رئیس ‌کل بانک مرکزی گفت: افزایش نرخ در بازار غیررسمی واقعی نیست و این افزایش‌های هیجانی تعدیل خواهد شد و ما به عنوان بازارساز برای آن برنامه داریم.

علی صالح‌آبادی در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: تورم ریشه‌های متعددی دارد؛ یک ریشه آن عوامل طرف عرضه و هزینه است که مثلا قیمت‌های جهانی باعث آن می‌شود. عامل دوم تقاضاست که به نقدینگی و پایه پولی برمی‌گردد. عامل سوم نیز انتظارات تورمی است.

وی ادامه داد: ابتدای امسال یک برنامه پولی نوشتیم که تا پایان سال به چه میزانی از پایه پولی برسیم. از سال گذشته کمیته پایه پولی و نقدینگی تشکیل دادیم و ماه به ماه رصد و پایش کردیم. یکی از دلایل رشد پایه پولی تنخواه دولت بود که آن را حذف کردیم و جلوی تزریق حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان تزریق پول پرقدرت به جامعه جلوگیری شد.

رئیس‌کل بانک مرکزی از کاهش رشد نقدینگی به کمتر از ۳۰ درصد تا پایان سال خبر داد و گفت: روند رشد نقدینگی کاهنده است. روند ۱۲ ماهه نقدینگی در ابتدای دولت سیزدهم ۴۲.۸ درصد بوده که در آبان‌ماه ۱۴۰۱ به ۳۲.۹ رسیده است. رشد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز در سال گذشته ۱۷ و نیم درصد بود که امسال در آبان‌ماه به سه و هشت دهم درصد رسیده است.

صالح‌آبادی عنوان کرد: تورم تولیدکننده در ابتدای دولت سیزدهم ۸۲ و شش دهم درصد بود که با روند نزولی در آبان‌ماه ۱۴۰۱ به ۳۹ و یک دهم درصد رسیده است. تورم نقطه به نقطه تولیدکننده ۱۰۳ درصد بود که اکنون به ۳۲ درصد رسیده است. تورم سالانه مصرف‌کننده هم در ابتدای دولت ۵۹ و سه دهم درصد بود که اکنون به ۳۹ و 9 دهم درصد رسیده است‌.

کاهش چشمگیر تورم در سال آینده

وی یادآور شد: تورم ماهانه در ابتدای سال بالا رفت که دلیل عمده آن اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها، افزایش حقوق‌ها و تغییر عوارض حقوق گمرکی بود. اگر این ۳ عامل نبود تورم کنونی بسیار کمتر بود اما در سال آینده این عوامل را نخواهیم داشت و تورم به صورت چشمگیری کاهش خواهد یافت. بدون شک انتظارات تورمی و روند تورمی در ماه‌ها و سال آینده کاهشی خواهد بود و دیگر شوک‌های سال ۱۴۰۱ را نخواهیم داشت.

رئیس‌ کل بانک مرکزی افزود: اگر طرح مردمی ‌سازی یارانه‌ها و تغییر مبنای حقوق گمرکی نبود امسال تورم به ۲۵ درصد می‌رسید. بعد از بهبود وضعیت کرونا در کشور رشد پنج و چهار دهم درصدی بخش خدمات را شاهد بودیم و رشد بخش صنعت و معدن و کشاورزی هم قابل توجه است.

وضعیت ارزی از سال قبل بهتر است

صالح‌آبادی بیان کرد: نرخ دلار نیمایی در ابتدای آبان ۱۳۹۹ به ۲۸ هزار تومان رسید. ارز نیما ارزی است که برای واردات کشور تامین می‌شود و حجم بالای ارز کشور در این سامانه معامله می‌شود. دولت و صادرکنندگان، عرضه‌کننده ارز در سامانه هستند و واردکنندگان از این طریق ارز واردات را دریافت می‌کنند.

وی با اعلام اینکه از ابتدای سال تاکنون ۳۲ میلیارد و یکصد میلیون دلار ارز در سامانه نیما عرضه شده است، گفت: سال گذشته در همین مدت ۱۹ و شش دهم درصد بود که نشان از افزایش ۶۴ درصدی عرضه ارز در سامانه نیماست. این نشان می‌دهد که وضعیت ارزی کشور نسبت به سال گذشته بسیار بهتر بوده است.

دلایل افزایش نرخ دلار

رئیس‌کل بانک مرکزی توضیح داد: نرخ دلار در بازار غیررسمی از اواخر ۱۳۹۸ افزایش وحشتناکی داشت و در اواسط ۹۹ به ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان تومان رسید. در گذشته در مقاطعی نرخ ارز جهش داشت و مجددا کمی کاهش پیدا می‌کرد. اخیرا بخشی از افزایش قیمت ارز به تقویت دلار به دلیل افزایش نرخ بهره در بیش از ۹۰ کشور دنیا به ویژه در آمریکا بود. 

صالح‌آبادی با بیان اینکه بخشی از دلایل نوسانات نرخ ارز نیز به فضا و حوادثی که در یکی دو ماه اخیر در کشور اتفاق افتاده و همچنین وجود محدودیت‌ها و نیز پدیده قاچاق بر می‌گردد، خاطر نشان کرد: بخشی از آن نیز به دلیل نوسانات فصلی بوده که ما همواره در یکی دو ماه پایانی سال میلادی با افزایش نرخ ارز مواجه می‌شویم.

وی ادامه داد: بازار غیررسمی با حجم معاملات بسیار کم نرخ تعیین می‌کند ولی افزایش نرخ در این بازار واقعی نیست و این افزایش‌های هیجانی تعدیل خواهد شد و ما به عنوان بازارساز برای آن برنامه داریم.

رئیس ‌کل بانک مرکزی از افزایش عرضه ارزهای پرطرفدار خبر داد و افزود: در سیاست‌گذاری ارزی برنامه‌های متعدد و متنوعی داریم. نقشه ارزی و نقشه تجاری کشور باید باهم منطبق باشد تا نیاز واردات به سهولت و سرعت تامین شود. در این زمینه، کمیته مشترکی بین وزارت نفت‌، وزارت صمت و بانک مرکزی ایجاد شده است تا تامین ارز بهتر از قبل بوده است. 

وصول مطالبات بدون برجام

وی با بیان اینکه تخصیص ارز کالاهای اساسی از ۳۰ روز به ۴۸ ساعت کاهش پیدا کرده است، تأکید کرد: کالاهای دیگری هم که در بازار رسمی تامین نمی‌شد در آینده نزدیک تامین خواهد شد. سقف تسهیلات ارزی برای کالاهای اساسی را از ۲۰ به ۶۰ میلیون دلار افزایش دادیم. عرضه ارز صادرکننده و دریافت ارز توسط واردکننده به صورت مستقیم را در هفته‌های آینده فراهم خواهیم کرد.

رئیس ‌کل بانک مرکزی افزود: بدون برجام بسیاری از مطالبات ارزی را وصول کردیم و روابط ایران و چین راهبردی است و حواشی اخیر هیچ تاثیری در روابط ما ندارد.

صالح‌آبادی درباره تغییر معاون ارزی بانک مرکزی نیز گفت: معاون جدید اقدامات مناسبی را دنبال خواهد کرد تا به زودی شاهد ثبات و آرامش در بازار ارز باشیم.