گزارش خبری تحلیلی کیهان
توافق ایران و عربستان؛ ضربه کاری به آمریکا و رژیم صهیونیستی
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی پس از 7 سال، توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیها را بازگشایی کنند؛ توافقی که فصلی نو در دیپلماسی منطقه غربآسیا و یک ضربه کاری به آمریکا و اسرائیل به حساب میآید.
سرویس سیاسی-
پس از برگزاری 5 دور مذاکرات اولیه ایران با عربستان که به میزبانی عراق و عمان انجام شد، همچنین به دنبال سفر اخیر آیتالله رئیسی رئیسجمهور به چین، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رئیسجمهور، مذاکرات فشردهای را بهمنظور حلوفصل نهایی موضوعات فیمابین ایران و عربستان سعودی با همتای سعودی خود آغاز کرد. سرانجام پس از گفتوگوهای فشرده، شفاف و همهجانبه میان ایران و عربستان، دیروز جمعه ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ دو کشور توافق کردند که پس از ۷ سال، روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند.
در بخشی از بیانیه مشترک سهجانبه میان ایران، عربستان و چین که در پکن صادر شد، آمده است: «در نتیجه گفتوگوهای انجامشده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیها را بازگشایی کنند. وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات میکنند.» واس (خبرگزاری رسمی عربستان سعودی)، عصر دیروز جمعه 19 اسفندماه در گزارشی بیانیه سهجانبه ایران، عربستان سعودی و چین درباره ازسرگیری روابط دوجانبه تهران و ریاض در آینده نزدیک را تأیید کرد.
هنوز ساعاتی از انتشار اخبار مربوط به توافق ایران و عربستان نگذشته بود که کشورهایی نظیر چین، عراق، عمان، قطر، ترکیه، روسیه و گروههایی مانند مقاومت لبنان و یمن و... در بیانیهها و مواضع رسمی از این توافق استقبال کردند و مقامات رژیم صهیونیستی عزا گرفته و بر شکست خود اعتراف کردند.
متن کامل توافق مشترک
ایران و عربستان در پکن
متن این بیانیه سهجانبه که با امضای «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بنمحمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران عربستان سعودی و «وانگ یی» عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد، به شرح زیر است:
«در پاسخ به ابتکار شایسته جناب آقای شی جینپینگ رئیسجمهوری خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، بر اساس اصل حسن همجواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفتوگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حلوفصل اختلافات از طریق گفتوگو و دیپلماسی بر اساس پیوندهای برادرانه و با تأکید بر پایبندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویههای بینالمللی، هیئتهای جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست دکتر مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفتوگو کردند. جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی با سپاس و قدردانی از جمهوری عراق و سلطنت عمان به خاطر میزبانی گفتوگوهای انجامشده بین دو طرف در سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ خورشیدی (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ میلادی) از رهبری و دولت جمهوری خلق چین برای میزبانی و حمایت از گفتوگوهای انجامشده در این کشور و تلاش برای به ثمر نشستن آن تشکر کردند. در نتیجه گفتوگوهای انجامشده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیها را بازگشایی کنند.
وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات مینمایند. دو کشور با تأکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر در زمینه اجرای موافقتنامه همکاریهای امنیتی امضاشده در تاریخ ۲۸/۱/۱۳۸۰ خورشیدی برابر با ۱۷/۴/۲۰۰۱ میلادی و نیز موافقتنامه عمومی همکاریهای اقتصادی، بازرگانی، سرمایهگذاری، فنی، علمی، فرهنگی، ورزشی و جوانان، امضاشده در تاریخ ۶/۳/۱۳۷۷ خورشیدی برابر با ۲۷/۵/۱۹۹۸ میلادی توافق کردند. سه کشور اراده قاطع خود را جهت بهکارگیری تمامی تلاشها برای تقویت صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی اعلام مینمایند.»
مدعیان اصلاحات، مذاکره را
یاد بگیرند
توافق ایران و عربستان، علاوهبر آمریکا و اسرائیل، جریان غربگرا در داخل کشور را نیز عصبی و پریشان کرده است. این طیف مدعی است که اقدام دولت در توافق با عربستان، دقیقا همان نسخهای است که این جریان پیش از این پیشنهاد داده بود.
