در طول کار من در سیا، غیرمعمول نبود که مخالفان سیاسی و حتی گروه‌های شورشی به‌دنبال رابطه با دولت ایالات متحده برای حمایت از تغییر رژیم‌های کشورشان باشند. 

چین، ایران و روسیه به‌عنوان رقبای آمریکا، به‌طور همزمان با ناآرامی رو‌به‌رو شدند. آیا این ناآرامی‌ها اتفاقی بود، یا ناشی از طراحی سازمان سیا می‌باشد؟

داگلاس لندن عضو پیشین سازمان سیا، ضمن طرح پرسش فوق، در مجله فارین‌پالیسی نوشت: اعتراضات توده‌ ای، محیطی مساعد برای سرویس‌های جاسوسی ایجاد می‌کند؛ اما سیا باید درباره چین، ایران و روسیه با احتیاط حرکت کند. در هفته‌های اخیر، اعتراضاتی در چین و ایران، دو دشمن اصلی ایالات متحده روی داده و در روسیه مهاجرت گسترده مردان در سن جنگ در بحبوحه فروپاشی اقتصادی و نظامی رخ داده است. آیا همه اینها ناشی از شانس و اتفاقی است؟ یا نتیجه تدارکات پرزحمت برای ایجاد چنین لحظه‌ای و تقویت ترجیحات سیاست ایالات متحده از سوی ویلیام برنز رئیس سازمان سیا است؟ پاسخ پیچیده است‌، همان‌طور که گزینه‌های مقامات ایالات متحده در مورد بهره‌برداری از شرایط پیچیده است.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌ فدراسیون روسیه، سال‌هاست که غرب را در تحریک اعتراضات در داخل روسیه مقصر می‌داند، همان‌طور که جنگ اوکراین را به دخالت آمریکا و اروپا نسبت می‌دهد. دولت چین «نیروهایی با انگیزه‌های پنهان» را مقصر اعتراضات مداوم علیه حزب کمونیست حاکم دانست که ناشی از خشم نسبت به سیاست پرهزینه این کشور در برابر سیاست «کووید صفر» است.

رهبر و رئیس‌جمهور ایران، دولت‌های ایالات متحده و اسرائیل را مسئول سازماندهی و تحریک اعتراضاتی دانسته‌اند که طی 2-3 ماه اخیر در سراسر این کشور رخ داد. ایران همچنین شبه نظامیان مسلح کُرد را متهم کرده و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حملات موشکی و پهپادی مناطق استقرار آنها را در کردستان عراق در هم کوبیده است. البته ایالات متحده با گروه‌های کرد در منطقه رابطه دارد.

براساس تحقیقاتی که اخیرا توسط واشنگتن پست برجسته شده‌، در روسیه، اعتراضات علیه جنگ پوتین محدود بوده، اما ممکن است به‌طور کامل منعکس‌کننده شکاف‌های اساسی و مخالفت‌های زیرزمینی مداوم در این کشور نباشد.

در چین، درست زمانی که به نظر می‌رسید شی جین پینگ برای سومین دوره ریاست جمهوری قدم‌های خود را محکم به زمین کوبید و هدف خود را برای تضمین اتحاد مجدد با تایوان و به چالش کشیدن ایالات متحده به‌عنوان قدرت برتر نظامی و اقتصادی جهانی قرار داد، ناگهان ناآرامی‌های داخلی بر سر محدودیت‌های کووید، در میان سایر نارضایتی‌ها رخ نمود.

در ایران، به نظر می‌‌رسد که حکومت حداقل تا حدودی خویشتن‌دار است. «آوریل هینز» مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده، اخیرا در پاسخ به خبرنگاران گفت: «ما نمی‌بینیم که رژیم ایران این اعتراضات را تهدیدی جدی  برای بقا و ثبات خود  بداند.

تضعیف دشمنان از درون، صفحه‌ای از کتاب بازی‌های جنگ ترکیبی است، اما ناآرامی‌هایی که در میان دشمنان اصلی ایالات متحده آشکار می‌شود، به همان اندازه که فرصت ایجاد می‌کند، خطر دارد. ایجاد ناآرامی فراتر از توان ایالات متحده نیست، اما انجام این کار بدون هیچ‌گونه کنترلی بر نتیجه، عموما یک رویکرد برنده نیست. بی‌ثباتی منجر به غیرقابل پیش‌بینی بودن و احتمالات افزایشی می‌شود که در آن دولت‌های متخاصم می‌توانند به‌دنبال راه‌حل‌های پرخطر در خارج از کشور باشند. 

دامن زدن به ناآرامی‌، چه برای تغییر رژیم باشد و چه صرفا برای افزایش بار دشمن، می‌تواند به مجموعه‌ای از پیامدهای درجه دوم و سوم منجر شود، برخی قابل پیش‌بینی و برخی دیگر نه. حداقل بسیاری از وکلایی که در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده هستند، به شما خواهند گفت که این انتظار وجود دارد که تسهیل چنین ناآرامی‌هایی منجر به خشونت می‌شود.

