه
مؤسّسه‌ پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
(دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای «مدّظلّه‌العالی»)