اما این ادعا هیچ نسبتی با واقعیت ندارد. چرا که اولا برخلاف نسخه پیشنهادی جریان مدعی اصلاحات در سیاست خارجی مبنی بر امتیازدهی یکطرفه ایران به طرف مقابل، مذاکره و توافق اخیر ایران و عربستان مصداق امتیازدهی یکطرفه نبوده است و ایران از موضع اقتدار در مذاکرات و توافق ورود کرده است. ثانیا، مذاکره ایران با عربستان، ذیل چراغ سبز آمریکا به ایران رخ نداده است. این در حالی است که طیف مدعی اصلاحات همچنان آمریکا را کدخدای! جهان قلمداد کرده و مدعیاند که بدون اجازه آمریکا نمیتوان در سیاست خارجی به کوچکترین اقدامی دست زد.
ثالثا، بهتر است مدعیان اصلاحات کمی هم درباره دیپلماسی و سیاست خارجی مطالعه کرده و بدانند که این اقتدار است که احترام میآورد. رویکرد مقتدرانه در سیاست خارجی، مهمترین عامل در تنشزدایی است و قطعا آنچه که به تنشزایی در سیاست خارجی دامن میزند، دیپلماسی منفعلانه است. بهتر است مدعیان اصلاحات مذاکره را یاد بگیرند.
امیرعبداللهیان: روابط ایران و عربستان ظرفیتهای بزرگی
در اختیار منطقه قرار میدهد
به دنبال توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز جمعه ۱۹ اسفندماه در حساب شخصی خود در توئیتر نوشت: «بازگشت روابط طبیعی بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ظرفیتهای بزرگی را در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام قرار میدهد.» وی افزود: «سیاست همسایگی بهعنوان محور کلیدی سیاست خارجی دولت سیزدهم، با قوت در مسیر درست پیش میرود و دستگاه دیپلماسی فعالانه در پس تمهید گامهای بیشتر منطقهای است.»
توضیحات شمخانی
درباره توافق مهم ایران با عربستان پس از ۷ سال
در این راستا، «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی در گفتوگو با «نورنیوز» گفت: سفر بهمنماه آیتالله رئیسی به چین و گفتوگوی آقای شی جین پینگ رئیسجمهور چین با رئیسجمهور کشورمان، بستر شکلگیری مذاکرات جدید و بسیار جدی میان هیئتهای ایران و عربستان سعودی را فراهم کرد. او گفتوگوهای انجامشده میان دو کشور را صریح، شفاف، همهجانبه و سازنده عنوان کرد و افزود: رفع سوءتفاهمها و نگاه رو به آینده در روابط تهران-ریاض، قطعاً توسعه ثبات و امنیت منطقهای و افزایش همکاری کشورهای حوزه خلیجفارس و جهان اسلام را برای مدیریت چالشهای موجود به دنبال خواهد داشت. شمخانی در ادامه از نقش سازنده جمهوری خلق چین درخصوص حمایت از توسعه روابط کشورها که لازمه رفع چالشها و افزایش صلح و ثبات و ارتقاء همکاریهای بینالمللی است، قدردانی کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی ۵ دور مذاکره اولیه انجامشده با عربستان سعودی که به میزبانی عراق و عمان انجام شد را در دستیابی به توافق نهایی، مؤثر ارزیابی کرد و از تلاش این دو کشور نیز در این خصوص سپاسگزاری نمود.
ابراز خرسندی کشورها
از توافق ایران و عربستان
ازسرگیری روابط ایران و عربستان که در دو ماه آینده منجر به بازگشایی سفارتخانهها خواهد شد، با استقبال کشورهایی نظیر عراق، عمان، قطر، ترکیه، چین، یمن و.. روبهرو شد.