ایالات متحده تغییر رژیم را در عراق و افغانستان از طریق مداخله نظامی و علیه بشار اسد در سوریه با ترکیبی مشکل‌ساز از تعامل آشکار و پنهان با شورشیان دنبال کرد. نتایج به سختی مطلوب بوده است. و در حالی که کودتای اوت 1953 که به سرنگونی محمد مصدق، نخست‌وزیر وقت ایران منجر شد، ممکن است دستاوردهای کوتاه مدتی را از نظر سیاستگذاران ایالات متحده در دوران جنگ سرد به همراه داشته باشد، اما تاثیر پایدار این کودتا بر نحوه نگرش ایرانیان به سیاست‌های دولت آمریکا هزینه‌ای گزاف بوده است.

گزینه‌های محدودی در میان گروه‌های مخالف خارجی روسیه، چین یا ایران وجود دارد. در مورد ایران، گروه مجاهدین خلق (گروهک منافقین) وجود دارد، اما کارشناسان ایرانی جامعه اطلاعاتی ایالات متحده مدت‌هاست که به کاخ‌ سفید هشدار داده‌اند که فاصله قابل توجهی را از این گروه حفظ کنند.

در طول کار من در سیا، غیرمعمول نبود که مخالفان سیاسی و حتی گروه‌های شورشی به‌دنبال رابطه با دولت ایالات متحده برای حمایت از تغییر رژیم‌های کشورشان باشند. تعداد کمی قابل اعتماد بودند و برخی از کسانی که درخواست داشتند حتی خطر بالقوه بیشتری برای منافع ایالات متحده نسبت به رژیم‌هایی که به‌دنبال جایگزینی آنها بودند، داشتند. حتی حمایت از جنبش‌های اپوزیسیون مشروع، مترقی و داخلی می‌تواند شمشیر دولبه باشد، اگر افشای همکاری به اعتبار آن جنبش‌ها لطمه بزند.

هر جاسوسِ خوب می‌داند که در هرج و مرج، فرصت وجود دارد. سیا یک سرویس اطلاعاتی راهبردی است که در کار خود خوب است، اما در گرفتن نبض مردم یا تعامل با مخالفان سیاسی قانونی ماهر نیست. سیا در تعامل مخفیانه با کسانی که به اسرار و قدرت دسترسی دارند خوب است و در این محیط، من انتظار دارم کار این سازمان در روسیه، چین و ایران خوب باشد.

 

 

بازپرداخت بدهی‌های انباشته از سوی دولت قبل، به مانعی بر سر راه تأمین بودجه‌های عمرانی تبدیل شده است.

در این باره گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد دولت امسال به‌طور متوسط ماهانه 16 هزار میلیارد تومان از بدهی‌های به ارث رسیده از دولت قبل را پرداخت کرده است.

براساس این گزارش در 6 ماهه نخست امسال مبلغ 96 هزار میلیارد تومان اعتبارات عمرانی و زیرساختی کشور محقق نشده و در مقابل معادل همین مبلغ صرف بازپرداخت بدهی‌های به جا مانده از دولت گذشته شده است. مرکز پژوهش‌های مجلس به تازگی با انتشار گزارشی، پیشنهاداتی برای اصلاح بودجه‌ریزی در کشور ارائه کرده است. در گزارش مذکور برای اولین بار در سال جاری، جزئیاتی از عملکرد منابع و مصارف بودجه 1401 در شش ماه نخست امسال منتشر شده است. طبق این گزارش منابع و مصارف کشور 1394 هزار میلیارد تومان برای کل سال جاری است که در نیمه نخست رقم 710 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است که در منابع 518 هزار میلیارد تومان آن یعنی 73 درصد و در بخش مصارف 524 هزار میلیارد تومان تخصیص یافته که گویای تحقق 74 درصدی است. در منابع کشور، درآمدهای مالیاتی که برای کل سال 454 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده با رقم 230 هزار میلیارد تومان تحقق 99 درصدی داشته است. اما درآمدهای گمرکی با پیش بینی 55 هزار میلیارد تومان برای نیمه نخست سال تنها

17.6 هزار میلیارد تومان تحقق یافته که بدین ترتیب 32 درصد آن محقق شده است. 

بررسی ارقام عملکردی منابع و مصارف، تحقق 73 درصد منابع در نیمه نخست نسبت به مصوب شش دوازدهم را نشان می‌دهد. نگاهی به جزئیات منابع نشان می دهد عدم تحقق منابع عمدتا ناشی از محل فروش نفت و میعانات و درآمدهای گمرکی بوده است. مرکز پژوهش‌ها، بیش برآورد ارقام درآمدی در این دو حوزه را علت اصلی عدم تحقق این منابع اعلام کرده است. براساس گزارش، مجموع اعتبار درنظر گرفته شده برای بودجه عمرانی 260 هزار میلیارد تومان است که در نیمه نخست امسال می بایست 132 هزار میلیارد تومان تخصیص می یافت اما در این دوره تنها 36 هزار میلیارد تومان اختصاص 

یافته است.

