اخبار ویژه
اگر به گفتوگو باور داشتی خسارت برجام را به بار نمیآوردی
هدف روحانی از بازخوانی تاریخ، عبرت گرفتن از برجام است یا بازسازی روند خسارتبار آن؟
آقای روحانی اخیرا گفته بود که عمیقا باور دارد که گریزی از گفتوگو انتقادی نیست. او در عین حال میگوید: گریزی از بازخوانی تاریخ نیست.
در واکنش به این سخنان روزنامه وطن امروز نوشت: بدیهی است کسی در گفتوگوی انتقادی سازنده و شکلگیری نوعی دیالوگ نتیجهبخش میان طرفهای گوناگون که ثمره آن تحقق منافع عمومی و ملی کشور و نظام باشد شبههای وارد نمیکند. با این حال بهتر است آقای روحانی به این سؤال مهم پاسخ دهند: حدود و ثغور مفهومی و مصداقی این گفتوگو که ایشان قویاً بر آن تاکید دارند چیست؟ اگر منظور آقای روحانی از گفتوگوی انتقادی، استفاده از الفاظ «بیشناسنامه»، «بزدل»، «بیسواد» و «بزغاله» در قبال دیگران است، باید به ایشان گفت آن دوران سیاه سپری شده است!
از س-وی دیگر، آقای روحانی تاکید کردهاند گریزی از بازخوانی تاریخ رفته نیست. این بهترین عبارتی است که ایشان در طول سالهای پس از دوران پرتلاطم و پرهزینه ریاست جمهوری خود به کار بردهاند. جهت نمونه، بهتر است به یکی از این موارد اشاره کنیم:
در روزهای منتهی به انعقاد توافق هستهای میان ایران و اعضای ۱+۵، سوال مهمی ذهن منتقدان رویکرد دولت گذشته در مذاکرات هستهای را نسبت به خود مشغول کرد. این سؤال مهم، مربوط به طول عمر برجام و امکان خروج دولت بعدی آمریکا (دولتی که پس از اوباما بر سر کار میآمد) در قبال این توافق بود. رسانههای آمریکایی و اروپایی متفقالقول بودند دولت بعدی آمریکا اگر با اصل توافق یا اجزای آن مخالف باش-د، قدرت خروج از توافق و بازگرداندن تحریمهای یکجانبه ضدایرانی را خواهد داشت و با توجه به اتصال زیرساختهای اقتصادی آمریکا و اروپا، دیگر کشورها نیز اجباراً از این مسئله تبعیت خواهند کرد. در مقابل، مسئولان تیم مذاکرهکننده هستهای و شخص رئیسجمهور سابق مدعی بودند اساساً امکان خروج آمریکا از توافق هستهای وجود ندارد! آنها (اعضای دولت یازدهم و دوازدهم) نگرانیها و دغدغههای مطرحشده در اینباره را نشاندهنده پیوند منتقدان برجام و صهیونیستها(!) دانسته و به آنها انگ عدم آشنایی با عالم دیپلماسی و جهان واقعی میزدند!
در نهایت، سال ۲۰۱۸ میلادی، دونالد ترامپ رئیسجمهور وقت آمریکا با یک امضای ساده، از توافقی که قرار بود شورای امنیت سازمان ملل متحد مثل یک کوه محکم پش-ت آن بایستد خارج ش-د و علاوهبر تحریمهای یکجانب-ه قبلی، تحریمهای گستردهتر دیگری را نیز در عرصهه-ای دارویی و اقلام ضروری علیه کشورمان وضع و اجرایی کرد! در نتیجه، سیاست خارجی و اقتصادیای که دولت سابق بر مبنای اصالت و موضوعیت برجام ساخته بود، با یک امضای ساده برهم ریخت و ابراز تأسف دبیرکل سازمان ملل متحد نیز نتوانست آثار و تبعات این سوءمحاسبه خطرناک و پرهزینه را جبران کند!