استقبال «عراق» و «ترکیه»
از توافق تهران- ریاض
وزارت خارجه عراق در واکنش به ازسرگیری روابط ایران و عربستان اعلام کرد: ما از توافق میان عربستان و ایران برای گشودن صفحه جدید از روابط دیپلماتیک استقبال میکنیم. در این بیانیه به تلاشهای بغداد در این زمینه و میزبانی از مذاکرات تهران و ریاض اشاره شده است. در این راستا، «حسین امیرعبداللهیان» و «فؤاد حسین» وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عراق عصر دیروز (جمعه) ۱۹ اسفندماه تلفنی گفتوگو کردند. وزیر امور خارجه کشورمان در این گفتوگو از تلاشهای دولت عراق بهعنوان آغازگر گفتوگوهای امنیتی بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان تشکر و قدردانی کرد. فؤاد حسین وزیر امور خارجه عراق نیز در این گفتوگوی تلفنی ضمن تبریک به مناسبت توافق حاصلشده بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، از انتشار قریبالوقوع بیانیه رسمی دولت عراق در این زمینه خبر داد. وزارت امور خارجه ترکیه نیز عصر دیروز جمعه به توافق جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور واکنش نشان داده و از آن استقبال کرد. وزارت امور خارجه ترکیه دراینباره همچنین تأکید کرد که توافق میان ایران و عربستان باعث تقویت امنیت و ثبات در منطقه خواهد شد.
گفتوگوی تلفنی وزرای خارجه «عمان» و «قطر»
با امیرعبداللهیان
وزیر خارجه عمان در گفتوگوی تلفنی با امیرعبداللهیان از توافق شکلگرفته بین ایران و عربستان ابراز خرسندی کرد.
بدر السید البوسعیدی وزیر خارجه عمان ضمن ابراز خرسندی از توافق شکلگرفته بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، از طرف خود و دولت عمان به وزیر امور خارجه کشورمان تبریک گفت.
امیرعبداللهیان نیز از تلاشهای قبلی عمان در زمینه حصول توافق بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی تشکر و قدردانی کرد.
وزارت خارجه عمان هم در بیانیهای در واکنش به ازسرگیری روابط ایران و عربستان اعلام کرد: امیدواریم که ازسرگیری روابط میان عربستان و ایران در تقویت ارکان امنیت و ثبات منطقه سهیم باشد.
همچنین «شیخ محمد بنعبدالرحمن آلثانی» نخستوزیر و وزیر امور خارجه قطر نیز در گفتوگوی تلفنی با امیرعبداللهیان شکلگیری تحول جدید در روابط بین ایران و عربستان سعودی را تبریک گفت.
«چین»: توافق ایران و عربستان پیروزی برای صلح است
وزارت خارجه چین در بیانیهای تصریح کرد توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط «یک پیروزی برای صلح» است.
«نصرالله»: ازسرگیری روابط ایران و عربستان
به زیان محور مقاومت نخواهد بود
سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان هم دیروز جمعه در سخنانی درباره توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه تأکید کرد: تحول به وجود آمده درخصوص روابط ایران و عربستان خوب است به ضرر ملتهای منطقه نخواهد بود بلکه به سود آنان است.
وی تأکید کرد که نزدیکی روابط تهران و ریاض اگر مسیر طبیعی خود را طی کند، میتواند افقهای جدیدی در منطقه و لبنان ایجاد کند.
واکنش «انصارالله یمن» به توافق ایران و عربستان
«محمد عبدالسلام» سخنگوی جنبش انصارالله یمن هم در پیامی با استقبال از توافق ایران و عربستان گفت که منطقه نیازمند بازگشت روابط عادی میان کشورهای خود است.
وی گفت: منطقه به بازگشت روابط طبیعی میان کشورهایش نیاز دارد بهگونهای که امت اسلامی امنیت مفقودشدهاش به سبب دخالتهای خارجی و در رأس آن دخالتهای صهیونیستی آمریکایی را پس بگیرد.
عبدالسلام گفت: امنیت منطقه در نتیجه مداخلات خارجی به سرکردگی صهیونیستها و آمریکاییها که برای سرمایهگذاری در مناقشات منطقهای تلاش کردند و میخواستند با ایران هراسی به اهداف خود ازجمله در یمن رسند، تخریب شده بود که امیدواریم با این توافق، امنیت به منطقه بازگردد.
استقبال شورای همکاری خلیجفارس
از توافق ایران و عربستان
نخستوزیر و وزیر امور خارجه قطر در گفتوگوی تلفنی با وزیر امور خارجه عربستان، از صدور بیانیه مشترک سه جانبه پادشاهی عربستان، جمهوری اسلامی ایران و چین مبنی بر از سرگیری روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی، استقبال کرد.