نکته مهم در ارقام فوق اما پایبندی دولت و در راس آن سازمان برنامه و بودجه به حفظ تراز منابع و مصارف بودجه و پرهیز از تامین مالی تورم زا است. 

رقم منابع و مصارف بودجه در نیمه نخست سال جاری با اختلافی بسیار ناچیز در حدود 520 هزار میلیارد تومان تراز شده است. این موضوع نشان می دهد دولت بر هدف خود مبنی بر کاهش تورم وفادار بوده و اجازه تشدید فشار تورمی از مسیر کسری بودجه را نداده است. نگاهی به عملکرد مصارف دولت در نیمه نخست سال جاری نشان می دهد دولت برای جلوگیری از بروز کسری، حتی در تخصیص اعتبارات هزینه ای که جزو غیرقابل اجتناب‌ترین بخش‌های مصارف است تا حدود زیادی صرفه‌جویی کرده است.

نکته بسیار مهم و البته تلخ در این ارقام، عدم تحقق بودجه عمرانی و توسعه‌ای کشور در نیمه نخست سال جاری است. دولت در نیمه نخست امسال مبلغ 73 هزار میلیارد تومان بابت بازپرداخت بدهی‌های به‌جا مانده از دولت گذشته پرداخت کرده است. همچنین 22 هزار میلیارد تومان نیز بابت سود این بدهی‌ها پرداخت شده است. این ارقام یعنی دولت در نیمه نخست امسال مبلغ 95 هزار میلیارد تومان بابت اصل و فرع بدهی دولت گذشته پرداخت کرده است. این مبلغ درست معادل همان اعتبار تخصیص نیافته عمرانی و توسعه‌ای کشور است. اوج فشار بدهی‌های بجامانده از دولت روحانی از قضا در سال جاری است به‌طوری که دولت باید حدود 200 هزار میلیارد تومان اصل و سود بدهی های دولت روحانی را بپردازد؛ مبلغی که می‌توانست به جای بازپرداخت بدهی، صرف توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای بهداشت و سلامت، رشد اقتصادی و اشتغال جوانان، بهبود معیشت مردم و محرومیت‌زدایی شود. 

 

 

یک روزنامه صهیونیستی با بیان اینکه آلمانی‌ها اپوزیسیون جمهوری اسلامی را به سخره و استهزا گرفته‌اند، می‌گوید: آلمان در کنار ادعای حمایت از اغتشاشگران در ایران، درآمد یک میلیارد یورویی از تجارت با ایران به دست آورده است.

روزنامه جروزالم‌پست با استناد به داده‌های اداره فدرال آمار آلمان گزارش داد: در بحبوحه سرکوبگری جمهوری اسلامی، آلمان تجارت بیش از یک میلیارد و دویست میلیون یورویی با ایران داشته است. اداره فدرال آمار آلمان در تازه‌‌ترین گزارش خود میزان صادرات محصولات این کشور به ایران، منتهی به پایان ماه اکتبر امسال (تا ۹ آبان ۱۴۰۱) را یک میلیارد و دویست میلیون یورو و ارزش واردات از ایران در این دوره را ۲۶۰ میلیون دلار اعلام

 کرده است.

به نوشته روزنامه صهیونیستی، «در شرایطی که اپوزیسیون ایرانی خواهان براندازی است، آلمان کماکان نخستین شریک تجاری ایران در میان کشورهای اروپایی باقی مانده و این در حالی است که بسیاری از کشورهای غربی، از جمله آلمان در سه ماه گذشته، سرکوب معترضان را محکوم کرده‌اند. از جمله صدراعظم آلمان. پارلمان آلمان نیز نشستی در این‌باره ترتیب داده بود. با این حال، به نظر می‌رسد که از حجم تبادلات بازرگانی میان کشورهای غربی با ایران در سه ماه کاسته نشده است».

یادآور می‌شود پایتخت آلمان یک ماه قبل میزبان فراخوان گروهک‌های ضدانقلاب از ایرانیان مقیم اروپا بود اما با وجود اقامت یک میلیون و دویست هزار ایرانی در اروپا، تجمع مذکور با حضور 35 هزار نفر برگزار شد که البته بخشی از آن هم اتباع برخی کشورهای اروپایی و شماری از پناهندگان کشورهای مختلف (با وعده ارائه غذا و پول و تور گردشگری) بود.

گفتنی است جنگ در اوکراین و بحران تامین انرژی و مواد غذایی در جهان، آسیب گسترده‌ای به اقتصاد آلمان وارد کرده است.