این تنها یک واقعه تاریخی بود که گریزی از بازخوانی آن نیست، زیرا آثار و تبعات بزرگنمایی فوق تصور رئیسجمهور سابق در قبال وزن و ماهیت توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را تا امروز شهروندان بر سر سفره خود مشاهده میکنند! اگر بازخوانی گذشته، منتج به ترسیم یک آینده روش-ن و ب-ه دور از تکرار خطاهای پرهزینه قبلی باش-د، قطعا باید از مواضع اخیر آقای روحانی استقبال کرد و آن را نش-انه اصلاح رویکرد نادرست اما مواضع هفتههای اخیر رئیسجمهور سابق و اطرافیانش نشان میدهد آنها بهجای بازخوانی گذشته و عبرتگی-ری از آن، درصدد بازیابی و بازآفرینی همان نگاه و خطای وحشتناکی هستند که اقتصاد کش-ور و معیشت عمومی را تحت تاثیر آثار سوء خود قرار داد. بهتر است آقای روحانی و همراهان ایشان واقف باشند.
تردید نشریه آلمانی درباره امکان ادامه موجودیت اسرائیل
نشریه آلمانی میگوید: بنیامین نتانیاهو در هر دو حوزه سیاست داخلی و سیاست خارجی شکست خورده است.
زود دویچه سایتونگ با مرور تحولات چند ماه اخیر مقارن با تشکیل دولت نتانیاهو خاطرنشان کرد: صدها هزار نفر از هفتهها پیش به خیابانهای اسرائیل آمدهاند تا علیه اصلاحات قضایی برنامهریزی شده دولت نتانیاهو تظاهرات کنند. به نظر میرسد که برنامههای کابینه نتانیاهو نهتنها میتواند تهدیدی برای دموکراسی در اسرائیل باشد، بلکه امنیت داخلی اسرائیل و منطقه را نیز در معرض خطر قرار میدهد.
اخیرا بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی و عضو دولت راستگرای تندروی بنیامین نتانیاهو، وجود فلسطینیها را در صحنه بینالمللی گفت؛ چیزی به نام مردم فلسطین وجود ندارد. این اظهارات از چشم کشورهای عربی همسایه دور نماند و دیری نگذشت که سفیر اسرائیل در امان احضار شد و پارلمان اردن حتی خواستار اخراج وی شد.
اگرچه تشکیلات خودگردان فلسطین اخیرا با نمایندگان اسرائیل در مصر بر تنشزدایی به توافق رسیدند، اما حماس و دیگر جناحهای فلسطینی بهخاطر حضور در این نشست انتقاد کردند. همچنین حزبالله لبنان چند روز پیش با نمایندگان حماس و جهاد اسلامی فلسطین دیدار کرد. این همان خطری است که یوآف گالانت، وزیر دفاع اسرائیل اخیراً درباره آن هشدار داده بود. وی گفت که دشمنان اسرائیل میتوانند از شرایط پیش در آمده در اسرائیل سوءاستفاده کنند. مناقشه تلخ بر سر تغییرات قضایی، نشاندهنده تهدید قریبالوقوع و واقعی برای امنیت اسرائیل است. تهدیدی که میتواند بهطور جدی موجودیت اسرائیل را زیر سؤال ببرد و موجب فروپاشی آن شود.
صرفا مشکلات ناشی از گروههای مسلح نیست که بر نتانیاهو و دولتش فشار میآورند. اسرائیل تمام تلاش خود را برای نهایی کردن توافقنامه آبراهام، معاهدات صلح با امارات متحده عربی، بحرین، سودان و مراکش برای تشکیل یک ائتلاف ضدایرانی انجام داده بود. اما اکنون دولت امارات هشدار داده که موضع تحریکآمیز اسرائیل در قبال فلسطینیها بار دیگر روابط را تیره کرده است.