شیخ محمد بنعبدالرحمن بنجاسم آلثانی همچنین گفت: دولت قطر امیدوار است این توافق گامی در جهت ایجاد ثبات و امنیت در منطقه و تامین چشمانداز مثبت برای دو کشور و متضمن دستاوردهای خوبی برای دو ملت ایران و عربستان باشد.
انور قرقاش مشاوردیپلماتیک دولت امارات نیز در توئیتر نوشت: امارات به اهمیت ارتباط و گفتوگوی مثبت بین کشورهای منطقه در راستای تحکیم مفاهیم حُسن همجواری و رسیدن به یک نقطه مشترک جهت ساختن آینده باثباتتر برای همه کشورهای منطقه، آگاهی و اطمینان کامل دارد. ما از توافق عربستان و ایران برای از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور استقبال میکنیم و از نقش چین در این زمینه قدردانی میکنیم.
توافق ایران و عربستان و عزای صهیونیستها
بنت: این توافق پیروزی سیاسی برای ایران است
ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان، عصبانیت سیاستمداران و مقامات رژیم صهیونیستی را به دنبال داشت. صهیونیستها که طی چند سال گذشته تمام هموغم خود را صرف نزدیکی با برخی کشورهای عربی و تشکیل ائتلافهای ضدایرانی در منطقه خلیجفارس میکردند، اکنون با این توافق به عزا نشسته و بر شکست خود اعتراف میکنند.
بر همین اساس، مقامهای سابق رژیم صهیونیستی توافق ایران و عربستان با میانجیگری چین را بهمنزله فروپاشی کامل طرح ایجاد ائتلاف منطقهای علیه ایران توصیف کردند.
«نفتالی بنت» نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی خشم و ناراحتی خود را از توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه ابراز کرد.
بنت در واکنش به این توافق به بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی حمله کرد و گفت؛ این توافق شکست کوبنده و بیانگر سهلانگاری و ضعف اسرائیل است.
بنت گفت ازسرگیری روابط عربستان و ایران تحول خطرناک برای اسرائیل و یک پیروزی سیاسی برای ایران بهشمار میرود.
وی افزود این توافق شکست کوبنده و بزرگی برای دولت نتانیاهوست که سهلانگاری سیاسی و ضعف عمومی و نزاع و درگیری داخلی در دولت اسرائیل را نشان میدهد.
لاپید: توافق تهران و ریاض
شکست سیاست خارجی تلآویو است
نخستوزیر پیشین رژیم صهیونیستی نیز توافق ایران و عربستان را شکست سیاست خارجی این رژیم توصیف کرد.
یائیر لاپید، نخستوزیر پیشین رژیم صهیونیستی در واکنش به توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط تأکید کرد که این توافق شکستی تمامعیار برای رژیم صهیونیستی است.
وی با انتقاد از سیاستهای نتانیاهو گفت که با این توافق دیوار دفاعی منطقهای که علیه ایران ساختیم ویران شد.
لاپید گفت که توافق تهران و ریاض خطری برای سیاست خارجی اسرائیل است.
خبرنگار اسرائیلی: توافق ایران و عربستان
ضربه سختی به اسرائیل است
باراک راوید، خبرنگار اسرائیلی به رسانههای صهیونیستی هم در مطلبی مطرح کرد: «من نمیدانم نتیجه توافق بین عربستان سعودی و ایران چیست و آیا اصلاً اجرا میشود یا خیر، قبلاً نیز چنین توافقاتی وجود داشته است، اما اگر توافق اجرا شود،. ضربه سختی به اسرائیل و قراردادهای صلح است، اینکه نخستوزیر اسرائیل در 10 هفته گذشته با چیزهای بیهوده سروکار داشته است»
دابوویتز: توافق ایران و عربستان «باخت، باخت باخت» برای آمریکا است
مارک دابوویتز، مدیر لابی صهیونیستی افدیدی به توافق ایران و عربستان سعودی واکنش نشان داد و آن را برای منافع آمریکا باخت- باخت- باخت توصیف کرد.
وی در توئیتر نوشت: «احیای روابط ایران و سعودی در نتیجه میانجیگری چین، باخت، باخت، باخت برای منافع آمریکا است. این نشان میدهد که سعودیها به حمایت واشنگتن اعتمادی ندارند و ایران، فرصت را برای دور کردن متحدان آمریکا و پایان دادن به انزوای بینالمللیاش مهیا میبیند و اینکه چین دارد به بازیگر اصلی سیاست خاورمیانه تبدیل میشود.»
