ساز مخالف فرانسه و چین علیه گسترش ناتو به سوی شرق
سرویس خارجی-
در حالی که ناتو تاکید میکند با استفاده از شرایط جنگ اوکراین قصد دارد حوزه نفوذ خود را غیر از شرق اروپا به شرق آسیا نیز گسترش دهد، این ایده خطرناک با مخالفت جدی فرانسه در داخل ناتو و چین در بیرون ناتو مواجه شده است.
یکی از دلایل اصلی شروع جنگ اوکراین تلاش آمریکا برای گسترش ناتو به سمت شرق و نزدیکی مرزهای روسیه بود. با وجود این که روسها قبل از تحقق این مسئله و عضویت اوکراین در ناتو به این کشور حمله کردند اما آمریکا از فضای جنگ استفاده کرده و با ترساندن کشورهای شرق اروپا از روسیه پروژه گسترش ناتو به شرق اروپا را با جدیت پی گرفت و به دنبال آن بود که فنلاند و سوئد اعلام کردند به ناتو ملحق خواهند شد.گسترش ناتو تنها در شرق اروپا پیگیری نمیشود این روزها در شرق آسیا و نزدیکی مرزهای چین نیز زنگها از شکلگیری یک ناتوی آسیایی که میتواند مواند قوا در این منطقه حساس جهان را بر هم بزند به صدا در آمده است. «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو در ماه ژانویه(دی) سال جاری میلادی به ژاپن سفر کرد و به «فومیو کشیدا» نخستوزیر ژاپن وعده تقویت روابط ناتو با این کشور را داد. همچنین اعلام شده است که ژاپن و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی بهدنبال تقویت همکاری در زمینه تهدیدهای سایبری و تکنولوژیهای تخریبی با هدف شراکت پیش از اجلاس ناتو در ماه ژوئیه(ماه آینده میلادی) هستند. هفته گذشته نیز اعلام شد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) قرار است دفتر رابط در ژاپن برای تسهیل مشاوره در منطقه هند-اقیانوسیه بازگشایی کند. بر اساس گزارش منابع غربی دفتر رابط تسهیلات لازم برای گفتوگو و مذاکرات شرکای امنیتی ناتو از جمله استرالیا، کرهجنوبی و نیوزیلند را با توجه به چالشهای ژئوپولتیکی از سوی چین و روسیه ممکن خواهد ساخت. دفتر پیشنهاد شده در توکیو قرار است سال آینده بازگشایی شود اما هنوز جزئیات دقیقی درباره آن منتشر نشده است. به نوشته فایننشال تایمز، ژاپن و ناتو از زمانی که «شینزو آبه» نخستوزیر ژاپن، از مقر ناتو در سال ۲۰۰۷ بازدید کرد، درباره افتتاح دفتر توکیو گفتوگو کردند. توکیو در سال ۲۰۱۸ شعبه ناتو را در بروکسل افتتاح کرد. «فومیو کیشیدا» نخستوزیر این کشور سال گذشته اولین رهبر ژاپنی بود که در یک نشست ناتو شرکت کرد. وی قرار است در نشست آتی سران ناتو در لیتوانی در ماه ژوئیه (تیر- مرداد) شرکت کند. ناتو بیش از 12 دفتر یا نمایندگی در سراسر جهان، از جمله در کشورهایی مانند اوکراین و مولداوی دارد. بیشتر آنها کوچک هستند و برای کمک به تماس با دولت و ارتش کشور میزبان طراحی شدهاند. کارشناسان بر این باور هستند که اصرار ناتو و غرب برای تقویت حضور خود در شرق آسیا مثل شرق اروپا میتواند تبعات خطرناکی برای جهان بهدنبال داشته باشد. در همین راستا، حضور «فومیو کشیدا» نخستوزیر ژاپن و «یون سوک یئول» رئیسجمهوری کرهجنوبی برای اولین بار به عنوان ناظران اجلاس ناتو در کنار استرالیا و نیوزیلند تهدیدی کاملاً آشکار برای چین محسوب میشود.