همچنین نزدیکی عربستان سعودی و ایران نشان میدهد که تا چه اندازه وضعیت در منطقه تغییر کرده است. نتانیاهو بهدنبال گنجاندن ریاض در توافقنامه آبراهام بود. اما زمانی که عربستان سعودی و ایران چند هفته پیش با میانجیگری چین به ازسرگیری روابط دیپلماتیک نزدیک شدند، بسیاری از منتقدان این را شکست سیاست خارجی اسرائیل دانستند. فضای حاکم بر اسرائیل ملتهب است. چند روز پس از آنکه کنست (پارلمان) قانونی را برای تشویق شهرکسازی لغو کرد، برای سومینبار طی چند هفته اخیر تیراندازیهایی در شهر هوواره رخ داد. تحولات امنیتی هفته گذشته در غزه و جنوب لبنان اوج تنش بود. تنشی که میرفت یک تحول عمیق ایجاد کند و دولت نتانیاهو را به یک چالش جدی و حتی چهبسا سقوط هدایت کند. فعلا اوضاع آرام شده اما هر آن احتمال فوران شدید تنش وجود دارد.
خرید هواپیما را روحانی وعده کرد دولت رئیسی بهجا آورد
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران گفت: حداقل یکچهارم از ۲۷۰ هواپیمای ایران بهدلیل فرسودگی و کمبود قطعات یدکی ناشی از تحریم، زمینگیر است.
محسن هاشمی رئیس سابق شورای شهر تهران در روزنامه شرق نوشت: «اخیرا جناب آقای بذرپاش و مدیران اجرایی در اظهارات خود به مناسبت روز جهانی حملونقل در نمایشگاه حملونقل از برنامه نوسازی صنعت هواپیمایی ایران گفتهاند که با نبود برجام و FATF و وجود تحریمهای ۴۰ ساله صنعت هوایی، قابلتأمل است. اگر فرض کنیم که کاندیداهای ریاستجمهوری و وزارتخانهها و شهرداریها برای گرفتن رأی، وعدههای بدون پشتوانه میدهند، از ایشان و همکاران بهعنوان مسئول سابق دیوان محاسبات که وظیفه تطبیق عملکرد مالی دستگاهها با قوانین را برعهده دارند، تعجببرانگیز است که چنین وعدههایی بدهند. جهت اطلاع، وضعیت صنعت هوایی ایران، بهدلیل ۴۰ سال تحریم بحرانی است، حدود حداقل یکچهارم از ۲۷۰ هواپیماها بهدلیل فرسودگی و کمبود قطعات یدکی زمینگیر است.
اگر صنعت هوایی ایران بخواهد نوسازی شود و جایگاه خود را در صنعت هوایی جهان بازیابی کند، نیاز به خرید دستکم ۳۷۵ هواپیمای نو یا دستدوم با طول عمر زیر پنج سال با ظرفیت متوسط ۱۲۰ صندلی دارد، یعنی حدود ۴۵ هزار صندلی در حالی که صندلیهای فعال امروز در صنعت هوایی ایران به ۱۰ هزار صندلی فرسوده هم نمیرسد.
این حرکتی بود که وزیر راه و شهرسازی وقت آقای روحانی بعد از امضای برجام شروع کرد و صحبت از سفارش و تأمین ۳۰۰ هواپیما میشد که مورد تمسخر اصولگراها در آن زمان قرار گرفت؛ چراکه آن را در اولویت فعالیتها ندانسته و حرکتی لوکس فرض کردند.
این نوسازی در ابتدا نیاز به حداقل ۳۰ میلیارد دلار اعتبار ارزی دارد، در حالی که ارزش روز کل ناوگان صنعت هوایی ایران به دو میلیارد دلار نمیرسد. میدانیم در جهان معمولا هواپیما نقد خریداری نمیشود و از روش فاینانس درازمدت ۲۰ ساله خریدار یا فروشنده یا اجاره به شرط تملیک استفاده میشود.
در صورتی که فعلا ایران حتی برای خرید نقد هم دچار مشکل خرید هواپیمای نو از شرکتهای معتبر بوئینگ یا ایرباس بهدلیل تحریمهاست؛ بنابراین راهی جز رفتن به سوی خرید هواپیماهای دست دوم با فرض عمر زیر پنج سال نیست. هرچند هماکنون از قول بعضی از مقامات تلویحا صحبت از تأمین چندهزار صندلی شده که از کم و کیف آن بهدلیل نگرانی از اعمال تحریمها خبری داده نشده و تا در فرودگاههای ایران به زمین ننشینند، قابل ارزیابی نیستند.
