دلایل نوسانات بازار ارز و راهکارهای مهار آن
علی مروی یکی از این کارشناسان در گفتوگو با فارس، ضمن اشاره به افزایش قیمت ارز طی روزهای اخیر و شیوه مدیریت بازار اظهار داشت: نوسانات ارزی اتفاق افتاده در کشور دلایل متعددی دارد، به نظر میرسد، دلیل اصلی افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر، نااطمینانی مردم نسبت به شرایط پایان سال دولت و چشمانداز اقتصادی کوتاهمدت پیشِ رو است.
وی افزود: وقتی که دولتها عموما در سه ماهه پایان سال نسبت به جبرانسازی کسری بودجه خود با استفاده از ظرفیت بانک مرکزی اقدام کردند، بنابراین مردم حتی حرف رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر مازاد عرضه ارز را باور نکرده و همین مسئله عامل افزایش قیمت میشود.
وی ادامه داد: فروش ارز کاغذی در صرافیها زمینه بازیگری تقاضای کاذب را ایجاد کرده و همین مسئله عامل مهم افزایش قیمت ارز است.
حبیباله یادروج، قائم مقام کانون صرافان کشور هم در گفتوگو با فارس، درباره علل بروز نوسانات اخیر در بازار ارز اظهار داشت: برای این نوسانات می توان دو علت را عنوان کرد، اولین موضوع به مسئله شرایط اقتصادی کشور باز میگردد، در هفته گذشته سیستم تراستی ما در کشور امارات تحت فشارهایی قرار گرفت و همین مسئله موجب ایجاد اختلال در زمینه حوالههای ارزی کشور شده است.
یادروج در بیان دومین دلیل افزود: در سامانه نیما، ارز از ۲۹ تا ۳۱ هزار تومان است، به صورت حواله از صادرکننده تحویل گرفته میشود و به این افراد امکان فروش ارز نقدی که در بازار متشکل 35 هزار تومان معامله میشود، تحویل داده میشود. یعنی بازار حواله را به میزان فاصله این دو نرخ گرانتر کرده و همین مسئله نیز سبب افزایش قیمت ارز در بازار آزاد خواهد شد.
راهکارهای کنترل بازار ارز
در همین حال علی مروی در تشریح راهکارهای بلندمدت و کوتاهمدت مدنظر بازار ارز گفت: مهمترین راهکار کوتاهمدت، حذف فروش ارز کاغذی است که در کشور ما و چند کشور معدود جریان دارد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: راهکار بلندمدت را باید در قوانینی مبنی بر مالیات بر عایدی سرمایه جستوجو کرد، زیرا همزمان با افزایش نرخ ارز بازارهای سرمایهای موازی در کشور با افزایش قیمت مواجه میشود و دولت هم هیچ ابزاری برای مدیریت این مسئله ندارد.
مروی گفت: در نظام اقتصادی میگویند، پول بد، پول خوب را از بازار بیرون میکند، الان در نظام اقتصادی ما دلار به پول خوب تبدیل شده که تقاضای کاذب، آن را خریداری کرده و در خانه نگه میدارد و ارزش ریال هم به تبع آن کاهش پیدا خواهد کرد.
حبیباله یادروج، قائم مقام کانون صرافان کشور هم در بیان راهکارها گفت: به نظر میرسد برخی اقدامات کشور در حوزه ارزی و بانکی میتوانست به گونه دیگری انجام شود تا زمینهساز افزایش نرخ ارز در بازار نشود. به عنوان مثال درباره «دریافت حواله ارز نیمایی و پرداخت ارز نقد داخل کشور» هنوز مشخص نیست دولت و بانک مرکزی برای چنین تصمیمی چه استدلالهایی دارند.
وی با پیشنهاد مهمترین اقدامی که هماکنون باید در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد، تصریح کرد: ایجاد حساب واسط در درگاه نیما باید به فوریت اجرایی شود. یعنی بانک مرکزی باید اقدامی را انجام دهد که حوالههای داخل نیما بهروز تحویل مشتری و خریدار شود. این اتفاق در شرایط فعلی تا دو ماه طول میکشد، ضرورت دارد زمان ارائه حواله با زمان ارائه ارز در سامانه نیما کاهش پیدا کند و صادرکننده همزمان با ارائه ارز، ریال خود را دریافت کند، در صورتی که این اقدام صورت بگیرد میتوانیم شاهد کاهش التهاب و احتمالا کاهش قیمت در بازار ارز باشیم.