گزارش خبری تحلیلی کیهان
دوئل نهایی اردوغان و قلیچدار اوغلو/امروز رئیس جمهور ترکیه انتخاب می شود
سرویس خارجی-
دور دوم انتخابات ریاستجمهوری ترکیه امروز برگزار میشود؛ در حالی که اردوغان دور اول را با پیشتازی 5 درصدی از رقیب خود، قلیچداراوغلو، به پایان رساند.
انتخابات ۲۴ اردیبهشت در ترکیه با مشارکتی قریب به 87 درصد، یک صحنه سیاسی – اجتماعی جالب توجه بود که همه اقشار جامعه، در آن ایفای نقش کردند. این انتخابات روز یکشنبه 24 اردیبهشت از ساعت 8 صبح به وقت محلی (هشت و ۳۰ دقیقه به وقت تهران) آغاز شد، تا رئیسجمهور و ۶۰۰ عضو پارلمان این کشور برای یک دوره پنج ساله مشخص شوند. با شمارش آراء که تا اواسط روز بعد از آن به طول انجامید مشخص شد که تکلیف رئیسجمهور بعدی در دور اول مشخص نمیشود. انتخابات به دور دوم کشید تا امروز در تاریخ 28 مه (یکشنبه؛ 7 خرداد) رئیسجمهور ترکیه بین «رجب طیب اردوغان» و «کمال قلیچداراوغلو» انتخاب شود. در دور اول، اردوغان با بیش از ۴۹ درصد در رتبه اول، قلیچداراوغلو با تقریباً 45 درصد در رتبه دوم و «سینان اوغان» با بیش از ۵ در جایگاه سوم قرار گرفتند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، امروز برای دومین بار با کمال قلیچداراوغلو، رهبر اپوزیسیون ترکیه بر سر مقام ریاستجمهوری رقابت خواهد کرد و این در حالی است که نظرسنجیهای پیش از انتخابات از پیشتازی اردوغان خبر میدهند. آنطور که ایسنا نوشته، اردوغان در اکثر نظرسنجیها با اختلافی تک رقمی، از قلیچداراوغلو جلوتر است. نظرسنجی توسط مؤسسه «کندا» پیشبینی کرده که ۵۳.۴ درصد از مردم ترکیه از اردوغان و ۴۶.۶ درصد از آنان از قلیچداراوغلو حمایت خواهند کرد. رئیسجمهوری ترکیه در نظرسنجی مؤسسه «ساروس» هم چهار درصد از رقیبش جلوتر است. با اینحال، با توجه به نتیجه غیرمنتظره دور اول انتخابات، اعتبار نظرسنجیها در ترکیه خدشهدار شده است؛ بیشتر مؤسسات نظرسنجی نتوانستند در دور اول پیشبینی کنند که انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد. البته بسیاری از این نظرسنجیها در آستانه دور اول انتخابات در ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) نیز اردوغان را پیروز انتخابات میدانستند؛ اما به هر حال انتخابات به دور دوم کشید. این یعنی در تحلیل «باید بسیار محتاط بود»؛ چرا که هر پیشبینیای خالی از خطا نخواهد بود و هر گونه سخنِ قاطع و قطعی گفتن به مثابه «نوشتنِ تاریخِ آینده» تفسیر خواهد شد؛ به هر حال«همانطور که نمیتوان گذشته را پیشبینی کرد، نمیتوان برای آینده نیز تاریخی نوشت».
یکی دیگر از عوامل مهم برای پیروزی قلیچداراوغلو این است که حمایت کردها را که در دور اول از آن بهره برد، حفظ کند. این رهبر اپوزیسیون در دور اول انتخابات ریاستجمهوری ترکیه حدود ۸۰ درصد از آرای مناطق کردنشین جنوب شرق این کشور را به خود اختصاص داد؛ اما ائتلاف قلیچداراوغلو با یک سیاستمدار راست افراطی در هفته گذشته این احتمال را مطرح کرد که کردها در این دور از انتخابات از او روی بگردانند. با اینحال، حزب دموکراتیک خلقها پنجشنبه اعلام کرد که همچنان از قلیچداراوغلو حمایت خواهد کرد؛ این حزب بزرگترین حزب کردهای ترکیه بوده و هوادارانش را به شرکت در انتخابات و حمایت از قلیچداراوغلو دعوت کرده است. «صلاحالدین دمیرتاش»، رهبر برجسته کرد که در حصر است، در روز جمعه با ارسال پیامی در توئیتر، از کردها خواست به قلیچداراوغلو رأی بدهند. پیروزی غیرمنتظره جریان راست افراطی در انتخابات ۱۴ مه باعث شد تا قلیچداراوغلو از رویکرد وحدتساز خود فاصله گرفته و تندروی بیشتری را چاشنی لحنش کند. او همچنین با «امیت اوزداغ» رئیس حزب ظفر ترکیه و سیاستمدار راست افراطی وارد ائتلاف شد تا آرای ملیگراهایی را که در دور اول به جریان راست افراطی رأی داده بودند، از آن خود کند.
از طرف دیگر، اوغان چند روز پیش اعلام کرد که از اردوغان حمایت خواهد کرد. اما از آنجا که منبع اصلی آرای اوغان، شخص امیت اوزداغ است، مشخص نیست این حمایت تا چه حد به اردوغان کمک خواهد کرد. حزب ظفر در انتخابات پارلمانی بیش از دو درصد آرا را به خود اختصاص داد. اردوغان افزون بر برتری پنج درصدی در دور اول انتخابات ریاستجمهوری ترکیه، توانست ائتلاف انتخاباتی متبوعش را در پارلمان به اکثریت برساند. اردوغان که حالا اکثریت پارلمان را در دست دارد، تبلیغات خود در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری را حول محور «ثبات» چیده است. او میگوید اگر اپوزیسیون در انتخابات ریاستجمهوری پیروز شود، با توجه به اینکه کنترل پارلمان در دست متحدان اردوغان است، روند تصمیمگیری دشوار خواهد شد؛ آن هم در این دوران که ترکیه با یکی از جدیترین بحرانهای مالی روبهرو بوده و بهای زندگی در این کشور افزایش یافته است.