واکنش کاخ سفید به توافق ایران-عربستان
یک سخنگوی کاخ سفید به توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط واکنش نشان داد.
وی با بیان اینکه از گزارشها درباره توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط مطلع است گفت آمریکا از هرگونه تلاش برای پایان دادن به جنگ یمن استقبال میکند.
گاردین: توافق ایران و عربستان نشانگر
عزم ریاض برای سیاست خارجی مستقل از غرب است
نشریه گاردین روز جمعه در گزارشی نوشت که توافق میان ایران و عربستان سعودی نشانگر عزم جدید ریاض برای اتخاذ سیاست خارجی مستقل از غرب است.
گاردین افزود که بر اساس توافق بهدست آمده «دو کشور توافق کردهاند به حاکمیت دولت احترام بگذارند و در امور داخلی یکدیگر دخالت نکنند. همچنین ریاض و تهران برای فعال کردن توافقنامه همکاری امنیتی که در سال ۲۰۰۱ امضا شده بود، توافق کردند... مذاکرات برای مصالحه بین عربستان سعودی و ایران سالهاست که عمدتاً در عراق ادامه دارد؛ بنابراین عقد قرارداد در چین شگفتانگیز است.»
عربستان هم فهمید که رژیم صهیونیستی ماندنی نیست!
روابط فیمابین ایران و عربستان که از دیماه 94 و در پی تجمعها مقابل سفارتخانه عربستان در تهران و سرکنسولگری عربستان در مشهد (در واکنش به اعدام شیخ نمر) بهصورت یکجانبه از سوی عربستان قطع شده بود، از فروردینماه 1400 وارد مرحله تازهای شد که در پی آن 5 دور مذاکرات اولیه بین دو کشور به میزبانی عراق و عمان صورت گرفت و نهایتاً دیروز جمعه در پکن به توافق و صدور بیانیه مشترک مبنی بر ازسرگیری روابط و بازگشایی سفارتخانهها منتهی شد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران پیش از این از بازگشت روابط دیپلماتیک ایران و عربستان به حالت طبیعی و بازگشایی سفارتخانهها استقبال کرده و گفته بود: «هیچگاه در قطع روابط با هیچ کشوری در جهان اسلام ازجمله عربستان سعودی پیشقدم نبودهایم و از بازگشت روابط دیپلماتیک دو کشور به حالت طبیعی و افتتاح سفارتخانهها در چارچوب گفتوگوهایی که خواهیم داشت، استقبال میکنیم.»
بدون تردید روابط دوستانه فیمابین ایران و عربستان و سایر همسایگان عربی میتواند باعث تقویت امنیت منطقه و جلوگیری از حضور و نفوذ بدخواهان و دشمنان کشورهای مسلمان در منطقه خلیجفارس شود.
این توافق در شرایطی رقم خورد که صهیونیستها با حمایت آمریکاییها طی چند سال گذشته سعی میکردند با سیاست ایران هراسی به سعودیها و سایر کشورهای اسلامی منطقه القا کنند که برای مهار ایران و تأمین امنیت منطقه باید به اسرائیل مراجعه کنند!
رژیم کودک کش اسرائیل، واشنگتن و برخی کشورهای اروپایی تلاش میکردند با خرابکاری و حمایت از اغتشاشات اخیر، جمهوری اسلامی ایران را به زانو دربیاورند حالآنکه توافق ایران و عربستان که فصلی نو در دیپلماسی منطقه خاورمیانه و یک ضربه کاری به آمریکا و اسرائیل به حساب میآید، نشاندهنده آن است که عربستان سعودی نیز فهمید که رژیم صهیونیستی ماندنی نیست و نمیتوان به آن اعتماد و اتکا کرد.
از سویی فراموش نکنیم، در اغتشاشات اخیر نهتنها به هیمنه جمهوری اسلامی ایران خدشهای وارد نیامد، اتفاقاً ظرفیتهای نظام اسلامی در مدیریت بحران و همچنین آگاهی و بصیرت ملت ایران به رخ دنیا کشیده شد و بار دیگر ثابت شد که فرجام کارهای بیهوده دشمنان علیه ایران، شکست دستگاههای تبلیغاتی و رسانهای و به خاک ذلت نشستن دشمنانش خواهد بود.