برادر بزرگ پشت فرمان
نویسنده: دکتر جان‌دبلیو. وایتهد
مترجم: دکتر احمد دوست‌محمدی
آن زمان که شما خودروهای خودران را به ترکیب آینده‌گرایانه مجهز به رایانه‌هایی که قبل از حرکت می‌دانند کجا می‌خواهید بروید، اضافه کنید؛ در انتهای جاده تصوّر استیون اسپیلبرگ1 از آینده خواهید بود.
آن گونه که در فیلم «گزارش اقلیت»2 به تصویر کشیده که در آن زندگی خصوصی و استقلال چیزی بیش از سراب دوردست در آینه عقب شما نیست. این فیلم که حوادث آن در 2054 اتفاق می‌افتد و براساس داستان کوتاه فیلیپ کی.دیک3 ساخته شده، تصویری مملو از جلوه‌های ویژه فنی درباره یک دنیای آینده‌گرا را که در آن حکومت، بینای مطلق، دانای مطلق و قادر مطلق است، به مخاطبان عرضه می‌کند. و چنانچه جرأت کنید از خط خارج شوید، گروه‌های سوآت سیاه‌پوش پلیس، شما را تحت کنترل درخواهند آورد.
فراموش نشود در حالی که منتقدان از شگفتی‌های فناورانه نمایش داده شده در «گزارش اقلیت»، در بهت و حیرت به سر می‌بردند، تعداد اندکی جرأت به خرج داده و آثار و عواقب جهانی را که در آن برادر بزرگ به معنای واقعی و مجازی کلمه در صندلی راننده نشسته باشد، مورد بررسی قرار دادند. حتی خودروهای بدون راننده در
«گزارش اقلیت»، از فرمان حکومت
(و دار و دسته شرکتی آن) پیروی می‌کنند.
به همین صورت ما دیگر در خودروهای خودمان مستقل نیستیم. بلکه ما مسافرهای دربند رانندگی یک ذهن رباتیک هستیم که به حکومت و هواداران شرکتی آن پاسخگو است. به زودی حتی اهمیتی نخواهد داشت که ما پشت فرمان وسائط نقلیه خودمان نشسته باشیم یا نه، به خاطر اینکه این تبلیغاتچی‌ها و عوامل حکومت هستند که عنان اختیار را در دست دارند.
شاهد مدعا: اکنون تجهیزاتی برای نصب بر خودروهای اروپایی در حال طراحی و توسعه است که به پلیس اجازه خواهد داد -ظاهراً به منظور پایان دادن به تعقیب و‌گریز- یک خودرو را از راه دور متوقف کند.
گوگل در حال مشارکت با سازندگان خودرو با هدف ادغام برنامه‌ها و دیگر فناوری‌های شبیه به تلفن‌های هوشمند در وسائط نقلیه، به منظور هشدار دادن به رانندگان برای معاملات و پیشنهادات در بنگاه‌های تجاری همان اطراف می‌باشد. همان‌طور که پاتریک لین4 استاد مدرسه عالی مهندسی استانفورد5 اخطار می‌دهد: در دنیایی که در آن تبلیغاتچی‌ها و جمع‌آوری‌کنندگان داده‌های شخص ثالث، تا حد زیادی مطالبی را که ما هر روزه مشاهده می‌کنیم، کنترل می‌کنند؛ ما ممکن است یک روز در حال راندن به سوی بنگاه‌های تجاری باشیم، نه به خاطر اینکه ما می‌خواستیم به آنجا برویم، بلکه به خاطر اینکه کسی هزینه بردن ما به آنجا را پرداخت
کرده است. به عبارت دیگر اصطلاح «خودروهای بدون راننده» یک اسم بی‌مسمّا است.
کسی یا چیزی در حال راندن این وسائط نقلیه آینده‌گرا خواهد بود.
سؤال این است که چه کسی یا چه چیزی پشت فرمان خواهد بود؟
ظهور تجاوز پهپادی
در آن زمان که پهپادها- وسائط نقلیه هوایی بدون سرنشین- به آسمان‌ها پرواز کنند، به معنی واقعی کلمه هیچ جایی وجود نخواهد داشت که ادارات حکومتی و شرکت‌های خصوصی نتوانند تحرکات شما را ردگیری کنند.
این ربات‌های هدایت‌شونده از راه دور نیمه مستقل، که زمانی به منظور انجام دیده‌بانی و حملات هوایی علیه دشمن شورشی در خارج مورد استفاده قرار می‌گرفتند، از سوی کنگره و رئیس‌جمهور اوباما اجازه یافتند از ابتدای 2015 در حریم هوایی آمریکا به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرند.
برآورد این است که تا 2020 حداقل 000/30 پهپاد در آسمان آمریکا در حال پرواز خواهند بود که همه بخشی از یک صنعت
80 میلیارد دلاری است که از پیش در حال ایجاد همهمه در فضا هستند.
این دستگاه‌ها، از غول‌پیکر گرفته تا نمونه کوچک، می‌توانند هر کاری از اجرای دیده‌بانی و تحویل دادن پیتزا گرفته تا انفجار خرج‌های منفجرشونده، مشاهده از میان دیوارهای منزل شما و ردگیری هر حرکت شما را
انجام دهند.
در واقع ادارات حکومتی با کسب مجوز استفاده از پهپادها برای هر کاری - از کنترل مرزها و دیده‌بانی هوایی تا اعمال مقررات ترافیک، کنترل شلوغی‌ها و مبارزه با آتش‌سوزی جنگل‌ها- پهپادها در شرف تبدیل شدن به جزء دائمی دورنمای آمریکا هستند. اف‌بی‌آی، اداره مبارزه با مواد مخدر6 و گشت مرزی7 هم‌اکنون در حال استفاده از فناوری پهپاد برای عملیات‌های دیده‌بانی هستند.
پانوشت‌ها:
1- Steven Spielberg
2- Minority Report
3- Philip K. Dick
4- Patrick Lin
5- Stanford School of Engineering
6- Drug Enforcement Agancy
7- Border Patrol