برای خرید هواپیمای نو حتی اگر هیچگونه تحریمی وجود نداشته باشد و برجام و FATF توسط دولت آقای رئیسی امضا و اجرا شود و شرکتهای بزرگ ساخت هواپیمایی دنیا، سفارش ایران را بپذیرند و نسبت به سایر مشتریان در اولویت قرار دهند، حدود ۱۵ سال طول خواهد کشید که این تعداد هواپیما تولید و به ایران تحویل شود و حتی اگر امروز هم همه موانع برطرف شود و در اولویت کشور قرار گیرد و توسط بعضی مورد تمسخر قرار نگیرد، دریافت نخستین هواپیماها در عمر دولت آقای رئیسی کار مشکلی خواهد بود».
تحلیل طلبکارانه محسن هاشمی در حالی است که دولت متبوع وی، واگذاری امتیازات هنگفت در برجام و تعطیلی 95 درصد برنامه هستهای کشور را با وعده خرید 200 فروند هواپیما شیرینسازی(!) کرد و حتی در آستانه انتخابات مجلس دهم، بهواسطه هماهنگی با غرب و آوردن چند هواپیما، به فریب افکار عمومی پرداخت اما در عمل فقط 11 فروند هواپیما خریداری شد که طبق اعلام مسئولان، نیمی از آن هواپیماها نیز بهخاطر بدعهدی طرف غربی و عدم تامین قطعات زمینگیر شده است! مسئولان دولتی آن زمان ادعا میکردند قراردادهایی شامل خرید ۱۰۰ فروند ایرباس، ۸۰ فروند بوئینگ و ۲۰ فروند ایتیآر ۷۲-۶۰۰ امضا کردهاند، اما قراردادها در واقع نوعی تفاهمنامه کاغذی و مثل خود برجام، فاقد هر نوع ضمانت و جریمه در صورت نقض آن بود!
در همین حال، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری چندی قبل اعلام کرد که بیش از ۵۰ فروند هواپیما و هلیکوپتر در ۱۸ ماه گذشته خریداری شده و تاکنون ۲۰ فروند به سرویس هوایی برای خدمترسانی اضافه شده است.
این اتفاق مهم، بدون برجام و FATF رقم خورده است. بدینترتیب امثال آقای محسن هاشمی و همطیفان سیاسی وی در موضوع تامین و تجهیز و گسترش ناوگان هوایی کشور هم متهم به فرصتسوزی هفت- هشت ساله هستند و نمیتوانند با ژست طلبکاری و به رخ کشیدن کمبودها و مرثیهسرایی برای تحریمهایی که خودشان متهم دو برابر شدن آنها در پسابرجام هستند، از مسئولیت شانه خالی کنند.
دو کلمه هم از رئیس سابق و کمحافظه محیطزیست
معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان محیطزیست در دولت سایق، به سیاق حسن روحانی، آب خوردن را هم به رابطه با آمریکا گره زد.
عیسی کلانتری، وزیر کشاورزی در دولت موسوی بود و همچنین در دولتهای اول و دومهاشمی رفسنجانی و در ۳ سال اول دولت سیدمحمد خاتمی وزارت را بر عهده داشت. ریاست وی بر سازمان محیطزیست، با حاشیههایی مانند گماردن یک نفوذی به نام کاوه مدنی در سمت معاونت همراه بود.
