کارشناس اقتصادی:
مشکل بازار ارز سفته‌بازی است نه کمبود عرضه
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در شرایط فعلی کمبود ارز وجود ندارد، گفت: درآمدهای ارزی روند صعودی داشته؛ اما متأسفانه در اقتصاد ما سفته‌بازی و فعالیت‌های سوداگرانه به‌شدت محبوب است.
میثم مهرپور در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت: در رابطه با نرخ ارز در بازار به چند موضوع باید اشاره کرد؛ در حال حاضر بحثی که مطرح می‌شود این است که آیا سامانه مرکز مبادله طلا و ارز می‌توانند مفید باشند یا نه؟
وی افزود: عده‌ای این‌گونه اظهارنظر می‌کنند که طرح‌های ارائه شده توسط بانک مرکزی، اگر بتواند تقاضای بازار را تأمین کند، موفق است. این ادعا غیرقابل قبول است؛ چرا که امروز مشکل بازار ارز و نوسانات نرخ ارز مبتنی بر کمبود عرضه و عدم تناسب عرضه و تقاضا نیست. اتفاقاً در شرایط فعلی به‌هیچ‌وجه مسئله‌ای تحت عنوان کمبود ارز وجود ندارد. درآمدهای ارزی کشور روند صعودی داشته و از گذشته تاکنون درآمدهای ارزی فراتر از نیازهای ارزی ما بوده است.
تورم انتظاری
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در حال حاضر کالاهای اساسی و خدماتی با نرخ ارز مشخصی وارد کشور می‌شوند. اما متأسفانه آن چیزی که قیمت‌ها را در بازار تعیین می‌کند و در اقتصاد ما تأثیر بیشتری می‌گذارد، همان بازار غیررسمی یا نرخ بازار آزاد است.
مهرپور اظهار داشت: باید به این نکته توجه کرد که موضوع عرضه و تقاضا در بازار ارز صادق نیست و آن چیزی که موجب تلاطم در بازار شده، تورم انتظاری، نااطمینانی و فضای نامناسب اقتصادی است که در کشور وجود دارد؛ همین فضا باعث می‌شود که فعالیت‌های مولد در اقتصاد کشور اساساً محبوب نباشند.
وی تصریح کرد: در واقع آن چیزی که موجب افزایش نرخ ارز می‌شود تقاضای واقعی نیست؛ بلکه عمده تقاضاهایی که موجب افزایش قیمت می‌شود، تقاضای سفته‌بازانه است. متأسفانه، در فضای اقتصادی می‌بینیم که بخش قابل‌توجهی از تسهیلات دریافتی از سوی افراد حقیقی و حقوقی که به‌صورت خرد یا کلان دریافت می‌کنند، به سمت فعالیت‌های سفته‌بازانه می‌رود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: برای مثال ممکن است فردی به نام مثلاً عقد مرابحه از بانک تسهیلات خرد برای خرید کالای ایرانی، لوازم‌خانگی، خرید اقساطی و امثال اینها دریافت کند؛ اما همین پول را در بازار طلا و ارز وارد می‌کند که همین مسئله باعث دامن‌زدن به نوسانات بازار طلا و ارز خواهد
شد.
انحراف منابع مالی
به سمت خرید ارز و طلا
وی افزود: مگر چه تعداد دانشجو در خارج از ایران تحصیل می‌کنند، چه تعداد مسافر خارج از کشور داریم که تقاضای آنان بخواهد بازار را به هم بزند؟! مسئله‌ای، که باعث غیرعادی شدن فضای بازار ارز شده است فضای حاکم بر اقتصاد کلان کشور و غلبه فضای سفته‌بازان و دلالان بر فعالیت‌های مولد است که بخش قابل‌توجهی از منابع به سمت خرید ارز، طلا و غیره می‌رود.
مهرپور اظهار داشت: کشور مشکل کمبود ارز ندارد و در واقع شرایط کلی اقتصاد ما باعث این اتفاقات در بازار ارز شده است. نوسانات نرخ ارز علت مشکلات نیست؛ بلکه یک معلول است. علت اصلی ایجاد نوسانات در بازار ارز بحث فضای کلی حاکم بر اقتصاد کشور، فضای تقاضای سفته‌بازانه، عدم هدایت منابع به سمت فعالیت‌های مولد، تورم ساختاری در اقتصاد و امثال اینها است.
نظارت‌ها در بازار ارز و سکه افزایش یابد
وی افزود: در شرایط فعلی تنها راه آرام‌کردن بازار افزایش نظارت‌ها و ایجاد ممنوعیت‌های بسیار سنگین برای خرید و فروش و داد و ستد ارز و سکه و امثال اینها است. تعریف از سکه و ارز به‌عنوان یک کالا با تعریفی که از کالاهای اساسی مثل میوه، گوشت، برنج و غیره می‌شود، قطعاً تعریف متفاوتی است. در واقع هر شهروندی ممکن است به تعدادی از کالاها نیاز اساسی داشته باشد؛ اما درخصوص سکه و ارز این‌گونه نیست. اینها کالاهایی نیستند که متقاضی آن عموم مردم باشند؛ در واقع مردم عادی لزوماً متقاضی یا خریدار ارز و سکه نیستند.
وی در پایان با اشاره به ضرورت برخورد با سفته‌بازان گفت: باید نظارت‌ها و محدودیت‌ها برای خرید و فروش این کالاها افزایش پیدا کرده و تشدید شود؛ زیرا اصلاً لزومی به وجود بازاری در راستای داد و ستد ارز یا سکه طلا وجود ندارد. اگر این بازار رها شود طبیعتاً فضای رسانه‌های معاند، فضای غیرواقعی اقتصاد و فضای روانی به روند مخرب در بازار سکه و ارز ادامه خواهند داد.