مخالفت چین
گسترش ناتو به شرق آسیا و افتتاح دفتر این ائتلاف نظامی در توکیو با مخالفت جدی در درون و بیرون ناتو روبهرو شده است. سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به درخواست تاس برای اظهارنظر در مورد افتتاح دفتر ناتو در ژاپن گفته است «ادامه گسترش ناتو به سمت شرق در منطقه آسیا و اقیانوسیه و مداخله این ائتلاف در امور منطقهای به طور اجتنابناپذیری صلح و ثبات را تضعیف خواهد کرد». این سخنگو تاکید کرد که آسیا «نباید به عرصه رقابت ژئوپلیتیکی تبدیل شود.» سخنگوی وزارت خارجه چین همچنین در اظهارنظر دیگری از ناتو خواست دستهایش را از قاره آسیا دور نگاه دارد و از راهاندازی جنگ سرد یا گرم خودداری کند. به گزارش فارس، یک رسانه چینی اظهارات سخنگوی وزارت خارجه این کشور را به هشدار پکن به ائتلاف ناتو برای دور نگاه داشتن دستهایش از آسیا تعبیر کرده است. طبق گزارش وبگاه شبکه خبری «سیجی.تی.ان» «وانگ ونبین»، سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به سؤالی درباره خودداری مقامهای کشورهای مختلف از انتخاب میان چین و آمریکا به تلاش «یک کشور خاص» برای راهاندازی جنگ سرد جدید اشاره کرد. سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «بسیاری از کشورهای این منطقه نسبت به تلاش یک کشور خاص برای به راهانداختن «جنگ سرد جدید» در آسیا و وادار کردن کشورهای منطقه به انتخاب یک طرف (میان چین و آمریکا) نگران هستند و با آن مخالف هستند. آنچه که کشورها در این منطقه میخواهند حفظ استقلال استراتژیک و ثبات و شکوفایی منطقه است» وی تصریح کرد: «نگرش اکثر کشورهای منطقه بسیار روشن است. آنها با ظهور بلوکهای نظامی در منطقه مخالف هستند. آنها از گسترش ناتو در آسیا استقبال نمیکنند. آنها خواهان تکرار درگیری بلوکها در آسیا نیستند. و مطمئناً اجازه نخواهند داد که هیچ جنگ سرد یا جنگ گرمی در آسیا تکرار شود.»
مخالفت ماکرون
همزمان با دولتمردان چینی رئیسجمهوری فرانسه نیز با طرح سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برای گشایش دفتر توکیو مخالفت کرده است. به گزارش ایرنا، روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز به نقل از هشت نفر از افراد آگاه از مخالفت رئیسجمهوری فرانسه با این پیشنهاد ناتو نوشت: «امانوئل ماکرون» با این اعتقاد که ائتلاف امنیتی ترانس آتلانتیک باید در منطقه خود و در آتلانتیک شمالی متمرکز باشد با ایجاد پایگاهی در توکیو مخالفت کرده است.» فایننشال تایمز ادامه داد: تلاش برای گشایش پایگاه کوچکی در توکیو در سال آینده در حالی صورت میگیرد که آمریکا و ژاپن، اروپا را تحت فشار قرار دادهاند تا به ویژه با توجه به ماهها نگرانی درباره اقدام نظامی احتمالی چین علیه تایوان، بیشتر در مسائل امنیتی آسیا درگیر شود.این روزنامه افزود: «اما این تصمیم با محکومیت تلاشهای آمریکا از سوی دولت پکن درخصوص آنچه که ائتلاف
ضد چینی در منطقه هند- اقیانوس آرام و به اصطلاح «ناتوی آسیا» توصیف میشود، مواجه شده است. یک مقام فرانسوی در این زمینه گفت: پاریس بر این باور است که منشور ناتو از کشورهای عضو ائتلاف میخواهد گستره ژئوپلتیکی خود را به «آتلانتیک شمالی» محدود کند. ک مقام دیگر آگاه از رایزنیهای داخلی ناتو گفت، فرانسه تمایلی ندارد از آنچه که باعث «تنش بین ناتو و چین» میشود حمایت کند. ماکرون هفته گذشته نیز در کنفرانسی گفته بود که ناتو نباید دامنه خود را فراتر از شمال اقیانوس اطلس گسترش دهد. فایننشال تایمز نوشت: مقاومت ماکرون در مقابل طرح ناتو تنها دو ماه پس از آن صورت میگیرد که او در دیدار از چین بیان کرد، اروپا باید از تنش آمریکا و چین بر سر تایوان فاصله بگیرد؛ اظهاراتی که خشم آمریکا و دیگر متحدانش را برانگیخت.»
انفجار سد بزرگ
از تحولات میدانی جنگ اوکراین نیز خبر میرسد که همزمان با شروع ضد حمله بهاره اوکراینیها که تا این لحظه به گفته مقامات روسی تلفات سنگینی برجای گذاشته است مقامات دو کشور دیروز یکدیگر را به انفجار و تخریب بخشی از سد «کاخوفکا» بر روی رودخانه دنیپرو در منطقه خرسون متهم کردند. به گزارش فارس، نیروهای روسیه و اوکراین میگویند یک سد بزرگ متعلق به دوره شوروی سابق در بخش تحت کنترل روسیه در جنوب اوکراین دیروز (سهشنبه،) منفجر شد که به دنبال آن سیلاب بزرگی در سراسر منطقه جنگی به راه افتاد. به گفته تحلیلگران، سیلاب ناشی از این تخریب، پتانسیل ایجاد ویرانی بزرگ حوالی شهر خرسون و سایر مناطق پرجمعیت در امتداد رودخانه دنیپرو را دارد. به نوشته رویترز، این سد آب بسیاری از بخشهای جنوبی اوکراین و شبهجزیره کریمه که در سال ۲۰۱۴ به خاک روسیه الحاق شد را تامین میکند. این سد همچنین آب نیروگاه هستهای زاپروژیا را تامین میکند که در بخش بالای آن قرار دارد و تحت کنترل روسیه است.