به گزارش «لف»، وی اخیرا در اظهارنظری گفته است: «آب مانند حساب بانکی است، شما میدانید به حساب بانکی خودتان چقدر واریزی و برداشت دارید، و چقدر برایتان باقی مانده است، آب مانند همین حساب بانکی است، وقتی میدانید بارش، تبخیر و نفوذ آب به منابع زیرزمین چقدر است، راحت میتوانید پیشبینی کنید که چقدر میتوانید برداشت کنید. متاسفانه از سالهای ۱۳۷۰ به بعد برداشت ما از آبهای سطحی و زیرزمینی به مراتب بیشتر از میزان ذخیره آب بوده است، در نتیجه ما از ذخایر خوردیم، در حالی که آب تمدن یک سرزمین است، حکومت اگر تصمیم بگیرد میتواند یکشبه مسائل سیاسی، اقتصادی، تورم را حل کند، یکسری تغییرات در سیاست خارجی و داخلی بدهد، آدمهای عاقلی بر سر کار بیایند، دو سه ساله مشکلات کشور حل میشود، اما شما اگر آب خودتان را از دست بدهید یک کشور ۷هزار ساله را از دست دادهاید، به نظرم مهمترین مسئلهای که دولتها در مورد آن اهمال و کمکاری کردهاند، مسئله آب کشور است. مسائل سیاسی، کاهش درآمدهای خارجی ارزی، فشار بر تامین غذا از منابع داخلی، اینها سبب شد ما حقوق بچههای فردای را در راستای توسعه پایدار فراموش کنیم. وقتی ما محدودیتهای سیاسی پیدا کردیم و به دلایل سیاسی تحریم شدیم، بدون توجه به سیاستهای توسعه پایدار به منابع داخلی فشار آوردیم.»
«الف» میافزاید: گوینده این اظهارات، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان محیطزیست در دولت گذشته است که با فراست خاصی(!) معضل آب را هم به تصمیم و اراده حکومت در سیاست خارجی گره زده است. کلانتری میگوید: اگر حکومت بخواهد و با آمریکا رابطه برقرار کند، یکشبه! فقط یکشبه میتواند به معضلاتی که در تار و پود کشور ریشه دوانیده خاتمه دهد، صرف تصمیمگیری کافی است تا انواع بحرانهای اقتصادی و اجتماعی با ایران خداحافظی کند، رابطه با غرب برای خاتمه خشکسالی و پایان بحران آب کفایت میکند و در واقع «بهشت» انتظارمان را میکشد. اما پیشفرض تحقق این مسئله چیست؟ تصمیم حکومت، رابطه با آمریکا و حضور آدمهای عاقل!
این تحلیل سادهانگارانه از زبان فردی بیان میشود که سالهای متمادی در مناصب گوناگون در دولتهای مختلف عهدهدار کرسی وزارت و معاونت بوده و در دولتی که گفتمان اصلیاش عادیسازی رابطه با غرب و رابطه با آمریکا بوده، این خواسته آنها محقق شده و هم با آمریکا توافق حاصل شده و هم به قول ایشان آدمهای عاقل(!) بر سر کار بودهاند؛ آن هم نه دو سه سال، بلکه هشت سال و نتایج عملکرد آن پیش چشم ماست. با چنین اظهاراتی میتوان پی برد که چرا، بسیاری از مشکلات حل نشده باقی ماند.
اما چرا این بهشت موعودی که با معجزه تصمیمگیری و تغییر جهت در سیاست خارجی وعده میدهند فقط برای ایران ترسیمشدنی است؟ اگر صرف رابطه با آمریکا معجزه میکرد چرا کشور آرژانتین که از قضا رابطه دیرینهای هم با آمریکاییها داشته و دارد با تورم ۱۰۴ درصدی مواجه است؟ مگر رابطه همسایه غربیمان با آمریکا قطع شده که ترکیه امروز با تورم بالای ۶۰ درصد دستوپنجه نرم میکند؟ آنجا خبری از تصمیمات یکشبه و معجزهآسا نیست؟ بحران آبی که دامنگیر غرب آسیا شده و حتی به خاور دور و چین هم کشیده شده، مصیبت نازلشده رابطه نداشتن تمامی این کشورها با ایالاتمتحده است یا نه؟
یادآور میشود آقای روحانی به هنگام عوامفریبی درباره توافق هستهای مدعی شده بود که این توافق باید انجام شود تا مشکل صنعت و سرمایهگذاری و اشتغال و حتی آب خوردن حل شود! او همچنین مدعی شده بود در روز اجرای توافق، همه تحریمها بالمرّه لغو (و نه حتی تعلیق) خواهد شد.